REM ita habere nemo iam dubitat poſst nouum orbem inuentum: ſsed natura comparatum eſst, vt quanto quippiam incredibilius ac præter hominum opinionem experientia patefacit, tanto cauſsas perquirendi ardentior cupiditas excitetur. Itaque ſscire auemus, cur, quæ ſsolem propius incumbentem regio patitur, ea non ſsolum ſsæpe temperata, verum interdum etiam frigida ſsit. Communiter Zonæ torridę habitudo cauſsas habet duas, ob quas ęſstus illius vehementiſssimus mitigatur. Prior eſst illa, quam diximus quod eadem pluuioſsa admodum ſsit, imber autem omnis refrigerat, quippe cum aquæ natura frigida ſsit, quæ quamuis accedente extrinſsecus vi ignea incaleſscat, tamen eadem remittit ſsine dubio immenſsum illum ardorem, | qui ex puris radijs ſsolaribus efficeretur. Documento eſst regio omnis arida, vt Arabia interior, quæ eadem ardentiſssimo ſsole torretur, quod nullis imbribus vis illa ignea remittatur. Et nubes ergo vrentis ſsolis furorem intercipiunt, & ex illis inſstillati imbres aërem ipſsum terramque ſsimul madefaciunt atque refrigerant. Quantũuis enim calidi fluant, bibuntur tamen, & ſsitim ardorem que reſstinguunt, quod noſstri homines experti per ſsæpe ſsunt in grauiaquæ penuria. Itaque & ratio, & experientia ſsibi ſsatis congruunt, vt ſsedandi caloris efficax pluuia ſsit. Et quoniam torridam oſstendimus omnium eſsſse pluuioſsiſssimam, ſsit profecto, vt inde non leuem temperandi caloris cauſsam opinemur. Iam alteram rationem ſsubijcio, atque eam eiuſsmodi, vt cum ad hanc, quam modo tractamus quæſstionem tum ad alias complures nobis non mediocriter vſsui futura ſsit. Breuiſssime ergo, vt dicam, æquinoctialis ſsoles patitur ardentiores quidem, ſsed tamen omnino breuiores. Ex quo ſsit, vt cum diurni caloris ſspatia minora ſsint, non ita vehementer inflamment. Verum explicanda, & latius producenda ſsententia eſst. Tradunt ſsphæræ tratactores prorſsus verè, quando eſst obliquior Zodiaci aſscenſsus, tanto dies nocteſsque magis inæquales exire: contra, ſsphęræ rectæ tempora eſsſse æqualia. Itaque tota Tropicis clauſsa regio minoris diei ac noctis diſssimilitudines patitur, tantoque id certius, quanto æquatori | vicinior eſst. Hoc nos hic abunde experimur. Nã Quitenſses lineæ proximi nullum dierum noctiũq́ue toto anno diſscrimen agnoſscunt. Limenſses duodecimo pene gradu poſsiti notant quidem dies longiores per Decembrem, at̈;atque Ianuarium, ſsed vnius horæ vix ſspatio exceſsſsus omnis abſsoluitur. Porro Cuzquenſses multoque magis Poto ſsienſses perſspicuè hyemalium, & æſstiuorum dierum longitudinem breuitatemq́ue diſscernunt? Qui vero extra Tropicos poſsiti ſsunt, & maius & manifeſstius interuallum dierum notant, & quo plus à meridionali ad cœli cardines abſsunt, eo productioribus per æſstatem diebus fruuntur. Quam obrem Germania & Anglia lõgiores dies quam Italia, & Hiſspania æſstiuos habent. Hæc cum & rudimenta ſsphęræ tradant & res ipſsa obſseruantem facilimè deprehenſsa cõfirmetconfirmet, iam illud æquè perſspicuum addendum eſst, plurimum ad effecta omnia naturalia pollere cauſsę efficiẽtis perſseuerantiam. Cum ergo regio æquinoctialis æſstiuos dies habeat breuiores quacum̈;quacumque alia, cumq́; nox ipſsa ſsuapte natura, & humida, & frigida ſsit, eademq́ue diei æqualis, ſsi quæratur ex me, cur ſsub torrida Zona non tanti æſstus fiant, quantos Bætica, exempli gratia, per Sextilem, & Quintilem tolerat, equidem breuiter & probabiliter reſsponſsurus ſsum, quod Bætica ſsoles habeat eo tempore longiores, noctes breuiores: noſstra autem Peruenſsis regio contra ipſsa æſstate media, & dies Bæticis breuiores, & noctes noctibus lon giores, vſsque adeo vt maxima dies vix tredecim | horas plenas habeat apud nos, apud illos etiam integras quindecim. Et ſsi ergo ad æſstum, nos ſsolis vicinitate præſstamus, tamen nos illis ſsolis diuturnitate longe ſsuperant. Ac certe mediocris ali quis ignis amplius vrit, ſsi longo tempore perſseueret, quam alius maior breuius admotus, præſser tim ſsi frigida, & contraria vi diutius interpoletur. Has igitur duas obſseruationes veriſssimas ſsiquis æqua lance compenſset, hoc eſst regionis tor ridæ pluuioſsitatem, & æſstiuorum dierum breuitatem, fortaſssis exiſstimabit, reſstitudini, & propinquitati ſsolarium radiorum in ratione caloris ciendi, ſedandi̈;ſedandique non magnopere cedere.