López/de Castilla: Las Siete Partidas.

d ¶ Fijo. Filiꝰ eſst parẽs viſscerũ patris & mr̃is & cõmune bo nũ cõiugatorũ: & in eo ſsaluat̃ pater, & pr̃ni nominis diuturnitas. vi. Bal. in. l. 2. col. 6. C. vnde vi. & mortuꝰ eſst pr̃, & quaſsi nõ eſst mortuus: Similẽ em̃ relinꝗt poſst ſse ĩ vita ſsua. videt & lętatꝰ eſst ĩ illo. Eccle. c. 30.

a ¶ De todas las otras coſsas. Nota hoc generale verbũ. & etiam infrà cùm dicit. e porende en todas las coſsas. Vnde ſstatutũ in rege & eius vxo re & filijs & alijs de eius domo, procedet in filio eius primogenito, & eius vxore, filijs & alijs: nam etiam in vita patris primogenitus re gis appellari poteſst rex, vt dicit glo. in. c. cepit Ermigildus. 24. q. 1. & filios regum reges eſsſse, ꝗs neſsciat. dicit Bernar. 1. ſsermo. aduentus col. 1. & adde Bal. in. l. liberti. col. 5. C. de oper. liberto.

b ¶ O desheredar a ſsu padre. Nota bene, & adde ꝙ filiꝰ qui committit ali quã cauſsam ingratitudinis contra pa trem, ex quibus poteſst ex heredari, perdit priuilegiũ filij, vt habet̃ in aut'. vt cum de appella. co gno. §. cauſsas. colla. 8. & tenet Bart. in. l. diuꝰ. ff. ad leg. põpei. de parri. vbi idem di cit, ſsi adulteraſsſset nouercam vxorem patris, quod etiam habet̃ ĩ dict. §. cauſsas, ſsed quo ad ca ſsum huius. l. non ſsufficerent omnes prædictæ cauſsæ, ſsi non eſsſsent de hic expreſssis: & tunc quando fieret ob defenſsionem patris regis, & non alias: & quando fieret de iuſsſsu regis, vt hic dicitur, & non alias, quod bene nota. Sed quid ſsi pater rex dilapidaret bona regni, & ex hoc filius primogenitus. inſsurgeret contra patrẽ, an erit licitum, vel an in hoc caſsu limitetur iſsta lex? videturꝙ neq; hoc caſsu liceat filio ex hæredare patrem à regno, cum erubeſscat lex filios caſstigatores eſsſse parẽtum, vt in aut'. de nupt̃. §. & quod ſsancitum. colla. 4. & quia iſsta lex in hoc nõ diſstinguit, ideo generaliter debet ĩtelligi. c. ſsi roma norum. 19. diſstin. l. deprecio. ff. de publicia. in contrarium facit. l. imperator. ff. ad trebell. &. l. fi. C. de ſsenten. paſss. vbi dicitur ꝙ pater diſsſsipãs fideicommiſsſsum, cogitur illud reſstituere filio, etiam ante conditionis euentum, & interdicitur ſsibi adminiſstratio bonorum filij tali caſsu, velut prodigo & furioſso, vt dicit. d.l. fi. & ſsicut in caſsu furoris lex prouidet filiũ curatorẽ patri. vt in. l. 1. ff. de cura. furio. ſsic etiã iſsto caſsu maximè hoc ſsuadente publica vtilitate regni & eſst ad idem text. in. l. 2. in fine. titulo ſsecundo infrà. 3. parti. crederem ꝙ prima pars ſsit verior & ꝙ neq; hoc caſsu liceat filio primogenito cer uicẽ erigere contra patrẽ ſsed ꝙ recurri debeat ad papã prout fuit recurſsum in. c. intellecto. de iure iuran. & habetur expreſssius. in. c. grã di. de ſsupplen. negligen. pręla. li. 6. & ibi Innocẽ. & Ioan. Andr. facit etiam bonus tex. in. l. fi. §. non autẽ. C. de bon. q̃ liber. quẽ etiam ad hoc inducit Bar. in. d. §. & ꝙ ſsancitũ dicẽs. ꝙ vbi pr̃ vẽdit immobilia fi lij datur recurſsus ad ea & ſsic patrẽ non poteſst reprehendere ex quæ ſsibi manet recurſsus & ſsic etiam remanet primogenito iuxta ea quæ not. Bal. in verſsi. amplius cõſsueuerũt. de pac. cõſstã. & docuit Dauid oẽs homines ad non pręripiẽdũ regnũ etiã ſsi debeatur, ſsed expectãdum vt ſsuo tempore deferatur. vid. Ambro. in apologia Dauid. c. 6.

c ¶ Que ouiere. Vide quæ dixi ſsuprà titu. primo. l. 2. & 3.

d ¶ Mayoria. Maioria idem eſst quòd primogenitura. & eſst vulgare hi ſspanicum vt dixit Præpo. Alexandri. in capitu. ius naturale. prima diſstin. col. 3. & ſsumitur hic maioria reſspectu ætatis & vbi ex adiuncto aliud non conſstaret appellatione maioriæ, intelligitur de maiori ętate: non ſscientia virtute vel honore, quia vbi verba habent intellectum naturalem & ciuilem non debent intelligi ciuiliter. ſsed natu raliter. l. fi. C. de his qui veniã. ętat. impetra. capitu. ſsuſsceptum. de reſscrip. & ibi gl. lib. 6. & ſsecun dum noſstram conſsuetudinem ea dicũtur bona maioriæ quæ de maiori in maiorem deferũtur, vnde ſsufficeret ꝙ bona vincularẽtur inter deſscendentes alicuius iure maiorię & ſsi non diceretur perpetuo cum ꝟ ba teſstatoris vel alterius di ſsponẽtis intelligi debeant ſsecundum cõ ſsuetudinẽ vel ſstatutum loci in quo diſsponitur, vt not. Bart. in. l. hęre des mei. §. cũ ita. ff. ad trebell. & q̃ Philip. Deci. adducit. cõſsi. 297 co. 2. & adducit ẽt in alijs terminis q̃ſstionis. ſs. ſsuꝑ bo nis q̃ dicunt̃ enrriqueños doct. de pala. rube. & in repetio. ca. per veſstras. in rubrica. col. mihi. 403. cũ ſsequentibus. ¶ Exprædictis etiam videtur poſsſse dici ꝙ ſsi quis habens pluresfilios dicat, ꝙ facit maioriam de talibꝰ & talibus bonis in filiũ ſsuum ꝙ intelligatur de filio maiori. cum hoc ſsit de conſsuetudine & per conſsequens de mẽte teſstatoris, & videt̃ hoc ꝓbari in. l. cùm ita legatur. §. in fideicõmiſsſso. ff. de lega. 2. ſsubtiliter inducendo. & facit quod notat Bald. in. l. executorem. C. de execu. rei iudica. co. 2. quod ſsi teſstator iubet, quòd bona ſsua diſstribuantur, intelligitur in pauperes. Item quando aliqua bona tanquàm indiuiſsibilia, vni duntaxat debent competere, ſsemper intelligitur, quòd iſste vnus debet eſsſse primogenitus, vt cõſsuluit Ange. conſsi. 281. Franciſsc. de Aret. conſsi. 164. quod perpetuo dicit notan um Roderi. Suarez. in repetitio. legis qm̃ in prioribus. fol. 27. col. 3. contrarium tamẽ facit. l. ſsi quis ita. verſsi. ſsi quis filio. ff. de teſsta. tute. vbi habetur ꝙ h quis filio non expreſsſso proprio nomine tutorem, dederit, cum plures filios haberet omnibus filijs tutorem videtur dediſsſse. & ſsic videbatur dicendum quòd omnes filij habeant bona iure maiorię, ſsed poteſst dici quòd illud ideo quia non repugnat imo conformat menti diſsponentis, cum ſsit de eius intentione omnibus ijs prouidere de tutore in maioria verò repugnat menti diſsponentis volentis bona non diuidi inter plures & de maiore, in maiorem ſsemper venire. vel dic quòd ex tali diſspoſsitione deficiente filio maiorię & eius prole videatur etiam facta maioria in fi lium ſsecũdũ, & ſsic in vlteriores ex veriſsimili mẽte teſstatoris ſseu diſsponentis, cum enim maioria nõ ita applicetur omnibus filijs ſsicut poſsſset applicari tutela videtur iſsto modo diſstinguendum. facit ad hoc quòd notat Cinus poſst Iacob. de rauen. in quęſstione de vetula. in. l. ſsi pater. C. de hæred. inſstitu. ¶ Facit etiam dict. l. ſsi quis ita. quòd ſsi teſstator diſstribueret omnia bona ſsua inter filios ſsuos & poſstea di ceret quæcunq; reliqui filio meo ſsit maioria pro ſse & ſsuis filijs & deſscendentibus, quòd erunt bona maioriæ quæcunque filijs reliquit ſsuppoſsita ad hoc facultate regia præcedente: quod tamen ſsane deberet intelligi ſsi ex qualitate videlicet bonorum hoc conſstaret: quid enim ſsi vni vaſsſsallos & iuriſsdictionem: alijs verò parua bona dimiſsſsiſset non enim tunc tale pręſsumeretur, ſsed ad illum: cui vaſsſsalli & iuriſsdictio fuerunt relicti talis generalitas eſsſset referenda, nam ex qualitate rei inſspicimus quid intelligatur in contractu, vt tradit Bart. in. l. paulus. col. fi. ff. de ſsolut. facit glo. in. l. 1. in verb. agen do. ff. de ſsuperficie. & quæ notat Ioan. de plat. in. l. fi. C. de prædi. decu. libr. 10. Bald. in. l. liberti. colum. 8. C. de oper. liber. & in. l. 1. C. qui teſst. face. poſs. & in. §. donare qualiter olim feud. alie. po. Bar. in. l. ſsem per inſstipulationibus. ff. de regu. iur. & ex prædictis dici poteſst, ꝙ ſsi cauet̃ in maioria ꝙ deferatur filio maio ri & deficiẽte filio ad nepotem & in eius defectum ad alios filios ſsu os, quòd intelligi debet, ordine ſsucceſs ſsiuo: ex quo id diſsponens vult eſsſse maio riã & ꝓ hoc videtur bonꝰ text. in. l. 1. §. ſsi nemo. iuncta glo. in verbo eorum. ff. ad tert. imò vult ibi tex. cũ gl. ꝙ hoc procederet, & ſsi diceret, deinde veniat ad filios meos ſsimul, quod ſsẽper intelligat̃ ordine ſsucceſs ſsiuo. Sed pone ꝙ reperiũtur duæ maio riæ eodem tẽpore factæ & de eiſsdem bo nis, vna in filium maiorẽ, alia in filium ſsecundũ quis præferetur? & videtur ꝙ prę feratur filius maior ꝑ iſstã legẽ, & per no tata per Bar. in. l. 1. §. 1. ff. de bono. poſsſse ſsecundũ tabu. Item pone ꝙ quis habẽs filios fecit maioriam dicẽs, ꝙ volebat bona ſsua, vt eſsſsẽt bona maiorię ex facultate quã habebat & forte morte præuẽtus, non aliter ordinauit circa perpetuam ſsucceſssionem maioriæ, ſsed tm̃ relinquit filio maiori, contigit ꝙ iſste filius deceſssit ſsine filijs, an bona venient iure maioriæ ad alios filios fratres filij maioris? & videtur ꝙ ſsic, & ꝓbari videt̃ in. l. 1. in. fi. prin. ff. de aſssig. liber. & quia intelligi tur iuxta conſsuetudinẽ diſspoſsuiſsſse, & quia ſsic decidit̃ in feudis: quãdo relinquit̃ iure feudi, nõ tñ deficientibꝰ fratribus, & eorũ deſscendẽ tibus veniet ad fratres teſstatoris. c. 1. de ſsucceſssione fratrũ. & vi. in. c. 1. de duo. fratri. à capita. inueſst, &. c. 1. de duobꝰ fratri. de nouo bñfi. in ueſs. niſsi forte cõſstaret ex aliquibꝰ quod voluit inſstituens maioriam illam fore perpetuam vt alibi diximꝰ. Quid aũt ſsi quisfacta maioria exhęredet filiũ ſsuũ in ſsua hęreditate, an videat̃ ex hoc reuocare maioriã? textus videt̃ ꝙ nõ, in. l. 1. §. ſsed ſsi exhæredato. ff. de aſssig. liber. Pone etiam ꝙ pater fecit maioriã in duobus filijs maioribꝰ, & voluit ꝙ pro indiuiſso bona poſssiderent alios vero filios diuiſsione facta in ter ipſsos ſsimul inſstituit. quæritur an ſsi vnus ex filijs maioribus moriatur. acreſscat illa ſsua portio maiorię omnibus fratribus, vel tantũ fratri cum quo habeat bona in maioriã? & videt̃ ꝙ fratri per tex. in. l. vtrum. ff. de aſssigna. liber. bonus tex. in. l. cohęredi. §. qui diſscretas. ff. de vulga. & pupill. Et quid ſsi quis facta per eum maioria ita ꝙ manet reuocabilis iuxta. ll. thauri, ſseu quia fit in vltima voluntate, ſseu cauſsa mortis donationis poſstea bona maioriæ dat in emphiteoſsim aliquibus: an videatur ex hoc reuocare maioriam? & videtur ꝙ non imo velle videtur ꝙ illud ius emphiteoſsis remaneat in maioria. Pro hoc videtur caſsus ſsingularis, in. l. ſsi ſseruus. ff. de aſssig. liber. Et an ſsi pater quifecerat maioriam in filiam de pluribus rebus poſstea cum tradit eam nuptui fecit ei maioriam: de parte ipſsarum rerũ, an videtur tansfudiſsſse primam maioriam in ſsecundam, & reuocaſsſse primam? vi. Bal. in. l. filia legatorum. C. de legatis. & Bar. in. l. huiuſsmodi. §. cum pater. ff. de legat. 1. Et nota ꝙ ſsi quis facit maioriam de ſsui natura reuocabilem iuxta leges thauri, ſsi tradit, fit irreuocabilis quãdo fit ꝑ actũ inter viuos, vt ibi habetur. ſsi verò fiat per viam vltimæ voluntatis, ſseu donationis cauſsa mortis. ſsi tra dat tunc, adhuc erit reuocabilis: licet fructus perce pti per eũ cui fuit tradita erũt percipiẽtis, ſsecundum Bal. in. l. vxor in fi. C. de leg. Sed quęro an ex eo ꝙ pater inſstituit filiũ & voluit ꝙ ſsi ipſse & eiꝰ deſscendentes de ceſsſserint ſsine filiis ꝙ bona veniantin filium ſsecundũ an videat̃ ex hoc cõſstituiſsſse maioriam? vid. per Bar. in l. ſsed ſsi ſsic. ff. de lega. 3. & in l. codicillis. ff. de vſsufruct. lega. & in. l. cẽ turio col. 12. verſsi. quæro vlterius quid ſsi teſstator. ff. de vulg. & pupi. & vi. deciũ conſsi. 270. & & conſsi. 421. Aduerte etiam ꝙ hodie de iure regni poteſst in tertia & quinta bonorũ fieri maioria in vnũ ex filiis. ſsi verò vnicũ tm̃ habeat filiũ, non cadit talis melioratio in vnico filio, vt iam alibi diximus. Si tamen iſste filius vnicus repudiaret, veniret maioria in eius ſsubſsti tutũ, & licet filius non potuit grauari in legitima cum ipſse non acce ptaſsſset, tenebit grauamen in ſsubſstituto per. l. cum patronus & ibi Paulum de Caſstro. ff. de lega. 2.

a ¶ Naſscer primero. Quid ſsi duo naſscãtur ſsimul neſscit̃ tamẽ quis prior egreſsſsus ſsit de vtero matris. q. eſst vulgaris vide late de ea per Ioan. Cirier. in ſsuo tracta. primogeniturę. lib. 1. q. 6. &. 7. cum ſsequenti, & an maſsculus pęrſsumatur primo natus, vide Bal. in. l. idem erit. ff. de ſstat. homi. & iſstã quæſstionem decidit. l. 12. in prin. titu. fi. 7. parti. vbi. vi. quæ dixi.

b ¶ Por tres razones. Nota de iſsto triplici modo probandi natura. lege. & conſsuetudine.

c ¶ Dios. Geneſsis. cap. 22.

d ¶ Por ſsanto. Non tñ omnia primogenita ſsancta ſsunt. Sed oĩa q̃ ſsancta ſsunt ſsunt etiã primogenita. deniq; Caim primogenitus. Sed non ſsanctus. vid. Ambro. lib. 2. de Caim, & Abel. cap. 2.

e ¶ Dixo a Moyſsen. Exodi. c. 34. & Lucæ. c. 2.

f ¶ Dixo y ſsaac. Geneſsis. c. 27.

g ¶ El fijo major, Frater maior dicitur dñs domus, ſsecundum Bar. in. l. fi. co. 3. ff. de colle. illici. & nota ad hoc iſstam. l. & de iuribus primogeniturę, vid Bal. in. l. cum antiquioribus, col. 5. C. de iur. de liberan. & plene in dicto tracta. Ioan. Cirier. lib. 2. q. 2. & ibi in. 14. prerogatiua dicitur de iſsta quam ponit hæc lex.

h ¶ Dixo. Mathei cap. duodecimo, & vide Bal. in auct. hoc amplius C. de fideicomm.

a ¶ Sino el fijo mayor. ¶ Qñ enim vnus filius ex pluribꝰ debet ſsuccedere intelligitur de primogenito Bal. poſst Odofre. in. l. in ſsucceſssione C. de decurio. lib. 10. Quid ſsi naſsceretur anteaꝗ̈ pater adipiſsceretur regnum dic ꝙ adhuc tanꝗ̈ primogenitus ſsuccederet in regno. ſsecun dum Salice. in. l. imperialis. §. his illud. C. de nupt. vbi & Ioan. Fab. & quia fuerunt opiniones in hac. q. vi. in. d. tracta. primo geniturę. lib. 1. q. 12. & forte in quæſstione iſsta poteſst dici ꝙ cõſsideranda ſsint verba cõſsuetudinis, legis, vel inueſstituræ: quia ſsi dicitur, ꝙ primogenitus regis ſsuccedat, ſsuccedet etiam ante regnum natus: ſsi verò dicatur quod primogenitus à rege ſsuccedat, tunc non ſsuccedet ante adeptũ regnum natus: & ſsic procedat. glo. l. imperialis. hic alleg. & iſsta diſstinctio poteſst colligi ex. l. titius. & ibi Barto. ff. de teſstament. milit. & forte iſstud videtur melius dictum, quàm id quod Bald. allegans. dict. l. titius. dicit in. l. fin. C. de decurio. lib. 10. niſsi dicas quòd in vulgari noſstro iſsta diſstinctio non bene procedat, cum eundem ſsenſsum vtroque modo habeat. Vnde non videtur Bal. male locutus. vide Io. Cirier. vbi ſsuprà. ¶ Quid autẽ i filius maior ſsectus ſsit ex ventre matris. vt de cæſsare dicunt. & not. gloſs. in princip. inſstitu. & tradit Bald. in princip. ff. veteris. col. 3. vbi dicit hoc nomen impoſsitum fuiſsſse Iulio Cæſsari, eo quia mater in partu obijt, & ipſse ſsecto vtero lucẽ vidit, & ſsecũdu eum, nempe nõ vidit matrẽ, vt non videret ſsuperiorẽ ſse, quem natura in hoc genuerat, vt omnia Cæſsar eſsſset Bald. in. l. fi. C. de legi. hæred. verſsi. vidi dubitari: tenet, ꝙ habetur ꝓ filio legitime nato, & ꝙ ſsuccedat, & tenet etiã Felin. in ca. ſsicut. de homicidio. vbi vide. ¶ Quid autẽ ſsi filiꝰ maior occidit poſsſseſsſsorẽ maioriæ, an ſsuccedat? & in maioria noua clarũ eſst ꝙ non, vt in. l. ei qui. & ibi Bar. ff. de his quib. vt indig. & in. l. lucius. vbi Bar. ff. de iur. fiſsci. &. l. ab hoſstibus. §. ſsi vir vxorẽ. ff. ſsolut. matr. l. cũ ratio. §. fi. ff. de bon. damna. l. 13. titu. 7. parti. 6. & ſsic confiſscarẽtur bona maioriæ in vita illius occiſsoris, & demũ veniret in ſsequentes vocatos. l. ſstatius florus §. cornelio felici. ff. de iur. fiſsci. & in. l. ſsi finita. §. ſsi de vectigalibus. & ibi Barto. & docto. ff. de damno infect. niſsi aliter eſsſset prouiſsum in maioria: ſsi verò eſsſset maioria antiqua, videtur ꝙ occiſsor repellatur & tranſseat ſstatim in ſsequentem vocatum, vt in ſsimili notat gloſsſs. in feudo paterno. in capitu. 1. ſsi vaſsſsall. feud. priu. cui defe. Bald. in capitulo. 1. §. ſsimiliter. nume. 4. quib. mod. feud. amitta. l. imperator. ff. de fideicom. liber. per Alexand. 1. volu. conſsi. 23. ¶ Quid autem ſsi iuſstè occiderit? vide quæ tradit doctor. de palatios Rubeos in rubri. de donatio. inter vir. & vxor. co. 450. ¶ Et aduerte ꝙ in tantũ procedit, ꝙ filius maior ſsuccedat in maioria, ꝙ ſsi aliquis infidelis veluti Sar racenus (qui iuxta morem patrię poſssidet maioriam) ſsi habens iam filium maiorẽ ex vxore, conuertatur ad fidem ipſse & eius vxor, & poſstea procreent alium filiũ, ſsuccedet in maioria primus filius, licet natus in infidelitate. per text. notabilem. in. c. deinde. 26. diſstinctione. & in cap. 1. 28. quæſst. 1. ¶ Sed an teneat conſsenſsus primogeniti cõſsentientis, vt ſsecundo genitus ſsuccedat in regno, vel maioria? text. videtur quòd ſsic. in capitu. quam periculoſsum. 7. quæſst. prima. & & not. Bald. in. §. præterea. quib. mod. feud. amitta. qui etiam videtur ibi velle, quòd ex hoc conſsenſsu totaliter ſsuo iure primogenitus priuetur. & vide de iſsta quæſstione. Ioan. de Cirier. in ſsuo tracta. primogenituræ. lib. tertio. quæſstio. prima. & quæſstio. 8. ¶ Sed pone, ꝙ cauetur in maioria, quod ſsuccedat in ea filius primogenitus primi matrimonij, contigit quòd poſssidens bona maioriæ non habuit filium ex primo matrimonio: habuit tamen ex ſsecundo, & etiam ex tertio matrimonio, modo eſst contentio inter primogenitum ſsecundi matrimonij, & cæteros eius fratres: quæritur an dabitur tali primogenito. iſstam quæſstionem mouet Iacob. de Aret. Cin. Alberi. Bald. Sali. & Ange. in. l. ſsi quis prioris. §. talem. C. de ſsecund. nupt. vbi Baldus arguit pro parte filiorum, & tandem concludunt talem primogenitum præferri. ¶ Quid autem ſsi rex feciſsſset donationem alicui nobili qui contrahebat matrimonium cum aliqua domicella reginæ, de aliquo fortalitio, vel aliquibus bonis, eo pacto, vt eſsſset maioria & ſsuccederet in ea filius primogenitus ex eo, & ex dicta do micella natus, qui tamen ex tali domicella non genuit filium, & ea defuncta contraxit cum ſsecunda ex qua habuit filium, an ſsuccedat in tali maioria? quæſstio eſst ſsubtilis & pulchra: nam videtur, quòd non ſsuccedat in maioria alius filius cum rex in pacto ſse retulit ad natum ex tali domicella, argumento. l. filius à patre. §. ſsi quis ex certa. ff. deliber. & poſsthu. & eius quod not. glo. in. l. ideoque, per illum text. ff. eod. & cum dixit de filio ex tali nobili nato. adiungit & ex tali domicella. & ſsic eſst terminus complexiuus & communis, & ſsic requiratur quòd ſsit filius vtriusque per. l. cum vir vxori. &. l. ſsi vir vxori. &. l. ſsequenti. §. finali. ff. de conditionib. & demonſstrationi. l. 2. ff. de conditio. inſstitu. in contrarium facit, quia donatio facta dicto nobili & dictę domicellæ per regem, videtur facta cuilibet eorum in ſsolidum. bonus textus in. l. vnica. C. ſsi liberali. impe. ſsocius libro decimo, facit etiam notabilis deciſsio. Ioan. Andr. in additio. ad Speculat. in rubrica, de teſstament. in prima additione magna verſsiculo. occurrit alia quæſstio. vbi dicit, poſst alios, quòd licet teſstator inſstituat ventrẽ vxo ris, ex eo pręgnãtis: ſsi poſstea teſstator alios liberos ſsuſscipiat, etiam illi vidẽtur inſstituti: & quòd etiam ſsi eos habuerit ex alia etiam ſsecunda vxore hoc procedat. tenent communiter docto. vt atteſstatur Socinus. in. l. placet. ff. de liber. & poſsthu. licet cõtrarium ibi voluit. Paul. de Caſstro. facit etiam quod not. Bald. in autentica qui rem. C. de ſsacroſsanct. ec cle. vbi tenet eleganter, quòd ſsi emphiteoſsis ſsit conceſsſsa marito & vxori, & eorum filijs, quòd non ſsolum includantur filii illius matrimonij, ſsed etiam filij alterius matrimonij: licet ſsecundum eum conceſssio facta fuerit ſsub illo termino communi & complexiuo eorum, Et idem tenet Baldus in. l. prima. C. de priuileg. dot. & in. l. penultim. C. de impube. & alijs. tenet etiam Socin. in dict. l. cum vir vxori. & ſsi in contractibus fit dicta extenſsio, quanto magis in donatione regia, quæ potius eſst augenda, quam minuenda? bonus textus in. l. fina. C. de præpo. agent. in rebus. libro duodecimo.

¶ Ex quibus deciſsionibus inferes ad deciſsionem quęſstiõis, quã vidi de facto, & ſsic terminata fuit, quòd facultas regia data marito & vxori, vt faciant maioriam in filium ſsuum primogenitum, vel alium quem velint, quòd referatur ad quemlibet eorum inſsolidum, & ad filios quos quicunque eorum haberet etiam ex alio matrimonio, forte in quæſstione iſsta poteſst dici ſsi rex diſspoſsuit duo, primum videlicet quòd dictum fortalitium ſsit maioria, & ſsecundum quòd ſsuccederet dictus filius primogenitus, quòd tunc & ſsi deficiat talis filius ſsuccedet alius filius dicti nobilis, ex alia licet vxore, ex quo non deſsinit eſsſse maioria, licet talis filius natus non fuerit. l. quidam teſstamento. in principio. ff. de legatis primo. l. lucius. ff. de aliment. & ciba. legatis. l. cum pater. §. vicos. ff. de legat. ſsecundo. facit bonus textus in capitulo cum dilecti. de dol. & contu. l. celſsus. ff. de arbit. & bene cõfert ad hoc notabilis deciſsio Dalphinalis. 505. de qua dicam in ſsequenti gloſs. ſsi verò rex dixiſsſset ſsuccedat talis filius natus ex domicella tanquam in maioria: tunc non videtur quòd ſsit diſspoſsitum, quòd maioria ſsit in alio: quia verba non patiuntur. remanebit ergo in terminis iuris communis ſsucceſssio in iſstis bonis argumento. l. commodiſssimè, cum ſsimilibus. ff. de liber. & poſst.

¶ Et quod in iſsta. l. dicitur de præferendo in ſsucceſssione regni, vel maioriæ filio primogenito intellige de legitime nato, non debaſstar do. vt in capitul. naturales. ſsi de feud. fue. contro. inter domin. & agna. & idem vult lex. iſsta: quia loquitur de filio primogenito legiti mo, quòd. etiam patet, cum inferius ſsubdit. que dexaſsſse dela muger legitima, & baſstardi præſsertim inter illuſstres pro nihilo reputantur, quos magnatum aut nobilium conſsuetudo non nouit, ſsecundum Bald. in dict. §. naturales. & generaliter vbicunque agitur de commodo & honore filiorum, aut nepotum, non veniunt filij vel nepotes naturales tantum. videas Barto. in. l. tutelas. ff. de capit. diminu. & in. l. pronunciatio. ff. de verborum ſsignificatio. & in l. prima, & ſsecunda. ff. de accuſsatio. Ioan. Andr. in additio. ad Speculat. titulo qui filij ſsint legitim. l. fina. titulo. 13. quarta partita. & adde quæ dixi in. l. quarta. titulo. 15. in glo. ſsuper verbo. en todas las honrras quarta partita. ¶ Sed pone quòd conſsanguineus intra quartum gradum cognouit conſsanguineam, & poſstea impetrauit diſspenſsationem à Papa, vt poſssint contrahere, & cum tali diſspenſsatio ne contraxerunt: & poſst contractum matrimonium naſscitur filius ante diſspenſsationęm conceptus, an ſsuccedet in maioria, vt primogenitus, cæteris excluſsis, ex quo natus natus eſst tempore habili? caſsus videtur quòd ſsic in. l. ſsecunda. §. primo. ff. ad tertullia. cõtrarium tamen videtur velle Bald. in. l. paulus, in prima lectura. ff. de ſstatu hominum. vbi dicit, quòd licet Papa diſspenſset in matrimonio: tamen filij ante diſspenſsationem concepti, tanquam ſspurij non ſsuccedunt. allegat Guillel. & Cinum. ibi. & in. l. & ſsi contra. C. de nupt. & quod not. Archidi. in capitul. Oſsius. 56. diſstinct. & quòd fictio non trahit ſse retro ad tempus de iure prohibitũ. ſsed intelligerem dict. Bald. & aliorum in conceptis & natis ante diſspenſsationem, non in conceptis antea, natis tamen poſst, & facit. §. econtrario. inſstituta. de ingenuis.

¶ Et quid ſsi tenor maioriæ exigat ꝙ ſsint nati & geniti ex legitimo matrimonio. vi. quæ dixi. in. l. 1. titu. 13. 4. partit. ſsed erit pulchrum dubium, quid ſsi aliqui conſsanguinei de facto contraxerunt matrimonium, poſstea tamen impetrauerũt diſspenſsationẽ à papa: vt moris eſst directam ep̃o vt ipſse diſspenſsaret cũ eis, qui ep̃us malitioſse adhibuit moram in diſspenſsando: & interim filius eis natus eſst, qui fue rat legitimus, ſsi ep̃us tempore opportuno diſspenſsaſsſset, an talis filius ſsuccedet in maioria? videt̃ ꝙ ſsuccedat. arg. tex. in. l. inteſstato. §. 1. ff. de ſsuis & legiti. hęre. &. l. herennius. ff. de ſstatu homi. &. l. 3. titu. 23. ꝑti. 4. & quia damnum aliàs eſst irrecuperabile ab ep̃o, qui fuit in mora: & reputari debeat legitimus ex quo incõtinenti debebat eſsſse legitimꝰ facit. l. pe. ff. de teſsta. mili. cogita. tñ. ¶ Quid autẽ delegitimato per reſscriptũ, an ſsuccedat in maioria, & excludat ſsubſstitutũ? tetigi ĩ.l. 4. tit. 15. 4. parti. in glo. ſsuper parte han las honrras vide quę ibi dixi. ¶ Et quando in diſspoſsitione maioriæ vocaretur legitimus filius abſsq; eo ꝙ addat̃ legitime natus, vel de legitimo matrimonio natꝰ, planè ꝓcederet, ꝙ talis legitimatus admitteretur concurrentibus quæ ibi di xi: & etiam his quæ tradit Bal. in. l. eam quam. C. de fideicommiſsſs. col. 10. Si verò in maioria eſsſset vocatio ſspecifice facta de legitime nato: vel de legitimo matrimonio nato: tunc legitimatus per reſscriptũ principis non admitteretur, neq; excluderet ſsubſstitutum: quia talia verba referri debent ad natiuitatem veram, non ad fictam per reſscri ptum principis, ita notanter ſsentit Ange. in diſsputatione ſsua incipienti nobilis, parum ante finem, quem ſsequitur Anto. in cap. per venerabilem. qui filij ſsint legitimi. colum. 19. verſs. Sed quid ſsi dixerit. vbi vult hoc procedere quando vocauit teſstator, vel alius diſsponens legitime natos. & idem & à fortiori ſsi dixerat, ſsine filiis legitimis & legitime natis, debet enim talis conditio impleri in forma ſspe cifica. l. qui heredi. &. l. meuius, cum aliis. ff. de conditio. & demoſstra. videtur etiam de mente. Bal. in. d. §. naturales. col. 2. talia verba reſspiciunt generationis principium, & non eſst noſstrum extendere ſscripturas. l. contractus. C. de fide inſstru. & licet princeps prolem legitimet: matrimonium tamen legitimare non poteſst, & licet tollat̃ pœna coitus, non tolletur deformitas culpæ, vt latius. adducit ibi Bald. Præterea quando in aliqua diſspoſsitione fit mẽtio de filio qualificato, non porrigitur diſspoſsitio ad alium, cui non in eſst illa quali tas. l. fina. C. de natura. liber. Bal. in. l. gallus. §. inſstituens. ff. de liberis & poſsthumis, & quando verba diſspoſsitiua in quacunq; diſspoſsitione prolata trahi poſsſsunt ad ciuilem & ad naturalem ſsenſsum: ad naturalem referenda ſsunt. l. ex ea parte. §. inſsulam. ff. de verborum obligationib. l. fi. C. de his qui veniam etat. impetra. cap. ſsuſsceptum. de reſscript. lib. 6. & cum iſstud ſsit proprium ſsignificatum verborum ad illud tantum debet referri. l. 3. §. hæc verba. ff. de nego. geſst. l. 1. §. is qui nauem. ff. de exercito. Item omnis legitimatio eſst præpoſstera, quæ facit quem legitimum ex poſst facto, ſsed legitima natio eſst ordinata proceſssio, ſsecundum viam naturæ. nam precedit matrimonium, vt cauſsa: deinde naſscuntur legitimi. ordo enim naturæ eſst, vt cauſsa præcedat effectum ſsuum. l. moribus. §. 1. ff. de vulg. & pupi. verba iſsta ſsunt. Bal. in cap. innotuit. de elect. col. penul. verſs. & nota ꝙ omnis huius etiam ſsententiæ videtur fuiſsſse Bal. in. d.l. gallus. §. ſsi eius. ff. de liberis & poſsthumis, vbi concludit, ꝙ licet legitimatus poſssit dici legitimus: non tamen dicitur legitime deſscendens, ſseu legitime natus idem vult in additio. ad ſspecul. titu. de ſsucceſssio. abinteſst. & in. l. manumiſssiões. ff. de iuſsti. & iure. & in. l. generaliter. §. cum autem. C. de inſstitu. & ſsubſstitu. & certè in legitimatione facta per reſscriptum planè procedunt ſsupradicta: ſsi vero legitimatio eſsſset facta per ſsubſsequens matrimonium, crederem illum verum eſsſse legitimũ, & ſsuccedere poſsſse in maioria vocante legitime natum, ſseu ex legitimo matrimonio procreatum, vt dixi in. l. 1. titu. 13. 4. parti. vbi ponderaui illam. l. cum dicit ſson legitimos, & dixi etiam in alia glo. ſsuper verbo, ſse caſsa con ella, licet Bald. in cõſsi. incipiẽ. quidam tres hæredes, quod eſst ſsecundum antiquam impreſssionem in. 4. parte conſsiliorum. nume. 492. & ſsecundum nouam formam in. 5. parte. conſsi. 367. voluit ꝙ quando ſsubſstitutio facta fuit decedenti, ſsine filiis de legitimo matri monio procreandis, ꝙ legitimatus etiam per ſsubſsequens matrimonium, non excludat ſsubſstitutum. Cuius dictum in hoc, vt ibi dixi, mihi non placet, & contrarium, vt ibi retuli conſsuluit detius. conſsi. 155. vbi rñdet adea, quæ adducit Bal. & quæ in contrarium aliàs adducuntur, vide ibi per eum ex cuius dictis, & iuxta id ꝙ ipſse limitare & reſstringere vult dictum Bald. perpendens iſstud procedere, quãdo eſsſsemus in dubio an teſstator vel diſsponens hunc talem per ſsubſsequens matrimonium legitimatum voluit excludere, vel includere: quia cum non ſsimus certi de eius intentione, regulemꝰ verba iuxta diſspoſsitionem iuris: ſsi tamen ex eius verbis manifeſste deprehenderetur nolle talem legitimatum includi ſsub eius vocatione, tunc ſstan dum eſsſset voluntati teſstatoris, ſseu talis diſsponentis.

¶ Aduertendũ ẽt eſst, ꝙ licet primogenitus legitimatus per ſsubſsequens matrimonium præferatur, ſsecundo genito poſst matrimoniũ legitime nato, vt tradit Felin. in cap. prudentiam, col. 3. de offic. delega. & concludit poſst multa Ioann Cirier. in ſsuo tracta. primogenituræ libro primo, quæſstio. 14. col. 7. verſsi. prima conclu. legitimatus tñ per reſscriptũ principis non præfereretur tali ſsecundogenito: imò talis ſsecũdogenitus ſsuccederet in maioria, & nõ primogenitus legit matꝰ per reſscriptũ etiam ante matrimonium ex quo natus eſst ſsecundus legitime natus, per tex. in auct. quibus mod. natura. efficiã. ſsui. §. & quoniam, & apertius, in. l. 12. in ordina. tauri, & tradit dictus Ioann. Cirier. in dicto ſsuo tracta. libro primo, quæſstio. 13. vbi late videbis per eum. ¶ Quid autem ſsi habens filium ſspurium quem errans in iure putabat eſsſse legitimum fecit in eum maioriam, an tenebit maioria? Bald. in. l. ſsi arbiter. C. de ſsenten. mouet in ſsimili quæſstione dicens, ꝙ nõ tenebit inſstitutio ſspurij, quem teſstator errans in iurè putabat eſsſse legitimum: ſsed non videtur ex illa doctrina decidi poſsſse quæſstionem prædictam, eõ quia ſspurius tanquam incapax, non poteſst etiam à ſsciente hæres inſstitui, & neq; ab errante, maioria tamen à ſsciente bene poteſst conſstitui à prin. cum facultate regia in ſspurium deficientibus filiis legitimis, ſsi ſspecialiter in hoc facultas regia diſspenſsaret, vt dixi in. l. 32. titulo nono, ſsexta partita. l. decima & quæ ibi dixi, titulo decimo ſsexto, eadem partita ſsexta, vnde pulchrum dubium eſsſset, ſsi habens talem facultatem faceret maioriam in filium ſspurium, quem credebat legitimum an tenebit cõſstitutio maioriæ ex defectu voluntatis diſsponentis? & in dubio, cum habeat talem facultatem, videtur facere maioriam ex ea facultate, qua melius poteſst, vt in cap. niſsi eſsſsent. & ibi not. Abb. de preben. & quia præſsumit̃, ꝙ idem feciſsſset, ſsi ſsciret eius illegitimitatem, & ex quo impetrauit talem facultatem, & cum errat̃ in qualitate quæ non inducit cauſsam finalem, talis error non vitiat, vt not. Bar. in. l. demõſstratio. ff. de conditio. & demoſst. Ioann. de Imo. in. l. quotiens, in prin. col. 2. ſsuper glo. ff. de hæredib. inſsti.

¶ Quid autem ſsi ceſsſsante tali facultate, fecit quis maioriam in filium ſspurium, qui tamen poſstea legitimatus eſst: an tenebit cõſstitutio maiorię? videtur ꝙ non per tex. in. l. ſsi minor. ff. de lega. primo, & quæ ſsingulariter not. Bald. in. l. eam quam, col. vndecima. C. de fideicom. vbi etiam fortius, voluit Bald. ꝙ licet pater leget ſspurio, cum capere poterit, non valet relictum quod dictum dicit eſsſse pulchrum, & ſsingulare Paulus de Caſstro, in. l. 1. ff. de regula cathoniana, ſsatis. videtur ꝙ ex legitimatione ſsuperuenienti confirmetur donatio patre ſsemper exiſstente in eadem voluntate, ex his quæ not. Bart. in. l. 1. ff. de regula cathoniana, col. penultima verſsi. venio ad quartum. Bald & Paul. & Iaſson. in. l. ſseruis. C. de lega. & ex. l. 10. titu. 13. ſsexta partita.

¶ Quæro etiam tu habes. l. tauri quadrageſsimã primã diſsponentem, quòd maioria probetur ex conſsuetudine immemoriali, eo modo, quo ibi cauetur. Modo pone, quòd frater maior, qui per tempora poſsſsedit bona maioriæ ſsemper prouidebat fratri minori de neceſsſsariis certo modo in domo ſsua, vel alibi. an & hoc ſsimiliter teneantur facere ſsemper alij ſsucceſsſsores, pro tempore ſsuccedentes, dato quòd talis frater minor haberet etiam bona ex quibus ali poſssit? eſst pulchrum dubium, & fortè videtur dicendum, quòd ſsic: quia debet intelligi & limitari preſscriptio ad limites vſsus, not. Bart. in. l. 2. §. ſsi quis hoc interdicto. ff. de itiner. actuq; priua. & quia tantum & eo modo videtur pręſscriptum, quòd poſsſseſsſsum & ad limites vſsus videtur contracta ſsocietas, vt ibi per Bart. &. l. titium. §. altero. ff. de adminiſstra. tuto. pręſscriptio nanq; conſsiſstit in actibus limitatis, & non egreditur formam illorum actuum. Bal. in. l. non dubium, col. tertia, verſsi. tu poſsſses. C. de legib. Allegans ad hoc Inno. in cap. dilecto. de offic. archidia. & dicebat Innocẽ. in capitulo dilectus, de capellis monachorum quòd in pręſscriptione non habet locum extenſsio de vna perſsona ad aliam.

¶ Vnde ſsi ſsolum maſsculi & maſsculi deſscendentes ex maſsculis poſsſsederunt aliqua bona iure maioriæ: & ſsic ex pręſscriptione quęſsierunt ſsibi ius, videntur tantum maſsculis pręſscripſsiſsſse: & non prodeſst præſscriptio fœminis. tota enim vis præſscriptionis eſst in ipſso vſsu, qui in facto conſsiſstit, & ideo vltra factum non porrigitur, vt tradit decius, conſsi. 85. in ſsecundo dubio.

¶ Sed pone quòd defunctus, qui poſsſsedit maioriam, acquiſsiuit à principe in territorio maioriæ iuriſsdictionem de nouo, quia antea, territorium illud, eam non habebat, an filius maior, vel alius ſsucceſsſsor in maioria habebit talem iuriſsdictionem titulo maiorię? & videbatur quòd ſsic, quia iuriſsdictio non ſstat per ſse: ſsed ipſsi territorio cohæret. contrarium tamen determinat. Bald. in §. econtrario, de inueſsti. de re alie. fact. quia iſsta ſsunt ſseparata & poſsſsunt ſstare de per ſse: menia ſscilicet caſstri, & territorium, apud vnum, & iuriſsdictio apud alium, allegat Innocen. in cap. dilecto de appella. ¶ Si tamen poſsſseſsſsor maioriæ acquireret ſseruitutem prędio maioriæ, accreſsceret maioriæ, quia ei ineſst. ſsecundum Bald. ibidem.

¶ Sed quid ſsi per viam pręſscriptionis aliquid acquiſsiuit credẽrem, quam pręſscribebat eſsſse maioriæ an accreſscat ſsic pręſscriptũ maioriæ? Bald. dicit quòd ſsic in. §. fi. de controuer. inueſsti. verſsi. ſsed iuxta hoc quæro & verſsi. ſsequenti ſsed pone ꝙ vaſsallus. quia præſscriptio eſst acceſsſsoria præcedentis tituli. l. ſsi alienam. &. l. qui alienã. ff. de do. cauſs. mor. & ideo quo titulo redit, reddit & præſscriptio obſstare tamen, videtur huic dicto text. notabilis. cum gloſs. ibi in. l. & non tantum. §. 1. ff. de petitio. hæredi. quem declarat Paul. ſsub. §. fina. l. præcedentis vbi habetur ꝙ hæres perficiens præſscriptionem inchoatam à defuncto ſsibi acquirit rei vendicationem, & non hæreditati: & ſsic pro tali re non competet petitio hæreditatis: ſsed poteſst dici ꝙ illud ſsit reſspectu denegandæ petitionis hæreditatis, eo ꝙ ſsuperuenit fortior actio: non tamen negatur quin habere videatur rem, præſscriptam à defuncto per. d.l. qui alienam. & ſsic cum iudicio defuncti perceperit, veniet in fideicommiſsſso. l. debitor. §. fin. ff. ad trebellia. l. cohæredi. §. cum filiæ. ff. de vulga. & pupil.

¶ Sed an talis filius maior nec dum ſsuccedet in regno: ſsed etiam in aliis iuribus, & rebus corporalibus conſsiſstentibus intra regnum, quæ rex prædeceſsſsor poſssidebat? vide ad hoc gloſsſs. notabilem. & ibi Bald. de capita. qui cur. vendi. & qͦd not. idem Bald. in. c. 1. in fin. princip. de controuer. inueſsti. & diſstinguendum videtur in huius quæſstionis deciſsione inter bona, quæ rex prædeceſsſsor ſsibi particulariter acquiſsiuit, & inter bona quæ pertinent regno, vt habetur in l. 1. titu. 17. j̈. ead. partita.

¶ Nota tamen ꝙ ſsi marchioni vel duci noua caſstra concedantur nõ ex hoc erunt de marchionatu, vel ducatu, neq; erit totum maioria, licet per dominium totum appelletur marchia: nam per hoc non videntur vnita: ſsecus tamen ſsi vnirentur per eum, qui poſsſset facultate. regali vel per modum meliorationis iuxta. l. regni in tertio bonorum vel alias habenti liberam diſspoſsitionem hoc vult Bal. in. §. pręterea ducatus. de prohibit. feudi. aliena. per Frederi. & in. §. penul. de inueſsti. de re alien. facta & vide qͦd not. Barto. in. l. ſsi ita. ad fin. ff. de aur. & argen. legato.

¶ Et nota ꝙ ſsucceſsſsor in regno vel maioria non poterit reuocare officia, alias perpetua, veluti decurionatum vel tabellionatum, ſseu ſsimilia officia perpetua à prædeceſsſsore collata. vt not. Bald. in. c. vnico qui ſsucceſsſso. feud. dar. tene ver. not. ꝙ ſsucceſsſsor non tamen poterunt domini maioricatuum concedere caſstellanias perpetuas, vel annuos redditus, vel ſsimilia in pręiudicium ſsucceſsſsorum, ſsecundum Bald. in. §. amplius conſsueuerat. de pace. conſstan. & vide Andr. de Yſsern. de prohibit. feud. aliena. per Frederi. in ver. neq; dominus feudi. colum. fina. ver. ſsed an princeps.

¶ Tene etiam menti in iſsta materia. l. 20. titu. 3. libr. 4. ordina. regalis qua cauetur ꝙ filij primogeniti eorum, qui tenuerunt terram & ſsol datam à rege, prouideantur patribus defunctis deſsoldata eorum facit. l. 1. &. 2. C. de filiis officia. militan. qui in bello mortui ſsunt lib. 12. & non erit neceſsſse tali filio primogenito ꝙ ſsit hæres patris: quia in dignitatibus. & officiis, magis attenditur filiatio, quam hæreditas Bal. in. l. cum antiquioribus. colum. 5. C. de iur. deliberan.

¶ Sed an teneatur frater maior in maioria ſsuccedens, fratres vel ſsorores dotare & alimentare? dicendum eſst ꝙ ſsic. non enim alij filij debent mendicare: ſsed eſst eis aſssignandum tantum per primogenitum vnde poſssint congrue ſsuſstentari: ita tamen ꝙ tantum remaneat primogenito, vnde poſssit honorifice regere principatum ſsecundum Hoſstien. Ioan. Andr. & Abb. in. c. licet. de voto, & idem in cæteris maioriis, quæ deferuntur iure primogenituræ ſsecundum Io. Andr. in regu. ſsine culpa. de regul. iur. libr. 6. in mercurialibus: nam iuxta facultatem hæreditatis debet ſsubuenire fratribus vide nota. per Andr. de Yſsern. in conſstitutionibus regni neapolitani folio. 171. colum. 3. Socin. conſsi. 47. volmnine. 3. ver. primo argumento. & vide quæ dixi. in. l. 6. titu. 11. 6. partita.

¶ Sed an rex poſssit diuidere regnum inter filios, vide quę tradit Oldrald. conſsi. 231. & Bal. qui refert Oldral. in. §. item ſsacramenta. colum. 3. ad fin. & prin. 4. co. de pace iuramento firman. & crederem quidquid ibi dicatur, ꝙ in regno quod ex antiqua conſsuetudine & primeua inſstitutione defertur ſsoli primogenito, non poſssit ſscindi inter filios, quod ſsatis probatur in iſsta. l. & quia vt tradit Carolus molineus in commento conſsuetudinum pariſsienſsium fol. 125. col. 3. dictum conſsilium Oldral. & etiam conſsilium. 94. debent intelligi de regnis quæ percipiuntur, ſseu deferuntur iure hæreditario: & ſsecus eſst dicendum, quando deferunt̃ iure ſsanguinis vt poteris latius ibi videre per eum.

a ¶ De ſsu padre. Facit ad illud quod not. Archidia. in. §. item obiicitur. 2. q. 7. ꝙ licet rex poſssit in vita filium ſsuum regem facere: non tamen poteſst ei adminiſstrationem concedere, arguit tamen ipſse contra. de c. moyſses. 8. q. 1. vide ibi per eum & tradit in. d. §. item obiicitur. illud de Dauid, qui licet bis vnctus in regem à ſsamuele: non tamen viuen te rege ſsaule adminiſstrauit.

b ¶ E eſsto yſsaron ſsiempre. vide quæ dixi. S̈. ea. parti. titu. 7. l. 9. & nota ex hac. l. ꝙ valet conſsuetudo, ꝙ primogenitus ſsuccedat, & adde Bald. in §. mulier. ſsi de feud, fue. contro. inter domin. & agna.

c ¶ En eſspaña. & inſsuper inole uit mos in hiſspania ꝙ rex in vita ſsua facit filium ſsuũ primogenitum iurari in regem futurum: & ſsic ꝙ iurent ꝙ eum habebunt in regem poſst obitum patris, quæ etiã fuit conſsuetudo antiquorum regũ, vt tradit notabiliter abulen. quem videas. 2. li. paralipomenon. c. 11. in fi. & ibi videbis etiã late & pulchrè qualiter hoc ius regnandi & princi pandi competat primogenito & quomodo fuit inductũ in. q. 27. & 28. & tene menti iſstam. l. fundantem ſse in iſsta conſsuetudine, ad ea q̃ dixi. S̈. iſsta. l. in gl. 1. ¶ Et facit ꝙ ſsi mater habens facultatem ad maio riam committat patri ꝙ ipſse faciat, ꝙ non dicatur voluntas captato ria: ſsed intelligatur, ꝙ faciat in filiũ maiorẽ maſsculum, prout moris eſst. ¶ Ex quo ſsimiliter poteſst decidi alia qõ, ſsi videlicet mater committat patri, & filio maiori, talem poteſstatem: an fieri poſssit per eos maioria in ipſsum filiũ maiorem? & videbatur ꝙ non: quia filius nõ poteſst ſseipſsum eligere. c. in ſscripturis. 8. q. 1. c. per noſstras. de iur. patro. facit qͦd no. Bal. in. l. ordo. colum. 2. verſsi. quæro. data eſst poteſstas creditori, vt poſssit vendere cui velit. C. de executione rei iudica. tex. & ibi Bald. in. l. & qui ſsub imagine. C. de diſstractio. pigno. ſsed contrarium credo attenta dicta generali conſsuetudine, & mente matris, & quia pater eſst, qui eum eligit & ipſse poteſst aſsſsentire iuxta nota per docto. ſsignanter Ioan. de Imol. in capit. cum in iure. de electio. quidquid in contrarium voluerit gloſs. 1. ibi.

¶ Sed pone ꝙ mater fecit maioriam in filium, quem pater elegerit, pater tamen nullum elegit, an videatur facta in filium maiorem? & videtur ꝙ ſsic ex prædictis cum iſsta ſsit conſsuetudo Hiſspaniæ, quæ ſsemper in ſsucceſssione maioriæ honorat primogenitum, vt ipſse ſsolus ſsuccedat, vt etiam in ſsimili tradit Andr. de Yſsern. in capitu. 1. §. is de quo. de gradi. ſsucce. in feud. & tali conſsuetudini ſsemper eſst inhęrendum. argumento. l. ſsi ſseruus plurium. §. fina. ff. delega. 1. l. fideicommiſsſsa. §. ſsi ſseruo. & ibi Bald. ff. delega. 3. vbi Bald. notat quòd illud præſsumitur, quis velle quod eſst conſsuetum, neq; obſstabit lex cum quidam ita fideicommiſsſsum. ff. de legat. 2. imo potius facit pro iſsta parte cum ex natura rei ad vnum tantum, & non ad plures debent venire bona maioriæ. & ſsi ibi in defectum non eligentis, lex vult quòd omnes habeant. ſsic & in præſsenti quæſstione dicendum eſst ex mente. l. & conſsuetudinis, quòd vnus tantum & ille qui maior eſst natu habeat maioriam. facit capitu. licet. de voto. &. l. cum pater. §. pater pluribus. ibi filio maiori. ff. delega. 2. Bald. in. l. cum antiquioribus. C. de iure deliberand. in. 10. argumen. pro parte ſsecundogeniti. facit etiam. l. in ſsucceſssione. C. de decurio. libr. 10. ſsecundum intellectum Odofre. ſsi tamen pater. cui talis fuit data facultas eligeret alium filium, & non maiorem: teneret electio, & maior excluderetur. facit capitulum primum. §. & quia vidimus. ibi in quem dominus vellet, de his qui feud. dare poſsſs. & quod ibi Bald. not circa fin. verſsicu. extra quæro. & ſsequitur ibi præpoſsitus & quia alias nihil operaretur facultas ad eligendum, ſsi maior de neceſssitate eſsſset eligendus. facit. l. 2. ff. de optio. lega. &. l. prima. in principio. & per totum. ff. de aſssign. libert. Cogita tamen, an poſsſsit hoc limitari & intelligi, quando pater ex iuſsta cauſsa moueretur ad eligendum potius filium ſsecundum, vel vlteriorem, quam primogenitum. & ꝙ ſsecus videretur, ſsi ex odio iniuſsto contra primogenitum moueretur: nam vt bono viro non maleuolo mater videtur talem facultatem marito dediſsſse. & confert ad hoc quod not. Paul. de caſstro. conſsil. 179. in cauſsa quam magnificus dominus. col. 3. primo volumi. & confert ſsatis ad prædicta quod notabiliter decidit Guido. pape. in quæſstione delphinatus. q. 505. incipit factum eſst pactum. vbi dicit ꝙ ſsi in contractum matrimoniali factum ſsit pactum, ꝙ pater dabit tale caſstrum filio primogenito ſseu alteri, ex ipſso matrimonio naſscituro, ſsi maluerit pater, & poſstea plures filij naſscantur & pater decedat nullo alio declarato, ꝙ primogenitus habebit inſsolidum dictum caſstrum, & non admittentur cum eo alij filij: & ibi reſspondet ad. d.l. cum quidam. & ad. l. cum pater. §. penultimo. ff. de legat. 2. ex quo infert ꝙ ſsi promiſsit facere maioriam in primogenitum, vel alium quem maluerit, de talibus bonis, ꝙ nulla alia declaratione ſsuæ voluntatis per eum facta maioria veniet in primogenitum, videas ibi per eum. qui adducit bonafundamenta.

a ¶ Por excuſsar muchos males. Vide de his late in. d. tractatu iuris primo genituræ. lib. 2. q. 14. ibi plura, in hoc adducuntur cur expediendus. ſsit regem aſsſsumere per ſsucceſssionem quam per electionem.

b ¶ Fijo varon. Nam ſsi hic eſsſset (licet natiuitate poſsterior) excluderet filiam primogenitam, vt hic habetur & not. Bald. in. l. in multis. in prin. ff. de ſsta tu homi. & vi de Abb. ĩ.c. di lecti. de arbit. & facit iſsta. l. ꝙ facultas da ta à rege ad fa ciendum maioriam invnũ ex filiis vel filiabus ꝙ ſstã te filio nõ po terit fieri in fi liam & faciunt quæ notat Barto. in. l. vt iuriſsiurandi. col. 2. ff. de oper. liber. & in. l. hæredes mei. §. cum ita. ff. ad trebellianum. & dixi in. l. 1. titul. 13. 6. parti.

c ¶ La fija mayor. Et ſsic inter filias eſst locus primogenituræ in regno, quid autem in aliis vide in. d. tracta. libr. 1. quæſst. 20. & quare primogenita regis Franciæ filia non ſsuccedit in regno. vide ibi. q. 22. & potuit conſsuetudo diſsponere de ſsucceſssione talium dignitatum, & iſsta conſsuetudo tam de facto, quam de iure ſseruatur, vt ſsuccedant filiæ in regno, vt tradit Bald. 2. volumi. conſsiliorum conſsilio. 275. incipit quod pro regula numero. 4. capitu. ſsignificauit. de reſscript. capitu. licet de voto. & ſsemper intelligas tam de filio quam de filia ꝙ debent eſsſse legitimi ex legitimo matrimonio, vt vult iſsta lex &. l. filium definimus. ff. de his qui ſsunt ſsui vel alieni iuris.

¶ Quid autem ſsi per aliquam diſspoſsitionem fiat maioria ſsimpliciter, & iubeatur ꝙ veniat in filium maiorem, & in defectum filij, in filiam: ſsi venit maioria in filiam quæ habet filiũ naturalẽ, talẽ qui ſsibi ſsuccedere poteſst, an ſsuccedet etiam in maioria? & videtur text. quòd ſsic. cum gloſsſs. ibi in. l. patronæ. ff. de bonis libertorum. Quod tamen non procedet in perſsonis conſstitutis in dignitate. iuxta legem ex facto. §. ſsi quis rogatus. ff. ad trebellianum. vide quæ dixi. ſsuprà.

d ¶ Si dexaſsſse fijo e fija. & ſsic iſsta. l. tollit illam dubitatiſssimam quæſstionem veterem, quam propter eius dubietatem otho imperator caſsu gladiatorio dirimendam eſsſse iudicauit, quod & actum eſst & nepos filius primogeniti victoriam reportauit, vt refert Iaſson. in. l. maximum vitium. C. de liber. præter. colum. 2. & in. l. is poteſst. ff. de acquirend. hæreditate columna. 5. & in omnibus maioriis etiam extra ſsucceſssionem regni, ita deciſsum eſst in ordina. Tauri. l. 40. & per iſstam. l. partite. ita decidit Paul. de caſstr. in cauſsa quadam cuiuſsdam maioriæ Hiſspalen. vt patet cius conſsil. 164. primo volumine incipienti in præſsenti cauſsa quæ vocatur maioria hiſspalenſsis, ex iſsta lege filius, vel filia primogenitæ pręmortuæ præferretur auunculæ ſsuæ ſsecundo genitæ tenet Bald. 2. volumine conſsiliorum conſsilio. 275. incipien. quod pro regula. nume. 5. vbi retulit notata per eum in. l. cum antiquioribus. C. de iure deliberand. & dixit ꝙ perſsuaderi poteſst, ꝙ iura primogenituræ ſsoluantur morte: cum primogenitura non poſssit eſsſse extincto proprio ſsubiecto argumen to. l. qui libertinus. §. ſsi poſsthumus. ff. de oper. liber. &. l. ſsi libertus. ff. de bon. liberto. & ibi refert ꝙ in regno Anglie contrarium ſseruatur ſscilicet ꝙ filia primogenitæ præferatur & in quibuſsdam aliis prouinciis, & vt vides hoc ita ſseruatur in hiſspania & procedet quod in iſsta lege habetur non ſsolum quando filius maior fuit mortuus imo etiam ſsi viuat habeat̃ tamen pro mortuo vt quia commiſsit delictum ita ꝙ nõ poteſst ſsuccedere: nam & tunc potius ſsuo filio nepo ti poſsſseſsſsoris maioriæ debetur maioria quam patruo per text. in. l. etiam. §. ſsi deportatus. ff. de bon. libert. ſsi tamen filius maior eſsſset apud hoſstes tunc propter ſspem poſst liminij eo viuo non deferretur nepoti tex. ibidem.

¶ Sed pone ꝙ pater fecit maioriam in filium maiorem, & eius deſscendentes maſsculos, & in eorũ defectũ in filium ſsecundum, & in eius deſscendentes: non repetens de maſsculis. Contingit ꝙ filius maior habet filiam, ſsecundus etiam habet filiam: deinde moritur ſsecundus filius, & poſstea primus. filia ſsecundi petiit maioriam, dicens non fuiſsſse quoad eam repetitum de maſsculis, & ꝙ filia primi debet excludi: quia vocando maſsculos, fœminam videtur excluſsiſsſse: filia vero primi filij dicit non eſsſse veriſsimile, ꝙ voluit præferre filiam ſsecundi filij, filiæ primi. quæritur quid iuris? & pro filia primi facit iſsta. l. partitarum cum dicit o hija & quæ not. Bal. in. l. gallus. §. etiam ſsi parente. ff. de liber. & poſsthu.

¶ Et ꝙ qui ſsuccedit in locum primogeniti poſssit ſsine mendacio ſse di cere primogenitum eſst optimus tex. in capitu. quæritur. §. item opponitur. 22. qõ. 2. & facit iſsta. l. ad dictum Bald. in proœmio decreta. rex pacificus. colum. 2. verſsicu. rex poteſst determinare in vita ſsua & poteſst induci ad multa.

¶ Et etiam ex iſsta. l. poteſst ſsumi argumentum ad quæſstionem, an habens fa cultatem regiam ad faciendum maioriam in filium, poſsſsit eam facere in nepotem? nam videtur quod ſsic ſsi deficiat filius, vt fieri poſssit in nepotem argumento. huius. l. pro quo etiam facit quod notat. Bald. in. §. ſsimiliter quibus modis. feud. amitta. in fin. in contrarium tamen videtur text. in. lege gallus. per totam. l. ff. deliber. & poſsth. prout declarat Bartol. in. l. liberorum. colum. 2. ff. de verborum ſsignifica. quem etiam vide colum. 3. ſsi vero tempore impetrate facultatis, ſstarent filius & nepos, non poterit maioria fieri in nepotem: nam in dependentibus ex gradu vel affectione, appellatione filij non venit nepos. l. iubemus. C. ad Trebellia. l. gallus. §. inſstituens. ff. de liber. & poſst. vbi Barto. facit. l. alimenta. §. baſsilice. ff. de alimen. & cibar. lega. l. quæſsitum & ibi Barto. in. 2. quæſstione. ff. de fund. inſstru. & per Ioan. Andr. in additio. ad Specula. titulo. de ſsucceſssione ab inteſstato in additio. magna ad finem Cy. in. l. 1. C. de adulter. & iſstud nomen filius deſsignat primum gradum, nepos ſsecundum. l. libertum. ff. de excuſsatio. tuto. nam limitata licentia limitatum debet producere effectum. l. in agris. ff. de acquirendo rerum dominio cum ſsimilibus. vnde ſsi princeps dat facultatem faciendi maioriam in petrum filium, non poterit illo mor tuo fieri in alium, videtur de hoc caſsus in. l. ſsi ita quis. in principio. & ibi gloſsſs. & Bartol. ff. de teſsta. tute.

¶ Ex prædictis etiam videtur, quòd habens facultatem regis faciendi maioriam in vnum ex filiis, quem vellet, non poterit pater facere duas maiorias in duos filios. l. qui ſsoluendo la prima. ff. de hæredibus inſstituend. & ſsi fecerit duas valebit prima. l. qui ſsoluendo non erat. la ſsecunda. ff. de hæredibus inſstituendis. quam commendauit Bald. in. l. 1. C. de edict. diui. adria. tollen. gloſsſs. notabilis in. l. qui ſsoluendo. la prima. ff. de hæredibus inſstituendis. In contrarium tamen imo ꝙ ex dicta facultate poſssit facere duas maiorias in duos filios. facit optime text. in. l. 1. in principio. & §. quanuis. ff. de aſssigna. liberto. & quæ notantur in. l. vnum ex familia. ff. delega. ſsecundo. & iſstud forte verius. & facit etiam. d.l. 1. iuncto. §. quanuis. ꝙ poſssit quis facere duas maiorias in vnum filium pro duobus filiis, an autem vigore talis facultatis poſssit facere vnam maioriam in filium, & aliam in nepotem ex eo? & videtur ꝙ ſsic. quia cum totum exceptis alimen tis poterat dari patri: ſsic & diuidi inter patrem & nepotem. argum. text. valde notabilis in. l. 2. cum principio. l. ſsequentis. ff. de aſssigna. liber. Cogita tamen. & vide quæ plenius dixi in. l. 32. titul. 9. 6. partita.

e ¶ El mas propinco pariente. Etiam ſsi eſsſset in milleſsimo gradu, vt dicit Bald. in capitu. vnico. colum. fina. de feud. marchie. & ſsi nemo ſsit magnates regni eligent regem, & papa confirmabit ſsecundum Bald. in capitu. cum in magiſstrum de electio.

¶ Et ſsecundum hoc in regno ſsemper intelligitur maioria perpetua. & idem videtur in ducatu, marchia, vel comitatu. quæ regulari debent ad inſstar regni capitu. præterea ducatus de prohibi. feud. aliena. per Frederi. capitu. cum non liceat. de præſscriptio. tradit Paulus de caſstro in conſsilio. 164. incipit in cauſsa maioriæ hiſspalenſsi. in aliis verò maioriis, vbi ceſsſsat ſsimilis ratio ſsæpc deficient, ſsi vocationes deficiant, & bona erunt libera ſsecundum quod tradit Oldradus. conſsilio. 21. Ioan. Andr. in additio. ad Speculat. titul. de teſsta. §. in primis in fin. Paul. de caſstro. in. l. ex facto. §. penulti. in fin. ff. ad trebellia. vbi plene tradit, quòd ſsubſstitutio facta alicui, ſsi deceſsſserit ſsine liberis, expirat illo decedente cum filio vel cum filiis, & dato ꝙ tales filij decedant ſsine filiis, non erit locus amplius fideicommiſsſso. l. cum vxori. C. quando dies lega. ced. l. ſsi quis hæredem. C. de inſstitutio. & ſsubſstitutio l. pater ſseuerinam. §. in fideicommiſsſso. ff. de con ditio. & demonſstrat. & tradit latè decius. conſsil. 63. in cauſsa iſstorum nobilium de muſsatis & conſsilio. 95. in. 2. dubio Alexander. conſsilio 43. volu. 3. Socin. conſsi. 250. 2. volu. & conſsi. 62. 3. volumi. quod tamen. procederet, niſsi de mente diſsponentis contrarium appareret, vt latè & ſsingulariter comprobat Franciſscus de curte ſsenior. conſsil. 51. & Franciſscus de curte iunior. conſsil. 121. vbi allegat caſsum famoſsum & notabilem in. l. vnum ex familia. §. fina. ff. de lega. 2. ibi & idem princeps prouidentiſssimus, & vir religioſsiſssimus cum fideicommiſssi verba ceſsſsare animaduerteret, eum ſsermonem pro fideicommiſsſso reſscripſsit accipiendum: inducitur enim fideicommiſsſsum ex coniecturata mente defuncti. l. cum proponebatur. cum ſsimilibus. ff. delega. 2. & adde. Alexan. conſsil. 64. incipit difficultas dubitationis. 5. volumi. colum. fina. vbi etiam refert illud conſsilium Petr. de Anchara. quando teſstator fecit plures gradus ſsubſstitutionum.

¶ Vnde bene oritur hic quæſstio. an ſsi pater inſstituat filium, & diſspo nat, ꝙ ſsi ipſse & eius deſscendentes deceſsſserint ſsine filiis, bona veniant in filium ſsecundum, an ex hoc iudicabuntur bona maioriæ & ſsubiecta fideicommiſsſso? de qua quæſstione vide per Barto. in. l. ſsed & ſsi ſsic. ff. delega. 3. & in. l. codicillis. ff. de vſsufruct. lega. in prin. verſsi. item hæc lex videtur facere & in. l. centurio. colum. 12. ver. quæro vlterius. quid ſsi teſstator. ff. de vulga. & pupilla. cuius reſsolutio eſst, ꝙ ex quo filij filiorum ſsunt grauati, videantur & vocati & honorati, & ſsic tenet fideicommiſsſsum. & ſsecundum iſstam opinionem Bart. conſsuluit Alexan. conſsil. 64. 5. volumi. incipien. difficultas dubitationis præmiſsſsæ licet non ſsimpliciter ex hoc, ſsed etiam ex aliis ibi conſsuluit. ibiq́; refert Raphaelem dicentem, ꝙ hæc opinio eſst communis & ſse cundum dictam opinionem conſsuluit etiam Pau. de caſstr. conſsi. 5. 1. volumi. ſsecundum nouam impreſssionem incipit. quidquid dicatur, & iſsta etiam opinio placet Paul. de caſstr. in. l. filius familias. §. cum quis. ff. de lega. 1. licet ibi dicat docto. communiter tenere contrariũ, & etiam decius conſsilio. 270. dominus Reynal. colum. 1. dicit contra Barto. eſsſse communem opinionem & idem dicit conſsil. 421. & etiam Alex. conſsi. 105. 1. volu. vbi latè per eum, & conſsi. 184. ver. & licet Bar. 2. volumi. &. 3. volumi. conſsi. 24. de cuius dicti veritate & ad eius intellectum, & qualiter poſssit procedere vide plenè per Franciſs. de curte ſseniorem in. d. conſsi. 51. colum. 9. &. 10. vbi adducit quam plures, qui tenuerunt opinionem Bar. & cum ſsit æqua opinio, ꝙ ſsit tenenda in iudicando. vide ibi late per eum. & magis indubiè procederet, ſsi aliquid aliud concurreret, ꝙ voluntatem diſsponentis in hoc oſsten dat vide. & ibi per eum. ¶ Vnde ſsi aliquis faceret maioriam in filium, & eius deſscendentes & aſsſserat ſse velle eſsſse perpetuam, & adiiciat ꝙ ſsi deceſsſserint filius & deſscendentes ſsine filiis, ꝙ bona maioriæ perueniant in titiũ fratrem ſsuũ, licet non repetat titulo maioriæ in perpetuum videtur ꝙ ita debeat intelligi de mente diſsponentis. & facit tex. notabi. in. l. 3. ff. defund. inſstru. & quod not. Ioan. de Plate. in. l. ſsi quando la. 1. C. de bon. vacan. lib. 10. vel ſsi dicat ꝙ vult ꝙ bona ſsemper maneant in familia. vide glo. in. l. filius familias. §. diui. in verbo. non poſssit. ff. de lega. 1. quando vero talia verba vel ſsimilia non eſsſsent. Si quis faceret maioriam in filium maiorem, & in ipſsius defectum in alium filium: & ſsic in alios filios & eorum deſscendentes, ſsi contingat ꝙ omnes moriantur, expirabit maioria: neq; ſsuccedet fra ter conſstituentis maioricatum vide text. & ibi Bald. in. §. his vero. de ſsucceſssio. fratr. & qđ not. Bal. in. §. hoc quoq;. de ſsucceſssio. feud. co. 1. ver. & nota pro intellectu erunt ergo in vltimo bona libera, vt poſssit ea cui velit relinq̃re. l. qui ſsolidũ. §. prędiũ. ff. de leg. 2. de natura tamẽ cuiuslibet maiorię, videtur ꝙ debeat eſsſse ꝑpetua, quando aliud nõ repugnaret ꝑ id quod not. Bal. in. d.c. 1. de feud. marchiæ & in. §. hoc quoq; in fi. de ſsucceſs. feud. l. 27. in ordina. tauri. decius. conſsi. 85. col. 2.

¶ Sed quid ſsi aliquis in diſspoſsitione maiorię vocauit filios & deſscen dentes ſsuos & in eorum defectum: proximiorem ſsibi conſsanguineum. & ex defectu deſscendentium maioria venit ad collaterales cõ ſstituentis: & tunc reperitur nepos vnus fratris minoris: & alius pronepos fratris maioris: quis iſstorum præferetur? videtur ꝙ nepos fratris minoris quia proximior: per tex. nota. in. l. ſsi libertus præterito. ff. de bon. liberto. in. §. ſsi libertus. & quia iſsto caſsu pronepos fratris maioris: non repręſsentat perſsonam patris ex notatis per Bartol. & Pau. in auten. poſst fratres. C. de legit. hæred. neque obſstabit. l. Thau ri. 40. quia illa procedit in deſscendentibus à primo conſstituente.

¶ Sed pone ꝙ inſstrumento maioriæ cauet̃, ꝙ deficientibus filiis & cæteris deſscendentibus, maioria deueniat in proximiorem de genere ſsuo, an intelligatur de agnato, vel ſsufficiat ꝙ ſsit cognatus, & ſsic de genere ex parte matris? & videtur ꝙ requiratur ꝙ ſsit coniunctus ex parte patris, & de genere patris. per tex. & ibi Barto. in. l. 1. ff. de iur. immuni. gloſs. notabilis. in aut'. de inceſst. nupt. §. 1. in verbo generi colla. 2. & per Ioan. de Plat. in. l. penult. C. de bon. vacan. lib. 10. & quia verbum generatio ab homine, vel à iure prolatum, debet intelligi de deſscendentibus ex linea maſsculina, non fœminina. vide in c. vbicunq;. de pœnis. lib. 6. & in cap. ſstatutum. de hæreti. eo. libr. & tradit Petrus de Anchara. conſsil. 359. nos Petrus de Anchara. & Florianus. &c. & quia inſspecta mente loquentis videtur habuiſsſse reſspectum ad agnationem & ad perſsonas per quas conſseruatur agnatio vt patet in euangelio Matthæi. liber generationis Ieſsu Chriſsti. &c. vbi nõ nominantur niſsi maſsculi deſscendentes ex maſsculis, vt tradit Pau. de caſst. conſsil. 300. 2. vol. incipit viſso quodam proceſsſsu: in contrarium tamen videtur text. in. l. 1. ff. de libera. cauſsa. vbi habetur ꝙ appellatione generis etiam cognati comprehenduntur: dicuntur em cognati de genere, vt not. Bart. in auten. quibus. mod. natu. effici. ſsui. §. ergo. colla. 7. Bal. in. l. 1. C. de proba. qui allegat tex. & gl. ibi in aut'. de manda. prin. §. oportet. Anto. in. c. nouit. per illum tex. de iudic. in 4. nota. Pau. de caſst. in. l. 1. col. 1. C. de conditio. inſser. Io. de Imo. in cõſsil. 62. incipit poſst exhibitum. vbi reſspondet ad omnia quæ in contrarium adduci poſsſsunt. & idem Philip. decius alios etiam allegans. conſsi. 223. in caſsu propoſsito. col. 2. & forte iſstud eſst de iure verius niſsi ex aliis appareret de contraria voluntate diſsponentis, vt quia iuſssit portare arma de genere paterno, & vocaretur nomine talis generis paterni: cum enim iſsta non cadant niſsi in illis, qui ſsunt de illo genere, non videntur alij vocati: nam quibus non applicantur verba, nõ debet applicari diſspoſsitio. l. ſsi ſseruum. §. non dixit. ff. de acqui. hære. Bal. in. l. 1. verſsicu. 4. oppo. C. ſsi quis omiſs. cauſs. vel ex aliis conſstet habuiſsſse reſspectum ad agnationem & per prædicta poteſst etiam decidi alia quæſstio, vt habens priuilegium faciẽdi maioriam in vnum ex conſsanguineis, poſssit illam facere in conſsanguineum, quem voluerit, ſsiue ex parte patris, ſsiue matris, & quia ex communi vſsu loquendi inter hiſspanos omnes ex vtroq; parente vocantur cõſsanguinei, ſseu de parentela. ¶ Sed pone ꝙ maritus & vxor fecerunt maioriã in vno inſstrumento, & inſstituerunt filiũ & eius deſscendentes ordine ſsucceſssiuo, in quorum defectum vocarunt conſsanguineũ propin quiorem, dicendo, videlicet veniat in defectum eorũ conſsanguineus noſster propinquior, quomodo intelligentur iſsta verba? & crederem ꝙ cum ſsint duo teſstamenta, propter duos teſstantes vel diſsponentes licet in vno inſstrumento per ea q̃ tradit Albe. poſst Oldra. in rub. C. delega. Bal. in. c. 1. §. & quia vidimus. col. 3. de his qui feud. dar. poſs. ꝙ vnuſsquiſsq; eorum videtur prouidiſsſse ſsuo conſsanguineo. arg. l. ſsed & ſsi plures. §. in arrogato. ff. de vulga. & pupi. bonus text. in. c. vnico. de duob. fratri. à capita. inueſst. & cum non reſsultet aliquid abſsurdum, illa pluralitas reſsoluitur in plures ſsingularitates. l. falſsa. §. fi. ff. de conditio. & demonſstra. l. ſsi chorus. ff. delega. 3. & not. Bal. in. l. pe. col. fin. C. de inſstitu. & ſsubſsti. ſsub condit. fact. & qͦd in ſsimili notant Barto. & Pau. de caſst. in. l. lucius. §. caio. ff. ad trebellia. ¶ Sed pone retento eodem themate ꝙ maritus & vxor expreſssè voluerunt, & diſspoſsuerũt, ꝙ eſsſset vna tantum maioria ſsemper: ita ꝙ non poteſst verificari, qͦd. S̈. dictum eſst vt ſsuccedant duo vnus in bonis viri, alter in bonis vxoris: imo vnus tantum debet ſsuccedere, & tunc videtur ꝙ præferatur proximior conſsanguineus cuiuſsq; ipſsorum. l. cum ita legatur. §. in fideicommiſsſso. ff. delega. 2. propter vnitatem ſsermonis. ſsed tunc quæ ritur quid ſsi concurrant conſsanguinei vtriuſsq; in pari gradu vnus mariti alter vero vxoris & videtur ꝙ præferatur tunc conſsanguineus ex parte viri tanquam dignioris per text. ſsingularem in. l. cùm pater. §. penult. qui incipit à te peto. ff. de legat. 2. vbi eſst caſsus ꝙ ordo ſscripturæ circa conſsanguineos vxoris & affines, facit præferri affines conſsanguineis: ita ꝙ lex præſsumit voluiſsſse vxorem præferre conſsanguineos mariti ſsuis conſsanguineis ex quo primo nominauit & ſsic ordo præfertur affectioni: ſsed ita eſst ꝙ diſsponendo mulier, ꝙ veniant conſsanguinei mariti & vxoris, ex quo vnus tantum debet venire, neq; conſstat quis præferatur: quia vno verbo fuerunt nominati. vnde ex quo ipſse vir præfertur, quia caput mulieris, vt in. c. fi. 32. q. 6. Bal. in. §. fi. de inueſstitu. de re alien. fact. & prima ad Corinthios. c. 11. & per conſsequens pręferri debeãt conſsanguinei viri conſsanguineis vxoris, vnde illud qđ in. d. §. à te peto. facit expreſsſsus ordo, debet operari ordo tacitus à iure ſsubintellectus: ſsed fortè dicet aliquis, imo videtur ꝙ. dictꝰ tex. ſsit caſsus in contrarium, quia ibi ideo non ſstatur affectioni, quia conſstat de ordine, & præſsumitur voluntas ex ordine, vt ibi eſst de mente doctorum, & ſsignanter Paulus de caſstro. ſsed in quæſstione propoſsita conſstat de affectione, non vero de ordine: ergo ſstari debet affectioni, ex quo ordo illam non tollit. Tu tamen aduerte pro reſsponſsione, quia hoc vltimum procederet, ſsi ſsola vxor diſspoſsuerat, & fecerat maioriam; vel bona omnia fuerant ipſsius vxoris: ſsed in quæſstione prædicta vterq; diſsponit, & bona de quibus diſsponunt fuerunt tam viri, quam vxoris, & conſstant ꝙ voluerunt, ꝙ ſsemper eſsſset vna maioria indiuiſsibilis: & ſsi in iſsto caſsu præferremus affectionem vxoris erga ſsuos conſsanguineos, defraudaretur vir in affectione ſsua erga ſsuos: vnde cum concurrat paritas affectionis & inuicem affectiones ſse confundant. l. non ſsolum. §. de vno. ff. de ritu nuptia. & not. gloſsſs. in capitulo poſstremo de appellatio, de neceſssitate ſsumus extra caſsum affectionis & in conſsideratione taciti ordinis: & ſsic præferendus videtur conſsanguineus viri, & ſsatis eſst quòd non ſstantibus in pari gradu præferatur proximior, licet ex parte vxoris, data tamen paritate gradus maior conſsideratio eſst ex ꝑte viri vt præferatur eius cõſsanguineus, quia videtur in ordine ſsaltẽ ſsubintellecto prę latus. ¶ Sed pone iuxta iſstã. l. ꝙ rex vel alius poſsſseſsſsor maioriæ quæ defertur iure ſsanguinis ſseu conſsuetudinis, vel alterius diſspoſsitionis, decedit relictis duobus cõſsanguineis, in æquali gradu, quis eorũ debet præferri? & quia hæc. q. aſssimilatur multum illi quęſstioni de partu gemino, quis dicatur primogenitus, de qua tradit latè Ioann. Cirier. in tracta. iuris primogenituræ. li. 1. q. 6. 7. 8. 9. 10. &. 11. ex ibi & etiam ex alibi dictis, vident̃ diuerſsę opiniones in iſsta. qõne: nã aliqui bus videbatur, ꝙ ambo admittendi eſsſsent: cuius opinionis fuit Bal. in. l. ex duobus in prin. ff. de vulga. & pupil. & in aut'. ex teſstamẽ. C. de colla. col. fi. vbi dicit hoc non eſsſse nouum: nam & duo legunt̃ ſsimul adminiſstraſsſse imperium, vt notatur in. c. non autem. 7. q. 1. facit glo. in cle. Romani in verbo reges. de iureiuran. de quo vide quæ dixi. in. l. 1. titul. 1. S̈. ead. parti. idem vult in. l. ex hoc iure. colum. 2. ff. de iuſsti. & iure per. l. diui fratres. ff. de iur. patro. & idem voluit in prima conſstitutio. ff. veteris. in. §. itaq; dicens, quod duo erunt in eadem ſsede & cõiunctam iuriſsdictionem habebunt, hoc etiam tenent Ange. & Alex. in. d.l. ex duobus. in prin. vbi Alex. etiam dicit iſstam eſsſse veritatem, ꝙ vterq; admittat̃ per. l. 2. §. hæreditas. ff. de ſsuis & legit. hære. &. l. cum inter. C. de fideicõmiſsſsa. liber. eandem opinionem tenet Feli. in. c. cap. S. Crucis. de reſscript. col. antepe. & Iaſs. in. l. ſsi extraneus. ff. de condict. ob cauſs. col. 4. alij verò tenuerunt, ꝙ nemo eorum ſsit admittendus, & ꝙ inuicem ſse impediant, & huius opinionis fuit Io. de Imo. in. d.l. ex duobus. per. l. ſsi fuerit. ff. de reb. dub. & idem videtur voluiſsſse Io. de Imol. in. c. indicante. de teſsta. in. qõ. de duobꝰ currentibus ad brauium, qui eodem tempore peruenerunt ꝙ nullus admittatur & concurſsu ſse impediant alij dixerunt recurrendũ eſsſse ad iudicium ſsortis, vt tradit Ioan. And. in addit. ad Specul. in rub. de feud. ipſse tamen tenet ibi aliam opinionem, ſscilicet ꝙ ſsit locus gratificationi per. l. ſsi quis ſseruum. §. ſsi inter duos. ff. delega. 2. & huius opi nionis videtur fuiſsſse Bal. ſsibi contrarius in. l. in quibus in prima lectura. ver. materia huius. l.C. de ſsecun. nup. Franciſsc. tamen de Aret. in. d.l. ex duobus dicit ꝙ ſsuperior debeat præferre illum in regno ꝗ ſsit magis idoneus, & ſsufficiens arg. l. ſsi plures. ff. de accuſsatio. c. ſsi duo. §. fi. de procura. li. 6. ſsi verò ſsint infantes, ita ꝙ non poteſst apparere de maiori ſsufficientia: tunc ſsuperior gratificabit cui velit arg. c. duobus. §. fi. de reſscript. li. 6. &. d. §. ſsi inter duos quæ gratificatio, ſseu præ electio fienda eſst de neceſssitate, vt ibi per eum & ſsuper qualibet iſsta rũ opinionũ ad vtrãq; partẽ vide latè in. d. tracta. primogenituræ. q. 7. 8. 9. &. 10. & tandem pro reſsolutione in. q. 11. ponit aliquas cõcluſsio nes vſsq; ad qõnem. 12. vide ibi per eũ & ad quęſstionẽ noſstrã redeũdo adhęrẽdo verbis huius. l. partita. videbat̃ diſstinguendũ, ꝙ aut ambo iſsti cõſsanguinei regis defuncti, vel alteriꝰ poſssidentis maioriã indiuiſsibilem, & in qua vnus tm̃ debet ſsuccedere, ſsunt maſsculi aut vnꝰ eſst maſsculus, & alter fœmina, & iſsto caſsu præferretur maſsculus per iſstã. l. partitarũ præferentẽ maſsculũ fœminæ eſst enim in multis deterior conditio fœminarũ, quã maſsculorũ. l. in multis. ff. de ſstat. homi. vbi gl. & ꝑ Spec. ti. de procu. §. 1. col. 1. ver. regulariter vbi latè. præſsertim quia tractat̃ de iuriſsdictione. l. cũ prętor. §. nõ aũt. ff. de iudiciis. & q̃ dixi in. l. 3. tit. 13. 6. parti. ſsi verò ambo eſsſsent maſsculi, tunc ſsi vnus eſst in ætate infantili, vel pupillari, alter verò maioris ætatis, ille qui eſst maior, videt̃ præferẽdus ꝑ iſstã. l. cum dicit q̃ ſsea hombre para ello & etiã quia ille eſst primogenitus & nimirũ, ſsi ſsibi vendicet iura primo genituræ & maiorię, ad hoc faciunt q̃ notabiliter Abb. tradit conſsi. 85. 1. volu. co. 2. ver. ſsecũdo probat̃. & tradit. d. Io. Cirier. in ſsuo tracta. primogenituræ. li. 1. q. 2. & Alex. cõſs. 4. in. 4. volu. & ſsi vnus eorũ eſsſset de progenie regali: alter verò non (ꝙ poteſst accidere reſspectu matrimonij contracti per regẽ vel reginã) pręferẽdus eſsſset indiſstinctè, qui deſscenderet à regali progenie, iuxta id ꝙ not. Bal. vbi. S̈. de feud. mar chię. col. 2. cũ dicit, ꝙ ſsi moreret̃ tota domꝰ regia: & ſstaret vnꝰ de ſsanguine antiquo, & non eſsſset aliꝰ proximior, eſsto ꝙ eſsſset ille in milleſsimo gradu: tamẽ iure ſsanguinis, & perpetuę cõſsuetudinis, ſsuccederet in regno: ſsi vero omnes ꝗ ſsunt in pari gradu, eſsſsent etiã pares æta te, & habilitate ad regendũ, & ſsanguinis regij, tunc probabilis videt̃ illa opinio, de qua. S̈. in partu gemino. ꝙ ſsit locus gratificationi, & ꝙ ſsuperior eligat, & ſsi rex eſst liber ſsuperior erit papa, ꝗ eſst ſsuꝑ omnes. vt in. c. per venerabilẽ. qui filij ſsint legi. vel fortè hęc gratificatio ſspectabit ad regnicolas regni: & ſsic ad magnates & populos regni, vt tradit Bal. in. d.l. ex hoc iure. col. 2. ff. de iuſst. & iur. arg. l. ſsi duos. ff. de excuſsa. tuto. ꝑ. l. ſsi quis in graui. §. vtrum. ff. ad Syllania. pro quo etiã facit quod habet̃. j̈. eo. l. 2. facit. l. ſsi ꝗs à filio. §. 1. ff. delega. 1. & vide circa prędicta petrũ Iaco. in ſsua practica. fo. 97. alias ſsuꝑ arbore regum Francię. vel dic & melius ꝙ pręferetur ille conſsanguineꝰ regis ꝗ deſscendit à primogenito & ita ſsecũdũ ordinẽ geniturę licet alter ęqua lis in gradu ſsit maior ætate iuxta id quod habetur in. l. 40. in ordi. thaurinis & facit. l. cũ ita legatur. §. in fideicom. ff. de lega. 2. ¶ Nota etiam ꝙ iſsta. l. in iſstis verbis cũ dicit el pariente mas propinquo que ouieſsſse decidit illam quæſstionem in qua late inſsudauit conſsulendo. Socin. 1. volumi. in conſsi. 49. & tradit in. l. ſsi cognatis col. fi. ff. de reb. dub. ꝙ quando proximior vocatur, per fideicommiſsſsum intelligit̃ de proximiori vltimo decedenti, & nõ proximiori primi diſsponẽtis videas ibi per eũ qui plura refert. ¶ Sed pone ꝙ teſstator fecit maioriam in filium ſsuũ, & deſscendentes ſsuos: & in eorũ defectũ in proximiorẽ conſsanguineum ſsuum, & habeat conſsanguineũ in tertio gradu & aliũ ſsibi proximiorẽ in. 2. & iſste proximior genuit filium poſst mortem teſstatoris, & defunctus eſst: deinde moritur filius teſstatoris nullo deſscendente relicto, quis admittetur ad maioriã, & videbatur ꝙ ille qui eſst in tertio gradu, qui erat iam natus: nam licet alius poſst natus ſsit in tertio gradu, & deſscendat à proximiori: non tamen vide tur proximus. neq; conſsanguineus defuncti, vt in. l. item prętor. cum duabus præcedẽtibus. ff. de ſsuis & legiti. hęre. l. 1. §. ſsi quis proximior. ff. vnd. cogna. tu dic contrarium: quia illę leges loquuntur in acquiſsitione hæreditatis: ſsecus eſst in aliis ſsecundum Bart. in. d.l. item prætor. & in. l. Paulus la. 2. ff. de ſsuis & legit. hære.

a ¶ Seyendo ome para ello. Facit ꝙ facultas ad maioriam non extenditur ad inhabiles & nota bene hanc. l. ꝙ conſsuetudo q̃ defert regnũ propinquiori debet intelligi dũmodo ſsit perſsona habilis ad regimen re gni inhabilis enim habetur pro mortuo vel nullo. l. 1. §. fi. & ibi Bart. ff. de bono. poſs. contra tab. ad quod etiam facit ꝙ diſspoſsitio etiã generalis nõ includit perſsonas inhabiles, vt in. l. vt gradatim. §. ſsed & ſsi lege. ff. de mune. & hono, & not. Bar. in. l. 1. §. nuntiatio. ff. de nou. ope. nuntia. & idem dicendum eadem ratione, ſsi filius primogenitus eſsſset inhabilis, veluti ſsi eſsſset demens vel furioſsus, vt etiã in terminis tenet Bal. in. c. 1. col. 4. de ſsucceſs. feud. quando vitiũ eſst naturale, & perpetuum, quia ſsecundũ eum conſsuetudo intelligit̃ de eo, qui naturali ter naſscit̃ habilis: ſsi autẽ ex accidenti efficiat̃ demẽs, tũc dabit̃ ei cura tor: quia in ꝑſsona ſsua radicatũ eſst ius regię poteſstatis. c. grãdi. de ſsup plen. negli. pręla. & in aut'. hoc ampliꝰ. col. 2. C. de fideicõmiſs. dicit ẽt ꝙ ſsi primogenitus eſst in ſsufficiẽs, poteſst dari regnũ ſsecũdogenito, vt fecit Dauid: nã conſsuetudo de præferendo primogenitũ nõ debet in terpretari contra vtilitatẽ totius regni. & idẽ dicit in. l. oẽs populi. co. 10. ff. de iuſsti. & iur. quia beneficia legũ capacibꝰ ſscripta ſsunt, non in capacibꝰ & odioſsis arg. l. luciꝰ. §. luciꝰ titius damã. ff. delega. 2. & idem voluit Socinꝰ. ẽt in dignitatibus extra regnum conſsi. 47. 1. volu. in noua impreſssione vbi loquitur in maioria & videndus eſst Io. Cirier. in dicto ſsuo tracta. li. 3. q. 4. vide tm̃ in hoc q̃ dicit Carolꝰ moline. in ſsuo tracta. conſsuetudinũ feudalium pariſsienſsium. fol. 117. col. 3. &. 4. vbi hoc limitat & intelligit in inhabili ipſso iure: ſsecus ſsi eſsſset indignus: & per ſsententiam priuandus. nam tunc non fieret locus poſsteriori nato: ſsicut nec cæteris liberis accreſsceret portio prius nati: quæ non deficit ipſso iure ſsed ab eo aufertur: & in fiſscum ſsola deuoluit̃. quæ tamẽ limitatio forſsan procederet in aliis maioriis ſsub regno: & tunc confiſscaretur vſsusfructus in vita illius à quo aufertur. l. ſsi finita §. ſsi de vectiga. ff. de dãno infe. nõ verò in ipſsa ſsucceſssione regni: quia regnum non confiſscatur: ſsed deferetur ſsequenti qui iſsto de medio ſsublato ſsuccederet. quod & probatur in iſsta. l. partita. cũ ſsubdite nõ auiendo fecho coſsa porque lo deuieſsſse perder. facit etiam. c. alius. 15. q. 6. dicit etiam dictus Carolus vbi. S̈. allegans Ioan. Igneũ in diſsputatione an rex Francię recognoſscat imperatorem ꝙ etiam à natiuitate demens ſsuccedat in regnũ: ſsed detur curator: quia licet regnũ Frãcię (dicit ipſse) nõ ſsit hæreditarium patrimoniale: vel feudale. ſsuccedi tur tamen iure ſsanguinis: & defertur proximiori ſsanguinis maſsculiniin infinitum quòd dicit de iure eſsſse verius & vtilius. ſsi qua tamen neceſssitas reipublicæ vrgeret: fatetur ꝙ de conſsenſsu procerum & ſsta tuum regni poſsſset aliter prouideri deferendo regnum ſsequenti proximiori habili: allegat. d.c. alius. Mihi verò videtur ꝙ à natiuitate de mens: vel alias inhabilis excludatur: quia in eo nunquã habuit locũ ius primogeniturę per iſstam. l. & per prædicta. ſsi tamen demens vel furioſsus à natura haberet filium non dementem: is ſsuccedet loco pa tris ſsui. Bal. conſsi. 389. conſsuetudo col. 2. verſsi. Item pone primogenitum eſsſse furioſsum volu. 2. Socin. conſsi. 47. volu. 3. Præpoſsitus Alexã. in. c. 1. de feudo marchiæ. licet contrarium dixerit Lucas de penna. in. l. 1. col. 3. C. de priui. eo. qui in ſsacro pala. mili. lib. 12. Et idem eſsſset ſsi primogenitus vocatus ad regnum eſsſset monachus, vel canonicus regularis, vt dixit gloſs. notabilis in. c. ſscripſsit nobis. 27. q. 2. & Bald. in. l. deo nobis. colum. 5. C. de epiſs. & cleri. & in. l. data opera. colum. 10. C. qui accuſsa. non poſs. vbi de canonico regulari & in. l. ſsi quis. §. talem. C. de ſsecun. nup. & Iacob. Alua. allegans dictam gl. in. c. vnico. de mili. vaſsſsa. qui arm. belli depoſs. co. fi. adde bal. in. c. cũ in magiſstrũ in fi. de elec. qui in hoc arguit ad partes &. 1. arguit, ꝙ monachꝰ ſsucce dat: ꝗa monachatus nõ tollit gratiã originis arg. ff. de capit. dimin. l. tutelas. Item gratia poli nõ tollit beneficium fori. l. deo nobis. C. de epiſs. & cleri. in contrariũ verò arguit ꝙ qui non poteſst habere propriũ regimen, nõ poteſst eſsſse cõmune & ideo eo tanquã ſsubducto de medio, ſsuccedit alius capax, & reſsidet in hac parte: an verò ante profeſssionem rex qui ingreſsſsus fuit monaſsteriũ retineat dignitatẽ & iu riſsdictionẽ & adminiſstrationẽ videt̃ ꝙ ſsic arg. c. bñfi cium de regu la. li. 6. & tenet Alber. in aut'. ingreſssi. col. pe. C. de ſsacr. ſsan. eccl. & ibi circa id ꝙ. S̈. dixi, dicit ꝙ cõmuniter vidit de iure tene ri, ꝙ talis regia adminiſstratio nõ cadit in monachũ, neq; in monaſsteriũ, arg. c. eos qui. 20. q. 3. &. d.c. pręſsens clericus. ſsi tamẽ fiat rex cle ricus inclinare videtur, ꝙ nõ perdat ex hoc dignitatẽ, neq; regiã adminiſstrationẽ, dicens ꝙ clerici ſseculares habent largiores habenas, quã monachi, vt patet ex nota. in ſsumma ne cleri. vel monachi ſsecula. nego. ſse immiſs. Et idẽ videtur dicendũ ꝙ non ſsuccedat in regno ſsi eſsſset clericꝰ. cũ nemo militans deo implicet ſse negotiis ſsecularibus. c. 1. & ꝑ totũ. ne cleri. vel mona. & voluit gl. in. c. pręſsens. 20. q. 3. & quia nõ ſsuccedit in feudo vt in. c. qui clericus. ſsi de feud. fuer. contro. inter domi. & agna. & in. c. 1. de benefic. fœmi. & facit optimus tex. in aut'. de ſsanctiſssi. epiſs. §. ſsed neq;. colla. 9. ver. & generaliter. & ibi Bar. arg. illius tex. dicit ꝙ ſsi quis efficitur clericus, deſsinit eſsſse comes, vel imperator & allegat. d.c. ſscripſsit. & quia clerici nõ debent admitti ad temporalem dignitatem. Io. de Plat. per tex. ibi in. l. colonos. nulla. C. de agrico. & cenſsi. li. 11. & hoc etiã probat iſste tex. & quia clericis non li cet arma mouere. c. ex multa. §. fi. de voto. vide tñ quod in hoc de cle rico. no. Abb. in. c. inter dilectos. de fid. inſstru. & Barba. in tracta. de præſstantia Cardinaliũ & Abb. ibi in duobꝰ locis in. 3. nota. & col. 4. &. 5. concludit ꝙ poſssit ſsuccedere & retinere comitatũ ratione patrimonij, qui eſst clericus, vel epiſscopus. & idem vult Alberi. in aut'. ingreſssi. C. de ſsacroſs. eccle. col. pe. vt. S̈. retuli. ſsuccedit ergo clericꝰ in bo nis maioriæ: niſsi ſsit excluſsus à conſstituente maioriã quòd an poſssit fieri conſsuetudine vel ſstatuto vide Pau. de caſst. conſsil. 164. incipit in cauſsa maiorię hiſspalenſsis. 2. vo. & ſsi ſstatutũ excludit fœminas propter maſsculos etiã clericus maſsculus excludet fœminas. Bald. in. c. ꝙ clericis. de for. compe. poſst Io. de lignia. & lapum vide ibi per moder niores. adde ad prædicta Pau. de caſst. in. l. ſsub conditione. ff. de liber. & poſst. & Bal. in. l. cũ adoptiuis. in fi. principij. C. de adopti. & vide q̃ not. præpo. in. c. 1. §. quia col. 15. qui feud. dar. poſs. ſsi tamen ſsuccedẽs in regno vel maioria eſsſset impotens ad generandũ, nõ ex hoc repellere tur à ſsucceſssione, vt not. Bal. loquens in feudo in. c. 1. §. fi. epiſs. vel Abba. ¶ Sed pone ꝙ tẽpore delationis maiorię, qui ad eam proximior vocabatur erat incapax propter hæreſsim vel aliud delictum fuit tamen reſstitutus per principem anteaquam ſsequens vocatus accepta ret maioriã an admittet̃? Bal. referens quoddã conſsiliũ. Frede. de ſsen. mouet qõnem ſsimilem in. l. fi. col. fi. ver. 2. quæſstio eſst iſsta. C. de epiſs. & cleri. de eo qui deceſssit relicto filio fratre minore qui factꝰ fuit epi ſscopus antequã alij venientes ab inteſstato adirent hæreditatẽ & refert diſsputationẽ ad partes & dicit Fredericũ inclinare ꝙ talis filius pręferat̃: quia dignitas ſsuꝑueniens amotio fuit prioris obſstaculi & dicit nõ obſstare. l. id ꝙ noſstrum. ff. de reg. iur. quia ibi loquit̃ de iure pleni dominij ſsed ius aditionis faciendæ nõ eſst ius dominij ſsed q̃dã facultas q̃ nondũ in bonis noſstris connumerat̃. l. precia rerũ. ff. ad. l. falci. & idem tenet ibi Bal. dicens eſsſse multũ ęquum item cũ hic interueniat reſstitutio in priorẽ ſstatum videt̃ ꝙ pręiudicare debeat cæteris quibꝰ ius maiorię eſsſset delatũ. l. fi. C. de ſsenten. paſsſs. &. c. quãuis. de reſscript. li. 6. & nota. in. d.l. gallus. §. & ꝗd ſsi tm̃. ff. de liber. & poſst. in contrariũ tamẽ vrget quia iam dominiũ & poſsſseſssio bonorũ maiorię erat à lege tranſslatũ inſsequentem vocatũ qui erat habilis vt in l. 7. ti. 4. 5. parti. & in. l. 45. in ordina. tauri, vnde reſstitutio principis ei nõ præiudicabit vt voluit glo. in. d. §. & quid ſsi tantum: neq; de prin cipis mente videtur voluiſsſse ſsibi præiudicare. ſsi tamen conſstaret ꝙ princeps voluit ſsibi præiudicare tunc eſsſset maius dubiũ ex eo ꝙ in talem vocatũ nondũ de iuregentiũ erat ſsibi radicatũ dominium ſsed tantum de iure ciuili cõtra quod princeps poteſst diſspenſsare vt adducunt. dd. & ſsignanter deciꝰ, in. c. q̃ in eccleſsiarũ. de cõſstitu. vide q̃ dixi. in. l. 3. ti. 13. 6. parti. tu cogita quia durũ videtur ex tali reſstitutione excludere habilem iam vocatũ & cui iam erat delata maioria & vide quod not. Bar. in. l. 1. §. qui habebat. ff. de bono. poſsſseſs. cõt. tabu. & And. de Yſser. in. §. præterea ſsi vaſsallus. col. 4. quæ ſsit. 1. cauſs. benefi. amitten. ver. item quid ſsi princeps indulſsiſsſset iſsti primogenito. vbi in terminis dicit ꝙ ſsi princeps crimen proditionis indulſsit primogenito perinde debet haberi acſsi nũquam fuiſsſset proditor: quod tamẽ dicit intelligendũ ſsi viuo patre indulſsit princeps quia tunc tempore delationis maiorię inuenit ſse iſste habilem quando pater. ſs. moritur ſsecꝰ. ſsi mortuo patre & iam facto loco. 2. genito princeps indulgeat, quia tunc non perdet ſsecundo genitus ius ſsibi quæſsitum licet princeps remittat primogenito crimen arg. l. fi. ff. de pact. &. l. poſst mor tem. §. fi. ff. de bono. poſsſseſs. cont. tabu. l. ſsi cum hermes. C. loca. & ſsubdit ſstatim contra videtur denis quæ diximus. S̈. de vaſsallo. de crepi. ætatis circa finẽ. licet canoniſstę contra vt ibi plene dictum eſst vbi videtur inclinare ꝙ ſsi re integra princeps remittat ante quã bona alij ſsint quæſsita ex ſsententia vel ex crimine, proſsit indulgentia quoad bona ſsecus, ſsi iam alij eſsſsent quęſsita vide latius ibi per eum & bonus tex. eſst in materia in. c. quanuis de reſscript. li. 6. & tradit Ioan. And. in addit. ad Spec. in rub. de feud. col. 3. verſsi. ex quo de tan. mẽtionẽ feci. adde etiã prędictis. l. ſsi tutor. §. ſsi. & ibi Bal. in. q. de ſsacculo. ff. de tute. & rat. diſs. &. l. 1. §. quidam filiũ. ff. de bon. poſs. contra tab. ¶ Quid autem ſsi vocatus proximior eſsſset apud hoſstes vel furioſsus tempore quo defertur maioria, an ſsequẽs in gradu admittat̃ & videtur dicendũ ꝙ aut curator illius furioſsi vel bonorũ talis captiui abſsentis vult acceptare maioriam & repelletur ſsequẽs, aut ipſsi curatores differunt & tunc admittitur ſsequens in gradu cũ cautione ꝙ ſsi ipſse ſsequens moriatur antequam furioſsus perueniat ad ſsanã mentẽ vel captiuus reuertatur ab hoſstibus, reſstituet alij debẽti ſsuccedere in maioria vel ipſsi furioſso ſsi peruenerit ad ſsanã mentẽ vel capto ſsi reuertatur ab hoſstibus vt probari videtur in. l. 1. ff. de bono. poſsſseſs. infan. vel furio. dela. & ibi Bar. ¶ Aduerte etiam ꝙ ſsi tẽpore delationis maiorię filius ſsit incapax ſsuccedet tamen nepos ex eo. l. 1. §. qui filiũ. ff. de bon. poſsſseſs. cõt. tabu. & legit Bart. ſsub. §. qui habebat. & idẽ dic ſsi proximior vocatus eſsſset deportatus vel ꝑpetuo in inſsulã relegatus. l. ſstatius florus. §. fi. ff. de iur. fiſsci l. ex facto. §. ſsi ꝗs rogatus. ff. ad Treb. l. cũ pater. §. hæreditatẽ. ff. de lega. 2. & cũ ſsit omnino in capax exclu det̃ fiſscus. ¶ Similiter & ſsi primogenitus ingrederetur religionẽ ſsucce det ſsequens ſsecundogenitus. Bal. in. l. ſsi quis priori. §. talem. C. de ſsecun. nupt. ¶ Similiter etiã & ſsi maioria diſsponat ꝙ ſstante maſsculo fœmina non ſsuccedat ſsi filius ſsit inhabilis ſsuccedet filia. l. 1. §. ſsi pater. & ibi Bart. ff. de coniungen. cum emanci. libe. eius & text. in auten. de nupt. §. ſsoluto. in fi. vide omnino quæ not. Bart. in. d. §. ſsi pater. ¶ Sed quid ſsi ſsucceſsſsor in regnovel maioria eſsſset cecus? dic ꝙ ſsuccedet Bar. in. l. cecus. ff. de iudi. Ioan. de Plat. in. l. 1. C. qui morb. ſse excuſs. lib. 10. licet à principio iuriſsdictio non poſssit concedi ceco ſsecun dum Bar. in. d.l. cecus. & adde nota per Bal. in. d.c. 1. an mut. vel aliter imperfect. Aduerte etiam ꝙ licet in ſsucceſssione regni procedit iſsta. l. & quæ in princi. huius glo. dixi vt excludatur inutilis & inhabilis & idem in his dignitatibus & iuriſsdictionibus in quibus eſsſset par ratio non tamen, idem eſsſset dicendum in aliis maioriis: imo videtur ꝙ in illis omnes indiſstinctę ſsuccedant ſsi à diſsponente maioriam nõ excludantur & pro hoc eſst ſsingularis deciſsio. Bald. in ver. libellario ad fin. de pac. conſstan. vbi concludit ꝙ in feudis pro quibus nõ præ ſstatur ſseruitium, licet præſstetur cenſsus pecuniarius (prout dicit eſsſse in feudis quarumdam eccleſsiarum Lombardię quæ non curant de ſseruitiis armorum ſsed de redditibus burſsalibus) ꝙ in talibus ſsuccedit mutus & ſsurdus etiam à natiuitate & quilibet alius niſsi tenor inueſstiture repugnaret quæ verba tene menti nam declarãt omnem iſstam materiam. & ita intellige quod idem Bal. no. in. §. præterea ducatus. ad fin. verſsi. quærit gloſs. de prohibi. feud. aliena. per Frederi. & ita etiam intelliges & limitabis dicta Soci. in. d. conſsi. 47. & Bal. in. l. fi. C. de ſsuis & legiti. hære. col. pe.

a ¶ E no auiendo fecho. &c. Scilicet aliquod delictum vel aliud propter quod expelleretur à ſsucceſssione regni & intellige quando eſsſset graue & tale ꝙ turbaret ſstatum Chriſstianitatis, vt declarat Bald. quem vide in. l. fi. C. de legi. nam alias etiam criminoſsus poteſst eſsſse rex ex ſsucceſssione vt not. Bal. in. l. fi. ff. de rer. diuiſsi. & Lucas de penna latè in. l. 1. C. de reis poſstu. li. 10. vid. Carolum molin. in ſsuo tracta. cõſsuet. pariſsien. fol. 126. col. 1. & ibi dicit ꝙ propter crimen læſsę maieſstatis in regiam coronam & rempublicam regni commiſsſsum per aliquẽ de ſsanguine regio, poſsſset ille ꝑduellis etiã cũ futura ſsua poſsteritate priuari omni tẽpore & iure futuro in ſsucceſssiõe regni. & ita dicit factũ fuiſsſse olim ꝑ Areſstũ ſsup̃mi ſsenatus Pariſsiorũ, & pariũ Frãciæ, anno dñi. 1457. in Ioannẽ ducẽ Alẽconij, in præſsentia regis Caroli ſseptimi. cui adde Andream de Iſserni. in. §. præterea ſsi vaſsſsallus, quæ ſsit prima cauſs. benefic. amitten. colum. 3. &. 4. vbi vult ꝙ propter crimen læſse maieſstatis filius delinquens viuo patre fiat inhabilis & non ſsuccedat in feudo qđ debet̃ primogenito & veniet in ſsecũdo genitũ & no ta iſsta, nam alias ſspes ſsuccedendi in maioria non videtur venire in confiſscatione bonorum quando eſsſset ſspes cauſsata ab vltima voluntate Bal. in. l. ex facto. §. Iulianus longinus. ff. de vulga. & pupilla. in. 6. nota per illum text. & Ang. in. l. 1. C. de bon. liber. & Bald. in. l. ſsi ali. ff. de his qui ſsunt ſsui vel alie. iur. de cius cõſsi. 438. & vi. quod di cit Io. de Pla. in legitima filij in. l. certa forma. C. de iure fiſsci. li. 10. in crimine læſsę maieſstatis limitatur hoc vt in. l. quiſsꝗs. C. ad leg. Iul. maieſst. vide q̃ latius dixi in l. 2. tit. 2. 7. par ti. ſsi verò ſspes ſsuccedendi in maioria cauſsaretur ex cõtractu, ſseu aliasquã ex vltima volũtate talis ſspes veniret in cõfiſscatione bonorũ vt ĩ.l. inter So cerũ. §. fi. ff. de pact. dota. ſsed pone iuxta p̃ dicta ꝙ rex de dit facultatẽ faciendi maioriam cũ hac clauſsula ꝙ nõ perdatur etiã propter crimen læſsę maieſstatis prout vidi in quadam facultate poſsitum an limitetur talis facultas & intelligntur ita tamen ꝙ tale delictum nõ committatur proditorie, nam videtur ꝙ ſsic per tex. in. c. 1. an ille qui interfece. frat. domi. ſsui & qđ not. Bal. in. §. ſsimiliter. quib. mod. feud. amitta. & quia cum proditio fit proditorie, reputatur grauior iuxta nota. per Bart. in. l. reſspiciendum. §. delinquunt. ff. de pœn. & in extrauagan. qui ſsint rebelles in glo. ſsuper parte rebellis & per Ioan. And. in. c. 1. de homici. li. 6. ꝑ Bal. in. c. 1. col. 4. quib. mod. feud. amitta. & facit illud euangelij qui intingit mecum inanum imparapſside hic me tradet & facit tex. notabilis in. l. ſseruum. C. de delato. li. 10. vbi habetur ꝙ non licet ſseruo deferre dominum etiam in fauorem fiſsci quia diceretur facere proditorie cum ſsit familiaris per quem tex. Ange. ibi in additio. ad Bart. infert ꝙ licet bannitus poſssit occidi à quocunq; non tamen poteſst occidi per ſsocium ſsuum eo quia eſsſset proditorie factum facit etiam tex. no tabi. & ibi Ioan. de Plat. in. l. 1. C. de conducto. & procura. li. 11. in fina. verbis facit illud quod tradit Ioan. Faber. in. §. alia deinde. inſst. de public. iudi. dum tradit illam conſsuetudinem ꝙ ſseruus & familiaris ſsuſspenditur pro primo furto extraneus non.

a ¶ E los ricos omnes. Ad de Bal. in. l. fi. in fin. C. de teſsta. mili. & an iſsti dicentur pares curie vide Bal. de feud. marchie. 2. col. vbi de iſstis patriciis regni & à quo tempore iſste rex minor poteſst vti iuriſsdictione habetur hic & vide Abb. in. c. cum viceſsimum. de offic. delega. benedict. in repet. c. Raynuntius. de teſsta. fol. 242. cum ſsequentibus. & ibi ꝙ per proceres regni poteſst aliter ordinari quam hic diſsponatur. & vide quod in hoc fuit factum tẽpore minoris etatis regis henrici tertij filij regis Ioannis primi vbi fuit aliter diſspoſsitum ſscilicet ꝙ regnum gubernaretur per conſsilium & conſsiliarios regis & non per tutores vt patet in ordinamento curiarum de madrid. anno domini 1391. ibi cerca de lo tercero.

b ¶ Cobdician heredar. hoc non fuit ſseruatum in ca. grandi de ſsupplen. negligen. præla. vide ibi gloſs.

c ¶ De veynte años. Vide in ordinamento regis Alphonſsi in Vallis ole to. Era. 1363. vbi dicit hoc de ãno. 15. ſscilicet ꝙ rex in initio anni quindecimi aſsſsumit regimen regni & expirat tutela regis & idem factũ fuit in rege Ioanne. 2. vt patet in curiis de madrid anno domini. 1419. & vi. etiam quod idem dicitur de rege Henrico. 3. in aliis curiis de madrid anno domini. 1393. cum aliter non ſstatueretur per proceres regni in occurrenti caſsu, & rex. pubes cum eis aliud non vellet, ſstaretur huic legi quam allegat Oldral. conſsi. 52. & de materia vide Bar. in. l. quidam conſsulebant: col. fi. ff. de re iudi. & Iaſs. in. l. fi. C. de teſsta. mili. Et Guiliel. Benedict. d. fol. 242. cum ſsequentibus, & vide etiam l. ſsequentem ibi o ſseyendo tamaño, &c. vide Carol. Molin. in comen to primæ partis conſsuetud. Pariſsien. fol. 255. cũ ſsequentibus. vbi multis in hoc allegatis cõcludit ꝙ licet probabilior videatur iſsta opinio ꝙ vſsq; ad vigeſsimum annum duret tutela ſseu cura regis, & inter opi niones varias iſsta videatur eligenda vtiliꝰ tamẽ & cõſsultius ſsibi videri ꝙ finiatur pubertate ita ꝙ nõ ſsit ei dãdꝰ curator ſsiue regẽs ſseu aliꝰ qͦcunq; nomi ne loco regis adminiſstrator ſsiue vnus ſsiue plures dũ tamen non ſsolꝰ de per ſse ad miſstret, ſsed cũ conſsilio delectorũ & fidelium & prudentium viro rum ibiq; refert Carolum quintũ Francorũ regẽ. anno dñi. 1377. publica concione in ſsupre mo ſsenatu Pa riſsienſsi legem ſstatuiſsſse cõue nire primogenitum Frãcorum regis filium regni adminiſstrationẽ recipere debe re cũ decimũ quartum ageret annũ ne ꝑ longiorem tu telam occaſsio ſsuaderet maleuolis res nouas excitandi.

a ¶ Faſsta que ſsea caſsada. Non intelligas ꝙ per contractum matrimonij tutela finiatur, ſsed pubertate. vt in. l. fin. C. quando tutor. eſsſse deſsin. quia tunc cum eſst pubes contrahit matrimonium, neque etiam intelligas, ꝙ contracto matrimonio maritus erit eius curator & adminiſstrabit regnum, quia eſsſset contra diſspoſsitionem. l. maritus. C. qui dar. tuto. poſs. &. l. fi. titu. 17. 6. parti. ſsed ꝙ tũc ipſsa de conſsilio viri adminiſstrabit. vide tamen quæ dixi. in. l. 9. titu. 1. ſsuprà ea. partita.

b ¶ Per dieſsſse el ſsentido. Quid ſsi furioſsus haberet filium? videtur quòd filio habili eſsſset cõmittenda adminiſstratio. l. 1. in fi. ff. de curato. furio. & adde Caro. Molin. in. d. tracta. conſsuetud. Pariſsien. §. 29. in fi. Quid autem ſsi regina efficeretur furioſsa vel mente capta. quæ iam erat nupta an adminiſstratio regni pertinebit ad maritum regem vel an eligentur curatores iuxta formam huius. l. doctor de Palat. rubi. mouet quæſstionem in. c. qui presbiterum. de poenit. & remi. & vult ꝙ pertinet ad maritum mouetur per. l. 9. titu. 1. iſsta partita, & quia per matrimonium vir & vxor efficiuntur vna caro & quia ma ritus eſst caput mulieris. capitu. cum caput. & capitu. mulierem. 33. q. fina. quæ tamen mihi in quæſstione prædicta non concludunt ex his quæ dixi. in dict. l. 9. & in glo. præcedenti. eſst tamen ęqua deciſsio ſsaltem quando maritus eſsſset idoneus & haberet filios ex matrimonio de rigore tamen ſsi aliter proceribus regni & procuratoribus ciuitatum non placuiſsſset ſseruanda eſsſset huius. l. diſspoſsitio.

c ¶ Fincaſsſse madre. Vide in autenti. matri & auie. C. quando mulier. tu te. offi. fung. poſsſs. & in corpore, vnde ſsumitur. an autem teneatur dare tales fideiuſsſsores pro adminiſstranda tutela qui eſsſsent ſsufficientes ad valorem regni, vel an ſsufficiat quòd det quos poteſst: vide per Alber. referentẽ. Vber. de Bobio. qui in iſsta quæſstione con ſsuluit pro domina blanca matre regis Franciæ. in. l. de creationibus C. de epiſscopa. audien. vbi concludit, quòd ſsufficit quòd det quos inuenire poteſst. vide ibi. & an ſsi princeps. vel Rex relinquat vxorẽ dominam, & adminiſstratricem, & quòd omnes ſsubditi ei obediant, & ſsint fideles. per hoc videatur eam relinquere tutricem. Vide Bald. quòd non in conſsilio. 294. incipit dicta particula teſstamẽ ti quarto volu. & licet iſsta lex non dicat de fideiuſsſsoribus dandis in caſsu iſsto, neque in caſsu præcedenti, videtur quòd ſsint dandi cum per alias leges ad hoc tutores legitimi & datiui ſsine inquiſsitione teneantur, & di xi in. l. 9. titu. 16. 6. parti.

d ¶ Sus debdas. Nora & vide quæ habẽtur in tractatu iu ris primogenituræ. Ioã. le Crier. lib. 2. q. 2. & vide qͦd dicit Bald. in. l. 1. in princ. ff. de conſsti. princi. & in. c. venerabilẽ. de elect. co. 2. verſsi. quæſstio talis. vi. oĩno. & quæ dicit Roderi. Suarez. alleg. 10. & vid. in tracta. conſsuetudi. feudaliũ. fo. 142. co. fi. & fo. ſsequẽti. & allegat̃ iſsta. l. ꝙ primogenitus regis & cæteri ſsucceſsſsores in maiorijs Hiſspaniæ teneantur ad debita prędeceſsſsoris defuncti. ſsed iſsta lex non aperit, an dato ꝙ non eſsſset hæres patris, teneretur ad talia debita, imò videtur loqui, qñ eſsſset hæres pa tris. cũ dicit. j̈. hereda ſsus bienes, qñ enim regnũ vel cæteræ maioriæ deferuntur iure ſsanguinis, vel inueſstiturę. & nõ iure hæreditario nõ vrget rõ, vt teneat̃ ad talia debita in eis ſsuccedẽs, niſsi fortè pro neceſsſsitate vel vtilitate maioriæ eſsſsent cõtracta. vt in. c. 1. de ſsolutio. & in. l. ꝓuidendũ. vbi Io. de Plat. C. de decurio. lib. 10. Bal. in. l. 2. C. cõia. de lega. ad hoc etiã facit opinio illorũ, ꝗ dicũt ꝙ etiã in feudo, qͦd eſst ac quiſsitũ ex pacto & ꝓuidentia ſsi filius faciat muentarium, non tenetur ad debita pr̃is rõne feudi, neq; feudalia bona ꝓpter hoc poſsſsent diſstrahi. vt tradit Andr. de Iſsern. in. c. vnico. col. fi. an agnat. vel filius defuncti quẽ vide nã loquit̃ pulchre & bñ ad ꝓpoſsitũ nr̃m. neq; obſstat qͦd dixit Oldral. cõſsi. 94. incipit eleganter, & Alberi. in ꝓœmio digeſstorũ. §. diſscipuli. & in. l. fi. C. de dona. inter vir. & vxo. Anchara. in. c. licet de voto. Abb. cõſsi. 3. 2. volu. ꝗ ad hoc referunt. & ſsequnt̃ Oldra. nã loquit̃ Oldra. in regno Aragonię. & maioricarũ, q̃ deferũtur iure hæreditario, vt patet ex his q̃ ibi & cõſsi. ſsequẽti. & cõſsil. 231. dicit Oldra. vbi loquit̃ de donatione. teſstamẽto, & diuiſsione factis per Iacobũ olim regẽ Aragonię & maioricarũ. & ſsic loquunt̃ de iure prĩo genituræ per qͦd defertur tota & vniuerſsalis ſsucceſssio, & ita in termi nis declarat Caro. Molin. in cõmento primę partis conſsuetud. Pari ſsienſsium. fo. 125. col. 3. & fo. 143. col. 1. quod ceſsſsat in ſsuccedente in regno vel maioria, quæ iure ſsanguinis vel conſsuetudinis ſseu inueſstitu ræ defertur: cum tunc capiat non ab vltimo, ſsed à primis conſstituentibus, vel à conſsuetudine, & ita etiam intelligerem quæ dicit Bal. & Abb. in. c. ſsignificauit. d' reſscrip. de illa comitiſsſsa ſsuccedẽte in comitatu ſscilicet ꝙ intelligatur quãdo defertur iure hæreditario, nõ alias: non deberent tatmen à primogenito iſsta ita amarè ſsumi, & qñ debita non eſsſsent magna & exonerationẽ conſscientiæ patris tangerent, deberet illa ſsoluere, vt adducit eleganter Andr. de Yſser. vbi. S̈. & licet loquatur in feudo & regnum nõ regatur more feudi, quia non eſst feudũ ſsed ab ipſso feuda proueniũt (vt dicit Ioan. Cirier. in ſsuo tracta. iuris primogenituræ. li. 3. q. 6.) tamẽ de ęꝗtate mul tũ militant in filio regis primogenito ſseu in alio rõnes Yſserniæ & aliorum in. d. c. 1. & vide in materia elegans conſsiliũ. Bal. 1. volu. cõ fil. 271. ex quo colliges alios caſsus, in quibus tenebitur ſsucceſsſsor ĩ regno, ad debita defuncti. & ibi ſsignanter dicit ꝙ ſsi rex delĩqueret iu dicando & in figura iuſstitię prætenſsę ꝙ tunc præiudicaret ſsuæ reipublicę & fiſsco: & teneretur ſsucceſsſsor. quod reputo multũ notabile, ſsi verum eſst & ibi etiã aliud ſsignandũ dicit, ꝙ regnũ magis aſssimilabitur dominio quã ſsimplici regimini. ſsi tñ maioria eſsſset noua veluti à patrefacta, tunc deficientibus aliis bonis in ſsubſsidiũ ſsucceſsſsor teneret̃ ad debita facta ante maioriam & rerũ eius traditionem tex. cũ glo. in. l. cum fidei hęredis. ff. de fideicõ. liber. & in. l. peto. §. prædiũ. ff. de leg. 2. tex. cum glo. & ibi Bal. in. l. filius fami. §. diui. ff. delega. 1. l. pater filium. in prin. ff. delega. 3. & not. pulchrè Ioan. de Imol. in. l. pro hærede. §. ſsi ꝗd tñ. ff. de acqui. hære. & Alex. cõ. 19. 5. volu. & fauore fiſsci etiã ſsi hæredi tati renũciet tenet̃ de quibuſscũq; bonis quocunq; titulo à defuncto habitis per caſsum ſsingularem & ibi Bar. & Io. de Pla. in. l. hęredes. C. de omni agro deſser. libr. 11. vbi vide. adde ad prædicta ꝙ titulus an agnat. vel filius defunct. poſssit repu. & c. nõ procedit quãdo ſsilius ex preſssè eſst vocatus ad maioriã vide Paul. de caſst. in. l. cum ſseruus. ff. de lega. 1. vnde errabat quidã doctor antiquus, qui contrarium in hoc tenebat adde glo. & Bal. col. 3. in. §. & quia vidimus. de his qui feud. dar. poſs. & tex. notabilem. in. l. filij. ff. de iur. patro. &. l. nihil. intereſst. §. ſsi patronus. ff. de bon. liberto. bonus tex. & ibi Pau. de caſst. in. l. filio pater. ff. deleg. 1. &. l. ſsi no ſsolus. §. cũ ſsubſstitutus. ff. ſsi ꝗs omiſs. cauſs. teſsta. poſsſset tamen ſsaluari dictũ illius doctoris antiqui, qñ maioria relicta eſsſset filio & deſscendẽti hæredi: & ſsic ꝙ requireretur ꝑ maiorię conſstitutionẽ, ꝙ ſsucceſsſsor eſsſset hæres: poſsſset etiã ſsaluari qñ maioria eſsſset noua facta, per viam prælegati, ſseu meliorationis tertiæ, & quintę bonorũ: & tunc ſsi haberet cohæredem, poterit etiã ſse abſstine re ab hæreditate, & conſsequi pręlegatũ. l. qui filiabus. §. fi. ff. deleg. 1. &. ff. co. l. filio. ſsi autẽ eſsſset ſsolus nõ poſsſset & ſsic etiã illo caſsu eſsſset neceſsſse, ꝙ adiret hæreditatẽ. & pro his adde tex. in. l. ſsi ex patronis. §. Iulianus. ff. de bon. liber. &. l. ſsi patronus. §. ſsi quis libertũ. ff. eo. non ergo poterit defunctus grauare ſsucceſsſsorẽ maiorię, qui nõ fuerit eius hęres, vt de fructibus maiorię quolibet anno aliquid ſsoluat, quando maioria eſsſset antiqua, licet poſsſset qñ eſsſset eius hęres vt no. Bal. in. c. 1. in fi. principij. de ſsucceſs. feud. ver. quæro vaſsallus. poterit etiam quis, vt patet ex pręmiſssis acceptare maioriã & repudiare hęreditatem, li cet aliud voluerit Anchar. in. c. licet de voto ex prędictis etiã patet, ꝙ ſsucceſsſsor in maioria antiqua nõ tenetur ad arras per prędeceſsſsorem vxori promiſsſsas, neq; ob eas ſsoluendas bona maioriæ poſsſsunt capi neq; diſstrahi licet bene potuit maritus poſsſseſsſsor maioriæ dare, vel promittere vxori nomine arrarũ, decimã partem fructuũ percipiendorũ ex rebus maiorię vel æſstimationem ipſsorum, vt in. l. mulier. §. cum proponeretur. ff. ad trebel & aut'. res q̃. C. cõia deleg. cũ tale ius percipiẽdi illos fructꝰ, ſsit in bonis poſssidẽtis maioriã: & venit ſsub appellatione bonorũ. l. bonorũ appellatio. ff. de verb. ſsign. & æſstimabit̃ tale ius conſsiderata eius ætate, & iuxta formã. l. hæreditatũ. ff. ad leg. falci. prout tradit doctor de palat. rube. in rub. de donatio. inter vir. & vxor. & vult gl. in. l. omniũ bonorũ. ff. de vſsufru. tex. cũ glo. in. l. cũ hi. §. modus. ff. de tranſsact. vbi gl. allegat. d.l. hęreditatũ. & ibi Bal. fir mans ꝙ. d.l. hæreditatũ trahatur ad alios caſsus extra falcidię ęſstima tionẽ, licet Io. de Imo. Paul. de caſst. & Ale xan. in. d.l. hę reditatum. ve lint cõtrariũ, ex eo ꝙ quis præſsumãt̃ viuere vſsq; ad cẽ tũ annos. l. an vſsusfructꝰ. ff. de vſsufruct. l. fi. C. de ſsacroſsan. eccle. quo rũ opinioni obſstare vr̃ illud Pſsalm. 89. vbi dies noſstri in ipſsis ſseptuaginta an nis &c. & experientia docet homines non venire in tantã ętatem, vel fiet ęſstima tio quãti vſsus fructus vel cõ moditas prædicta venire poſssit, vt in. l. in lege falcid. nõ habet̃. ff. ad leg. falci. & tũc periculum, dãnũ, vel cõmodũ erit ipſsiꝰ emptoris. l. 1. & ꝑ totũ. ff. &. C. de pericu. & cõmo. rei vẽdi. & ſsic ipſsiꝰ mulieris, cui talis decima promittit̃, & in tali æſstimatione habẽdus eſst reſspectꝰ ad onera incũbẽtia maioriæ, iuxta nota. ꝑ Hoſsti. Io. An. & alios in. c. licet. de voto. facit tex. in. c. p̃ſsenti. §. porro. de offi. ordi. li. 6. cũ ibi nota. ꝑ gl. & doct. & vide in hoc pulchrũ verbũ Bal. in. l. 1. col. 3. ver. pone impetraui. C. de fructib. & litiũ expenſs. aduerte etiã ꝙ & ſsi ſstatuto caueret̃, ꝙ filiꝰ acceptãs hæreditatẽ paternã, teneat̃ ad debita. nõ obſstãte ꝙ fecerit inuẽtariũ, ꝙ adhuc nõ tenebit̃ ad debita de bonis maiorię antiquę: in qua ſsucceſssit, cũ talia bona nõ habeat à patre: ſsed à ꝓgenitoribꝰ, ſseu primis diſsponentibꝰ, & ſsic põt petere ſseparationẽ bonorũ, ꝑ tex. notabiliem in. l. 1. in fi. ff. de ſseꝑatio. bonorũ & adde Bal. in. l. 2. ad fi. C. de bon. autori. iudic. poſssidẽ. verſsi. quæro dicit ſstatutum quod eſst ſsatis notandum.

¶ Quid autem ſsi pretium rei emptę ad maioriã, & quæ poſsita fuit in maioria. non fuit ſsolutum à conſstituente maioriam, quis ſsoluit tale debitum, an ſsucceſsſsor in maioria, vel hæres defuncti? vide per Bald. in. l. cum alienam. C. delega. colum. 2. verſsicu. dubitatur tamen. vbi concludit, quod hæres teneatur ſsoluere vide ibi per eum & facit quòd habetur in. l. 1. C. ſsi certum petatur.

¶ An autem ſsi aliquis habeat ex diſspoſsitione maioriæ facultatem eligendi vnum ex filiis ad maioriam, poſssit propter hoc grauare electum ad aliquid dandum vel faciendum, videtur quod non per text. in. l. vnum ex familia. §. ſsi de lege falcidia. ff. de lega. ſsecundo. l. ab eo. C. de fideicom. quia non videtur aliquid ab eligente capere: ſsed à primo diſsponente. & ſsic non obſstabit. l. quidam teſstamento. §. fina. ff. delega. 1. neq;. d.l. vnum ex familia. §. ſsed ſsi fundum. neque. l. pater filiam. ff. ad legem falcidiam.

¶ Quid autem ſsi rex vel alius magnas in teſstamento ſsuo iubet impleri teſstamenta parentum ſsuorum? quo ordine ſsit in hoc procedendum vide per Bald. in. l. 1. C. de bon. autori. iudic. poſssi. ex cuius dictis videtur dicendum, ꝙ ſsi rex vel magnas qui hoc iuſssit ſsucceſssit etiam vt hæres patri: prius debet mandari executioni teſstamẽtum patris quam filij. vide ibi per eum.

a ¶ No lo digan en ſsu muerte. Nota bonam. l. contra diffamantem mor tuum. & nota cùm dicit no tiene daño al finado. & quod iniuria non fiat corpori mortuo vide Bald. in. l. ex hoc iure. colum. 3. ff. de iuſstitia & iure.

b ¶ Auer loyan por enatio. Nota bene quia non imponit pœnam priuationis hæreditatis, vel regni: & ſsic quod habetur in capitu. licet de voto. eſst ſspeciale. propter votum non impletum & ita dicebat. Bald. in auten. hoc amplius. C. de fideicommiſs. colum. 2. & pro eius dicto videtur caſsus hic.

a ¶ Del rey finado. Facit contra executores teſstamẽtarios regis, ſseu cõtra exequi debentes, quod perdant officia & donationes regis, & nota hoc ad extenſsionem. c. licet. de voto, & aut'. hoc amplius. C. de fideicõmiſs. aduerte tamen ꝙ nõ loquitur de executoribus datis in teſstamẽto. ſsed de tutoribus noui regis pupilli. de executoribus teſstamẽti. vi. in. l. poſst legatũ. §. amit tere. ff. de his ꝗb. vt indign.

b ¶ El otro nueuo. Et iſsta iuramenta & homagia debẽt fieri ventri, ſsi eſst in vtero. vi. Bal. in. l. qui in vtero. ff. de ſstatu homi.

c ¶ Que nunca en ſsu vida. Hæc enim iurant principes cum aſsſsumuntur ad regnum, vt in. c. intellecto. de iureiuran. & loquitur iſsta. l. quando totaliter rex alienãdo à ſse expropriat, & in aliud dominium tranſsfert: non enim poteſst princeps regnum ſsubijcere ſseruituti, neq; aliquid ex regno totaliter poſsſset alienare, vt plenè Adducit Bald. in præludijs feudo. col. 8. verſsi. expedita diffinitione. quod enim rex ſse ipſsum mutillet, id eſst, membra imperij à ſse amputet: dicere, eſsſset ſspe cies fatuitatis ſsecundum eum & hoc etiam plenè & eleganter adducit Paul. de Caſstr. conſsi. 70. primo volu. incipiẽ. quia fruſstra diſsputa retur. col. 3. verſsi. circa ſsecundum vbi late fundat. quòd rex non poteſst taliter alienare ciuitates & caſstra regni ſsine conſsenſsu omnium principum & populorum regni. per. d. ca. intellecto. &. c. non liceat papæ. 12. q. 2. & etiã de cõſsenſsu illorũ populorũ, ꝗ ſsunt in terris donatis, ſsine quorum conſsenſsu nõ poſsſsunt in alios transferri. l. inuitus & quod ibi nota. ff. de fideicõmiſs. liberta. & idẽ voluit Alexã. conſsi. 24. 5. volu. co. fi. imõ plus voluit. ibi Paul. de Caſstr. & reputo notandũ ꝙ & ſsi de conſsenſsu omniũ prædictorũ taliter fieret alienatio, adhuc ta men non valeret in pręiudiciũ poſsterorũ illorũ conſseri tientiũ: nã cõſstitutio regni ſseu monarchiæ quæ dici tur fuiſsſse facta de iuregẽtium. vt in. l. ex hoc iure. ff. de iuſst. & iur. non ſsolũ fuit facta pro illis, qui conſsenſserunt, ſsed etiã ꝓ poſsteris eo rum. vnde licet conſsentiẽtes potuerunt conſsentire in eorum præiudiciũ, non tñ in præiudiciũ poſsterorũ ſsuo rũ qui nõ erãt habituri ab illis conſsentien tibus, ſsed à primis progenitoribꝰ, qui regnũ conſstituerunt, & à iure gẽtiũ per fun damẽta de ꝗbus ibi per cũ ſsignanter per tex. quem dicit nota. in. l. 3. in fi. ff. de interdict. & rele ga. l. ſsi arroga tor. §. ſsed an ipuberi. in fi. ff. de adoptio.

d ¶ De parti eſsſse. Adde. l. 13. titu. 23. ead. partita.

e ¶ Conſsientan. Quid ſsi de facto cõſsentirẽt. vi. q̃ dixi. in gl. præcedenti.

f ¶ Omenaje. Et ſsic vltra iuramentũ debent facere homagium.

g ¶ Los perlados. Nota ꝙ etiã epiſscopi iurant regi fidelitatẽ. idẽ dicit gl. in. c. fi. 22. q. fi. ꝙ epiſscopi iurãt imperatori fidelitatẽ, nã in hoc regno cõiter epiſscopi habẽt tẽporalia à regibꝰ. ideo iurant, vt in. c. nimis. de iure iuran. & in. c. ſsolitæ. de maiori. & obediẽ. ſsed ꝗd ſsi nõ haberẽt tẽporalia à rege. & ꝗd de alijs clericis an p̃ſstẽt hoc iuramẽtũ fidelitatis regi? vid. Andr. de Iſsern. volẽtem, ꝙ nõ iurent inuiti. in. d.c. 1. col. fi.

h ¶ Los fijos dalgo. Et nota, ꝙ oẽs iſsti iurant, & ſsi nõ habeãt feuda à rege nã duplex eſst iuramẽtũ fidelitatis, vnũ qͦd quis præſstat tanꝗ̈ vaſsſsallꝰ, & feudatariꝰ, aliud tanꝗ̈ regis ſsubditus, rõne originis, vel domicilij, & ad iſstud oẽs iſsti tenent̃, & de his duobꝰ habet̃ in. c. 1. qualiter vaſsſsallus iura. debe. fidelita. & ibi Andr. de Iſser. & differunt inter ſse iſsta duo iuramenta, quia qui iurat, vt ciuis licet incurrat periuriũ, non tñ deſsinit eſsſse ciuis, neq; perdit iura ciuiũ, ſsed qui iurat, vt vaſsſsallus perdit feudum, ita declarat Bald. conſsi. 327. 1. volu. col. 3.

i ¶ Deuen lo fazer. Adde Andr. de Iſser. in. c. 1. qualiter vaſsſsa. iura. debe. fideli. in prin. & de iſsto iuramẽto fidelitatis ciuiũ. vid. Bald. conſsi. 327. 1. volu. hodie de cõſsuetudine nõ videmus iſsta iuramẽta præſstari per omnes ciues, & ſstandum in hoc eſst cõſsuetudini. vid. de hoc per Carolũ Molin. in cõmento conſsuetudi. Pariſsien. §. 2. in glo. 3.

k ¶ A pregon ferido. Nota. de modo conuocandi conciliũ. vid. Ioan. de Plat. in. l. 2. C. de decurio. li. 10. nam in vniuerſsitate ſseculari vocari debent omnes maiores quatuordecim annorum, ſsiue ſsint mares, ſsiue mulieres, ſsiue virgines, ſsiue cõiugati, ſsiue viduę, & minorũ tutoresſse cũdũ Inno. in. c. cũ ex iniuncto. de nou. ope. nũtia. ſsed credo ꝙ nõ ita gñaliter in talibꝰ vocationibꝰ vniuerſsitatis hoc de facto ſseruet̃ imò vi demꝰ tm̃ viros & iã vxoratos ad actꝰ vniuerſsitatis vocari & admitti.

a ¶ Son biuos. Nota bene ꝙ homagiũ vniuerſsitatis ligat nõ ſsolũ eos, qui tunc erant viui: Sed etiam poſsteros ſsucceſsſsores neq; mirum, cum ea dem ſsit vniuerſsitas, licet ciues ſsubrogentur. l. proponebatur. ff. de iudic. & licet ſsucceſsſsores nõ aſstringant̃ iu ramẽto ita ꝙ ſsint ꝑiuri, vt not. Innoc. & docto. in. c. ve ritatis. de iure iuran. tñ obli gatio reſsultãs ex hoc homagio, vel iuramẽto tranſsit adſsucceſsſsores vt ibi notatur & tradit Pau. de Caſst. in. d. l. ꝓponebat̃. q̃ nota. ad vo ta. ſs. Iacobi, & adde. S. Tho. 2. 2. q. 98. art. 2. ad fi. dicentẽ. ꝙ licet nouus ciuis nõ obliget̃ quaſsi iura mẽto ad obſser uãda illa quæ ciuitas ſse ſseruaturam iura uit tñ tenetur ex quadã fide litate ex qua obligat̃ vt ſsicut fit ſsocius bonorũ ciuitatis ita etiam fiat particeps onerum.

b ¶ En las otras leyes. S̈. ti. 13. l. 22. &. 23. &. 24.

c ¶ No lo podieſsſse fazer. Intellige ſsi donaret in perpetuũ, nã ad vitã Regis donantis poſs ſset, vt inferius dicit. intellige tamẽ ita ꝙ ſsuprema iuriſsdictio manat regi, vt dixi. S̈. ti. 13. l. 22. Sed hodie vide quæ habentur in. l. 2. titu. 9. lib. 5. ordina. rega.

d ¶ Vayan en hueſste. Tene mẽti iſstam. l. ex qua cõſstat ꝙ habẽtes terras à Rege tenentur ire in regis exercitũ, & ſsi in donatione de tali ſseruitio ſspecialiter non ſsit cautũ. Quid autẽ ſsi Rex donet caſstrum ſsub pacto ꝙ poſsſseſsſsor ſseruiat cum decem militibꝰ ſsub pœna perditionis caſstri & poſsſseſsſsor forte erat filius fa. & pr̃iuit ꝓ eo in exercitũ cũ militibꝰ an ſsufficiat? videt̃ ꝙ ſsic per. l. 2. & ibi. gl. C. qui ęta. li. 10. & ꝑ Ale. cõſs. 48. vo. 1. col. 1. tex. & ibi Ioan. de Pla. in. l. cũ ſscimus. §. illud. C. de agrico. & cenſsi. lib. 11.

e ¶ Iuſsticia. Sanguinis intellige, iuxta. l. 9. tit. 4. 5. partita.

f ¶ E mineras. Nota ꝙ minerę ſsunt de regalibus & reſseruatis principi. & idem habet̃ quæ ſsint rega. cap. vnico. in verſs. argentarię. Sed aduerte ꝙ lex hęc nõ probat hoc: neq; eſsſset verum, niſsi minerę eſsſsent in prę diis principis: nam ſsi eſsſsent in locis priuatorum nõ eſsſsent Regis, niſsi talia loca priuatorum fuerunt donata à principe, reſseruãdo ſsibi eas & per diſspoſsitionem iſstius. l. intelliguntur eſsſse reſseruatæ in donatione: redditus tamen metallorũ ſsunt principis, vt in. l. inter publica. ff. de verbo. ſsignifi. &. l. 6. titu. 27. j̃. 3. partita, & habet de iure cõmuni, fiſscus decimam, vide in. l. 1. &. l. cuncti. C. de metallariis. libro. 11. qñ eſst in prædio alieno, & in prædio Cæſsaris, ſseu principis, habet duas decimas. l. cuncti, &. l. quoſsdam, eod. titu. Conceſssio tamen exercitij metallorũ, vt metalla quęrantur ſsubtus terram, pertinet principi ratione publicę vtilitatis: & dominus prædii debet pati qñ damnum non eſst graue, vt in. d.l. cuncti. hæc not. Andre. de Yſsern. in. d. verbo. argentariæ, & vide. l. 8. titu. pe. lib. 6. ordina rega. vbi aliter diſsponit̃ in parte danda domino prędii, ſseu quando minera reperitur in prædio alieno, & intellige, ſsecundũ prædicta. l. 8. titu. 1. lib. 6. ordina. rega. quid autẽ ſsi homo. vł mer cenariꝰ alicuius in fundo meo fodiens caſsu reperiat argẽti fodinã an habebit ꝑtẽ tertiã quã d.l. 18. ti. pe. li. 6. ord. ei applicat? videtur ꝙ ſsic: vel ſsaltem ꝙ inter cũ & me, diſstribua tur illa tertia arg. eiꝰ qͦd ha bet̃ in. l. 44. ti tu. 28. parti. 3. de laborãte ĩ prędĩo alieno & inueniente aliquem theſsaurũ. In contrariũ tñ facit ꝗa in theſsauro eſst diuerſsa ratio: quã in argentaria ob quã p̃dium ni mis dãnificat̃ quod ceſsſsat ĩ inuẽtione the ſsauri. Itẽ quia reperire argẽtariã ſseu venã metalli non põt fieri ita ca ſsualiter ſsicut ĩ theſsauro, & requirit̃ ꝙ da ta oꝑa vena exquirat̃: quo caſsu totũ erit dñi. quod dicta lex applicat, ſsicut eſst qñ data oꝑa theſsaurꝰ fuit inuentus in p̃dio alieno. Item quia eſsſset abſsurdum ſsi diceremus ꝙ tota iſsta tertia applicaretur inuenienti in prædio alieno venã metalli & contra dictam. l. q̃ exigit licentiã dñi ad perquirendum metalla, & ꝙ nihil haberet dominus predii: cum illa. l. totam tertiam applicet inuentori & ſsic ꝙ dominus prędii maneret cũ dãno & inuentor cum lucro: ſsi tamen dominꝰ daret licẽtiã tunc bene ꝓcederet ꝙ applicaret̃ inuẽtori ex quo perquiſsiuit & fecit de voluntate domini, niſsi conductus eſsſset à domino ad querendum venas, nam tunc tota tertia eſsſset domini, vt dixi de theſsauro in. d.l. 28.

g ¶ No dixeſsſse. Nota bonam. l. quæ videantur excepta in priuilegio donationis, licet de his nihil dicatur. hæc enim & alia regalia non ve niunt. niſsi à regia largitate concedantur, vt tradunt And. de Yſser. & Bald. in rubr. quæ ſsint regalia. imò in generali conceſssione regalium non venirent niſsi ea quę donatario conuenirent. vnde non ſsibi com peterent ea, quæ ſspectant ad ſsupremam poteſstatem principis, de quo vide Paridem de Put. in ſsuo tracta. de ſsindicatu. in titu. de exceſssib. baronum.

h ¶ En la vida. Intellige vt hodie habetur in. l. 2. titu. 9. li. 5. ordina. rega.

i ¶ Eſsayas. 42. cap.

López/de Ca...: Las Siete Partidas.

¶ Titulus. 15.

¶ Lex. 1.

¶ Lex. 2.

¶ Lex. III.

¶ Lex. 4.

¶ Lex. 5.

¶ Lex. 6.

Embeddings Experiment