Alias quoq́; eſsſse peculiares cauſsas temperandæ torrida, atque in ijs Oceani propinquitatem. Cap. XI.

QVoniam verò ea, quæ dixi ad regionem mediam temperãdam communia ſsunt, ne̈; tamen omnis ea plaga ſsolſstitialibus circulis com prehenſsa æquè temperata eſst, ſsed quibuſsdam in locis vehementiſssimè exæſstuat, quibuſsdam etiã friget, & quod mirari poſssis, idem prorſsus clima alibi calidũcalidum, alibi frigidũfrigidum, alibi temperatũtemperatum eſst, idq́ue vno, eodemque tempore, omnino compellimur præter allatas communiter alias quaſsdam peculiares cauſsas quærere, cur Zona torrida tot viciſssitudines capiat. Occurrunt autem accuratius cogitanti tres notæ, & quarta quædam alia ignota, Notas numero Oceanum, terræ ſsitum, vẽ | torum vim, præter has latere ſsuſspicor occultam aliquam terræ ſsubiectæ qualitatem & cœli ſsuper ne dominantis efficaciam. Nam qui contemplatus fuerit ſsub torrida Zona non ſsolum Manomotapam, & pretioſsi Ioannis regna ſsole exuri, & atri coloris eſsſse indigenas omnes, verum etiam in Inſsulis vndique mari circunlitis idem prorſsus accidere, qualis eſst inſsula Sancti Thomæ in media linea, & Inſsulæ Cabo verde: contra ſsub eadem linea & inſsulas, & continentem huius regni Peruenſsis à Granatenſsi, & Popaiana prouincia vſsque ad hanc Limenſsem adeò eſsſse temperatas, vt interdum frigidiores ſsint, homines autem prorſsus albi naſscantur: tum vero Braſsilienſsem omnem prouinciam Oceano Boreali expoſsitam eſsſse calidiſssimam, hanc noſstram Peruenſsem eodem penitus climate Oceano auſstrali incumbentem eſsſse temperatiſssimam, at̈;atque huius generis mirabiles differentias mille perſspexerit, non poterit is profecto generalibus illis documentis eſsſse contentus, ſsed vltra inueſstiget, neceſsſse eſst, vt ſsibi in tanta diuerſsitate ſsatisfaciat. Maris igitur natura quamuis falſsa ſsit, eadem tamen frigida eſst, neque altius cauſsam petere oportet, quam ex ipſsius aquæ natiua qualitate, quæ ſsine dubio frigida eſst. Radij quoque ſsolares ex aqua quòd & fluit & facilior eſst, minus vehementer quam ex terræ materia repercutiuntur, quod ad æſstus vel contentionem, vel remiſssionem plurimum refert. Accedit ad hoc quod Oceani immenſsa altitudo prohibet aquam feruore ſsolis | affici, vt fluuiales aquæ ferê ſsolent. At̈;Atque omnino ſsicut nitro quod falſsum eſst, aqua frigeſscit, ita ma rinam aquam refrigerandi vim continere experi mur. Quamobrem ſsolent etiam delicati, vini aut aquæ potabilis ſscyphos marinæ aquæ frigefaciendos committere. Quibus ex omnibus perſspi cuum ſsit Oceani ad ſsedandum æſstum refrigeran dum̈; vim eſsſse per magnam. Ita̈;Itaque magis in terra quam in mari æſstuamus, ſsi cætera paria ſsint, & regiones omnes maritimæ Mediterraneis tempe ratiores ſuauioreſ̈;ſuauioreſque habentur. Quoniam autem maxima noui orbis portio quamuis ſsub torrida Zona iaceat, tamen vel Oceano propinqua eſst, vel etiam alluitur, aquarum beneficio temperari non abſsurde exiſstimari poteſst.
Loading...