Quomodo beſstiæ & pecudes ad hunc nouum orbem ex altero peruenerint. Cap. XXI.

IVuant vero non mediocriter eam ſsententiam argumenta quæ occurrũtoccurrunt rationẽrationem habitationis Indorũ perueſtigãtibusperueſtigantibus. Nam ſsicubi Inſsula occur rit à cõtinẽte at̈;atque alijs circũcircum Inſsulis valde remota, qualis eſst Bermuda, eam omnino hominũhominum carere cõ mercio reperimꝰreperimus. Quod nauigationes non inſstitue | rentur niſsi ad propinqua litora, & ad terræ ferê conſspectũ exigerentur. Neq́;Neque verô maiora nauigia in vlla noui orbis parte inuenta ſsunt. Sed aut Canoas, aut piraguas, aut balſsas, ideſst, lintres, ſsca phas, & cymbas Indi nauigationi aſsſsumebant. Quare ne̈;neque facile neq́;neque tuto ſse poterãtpoterant immenſso pelago dare. Deinde vt nauis firma ſsuppeteret, ta mẽ Magnetis vſsu & Aſstrolabij & quadrãtisquadrantis peri tia deſtituebãturdeſtituebantur. Si terræ aſspectu per duo de viginti dies carerẽtcarerent, non poterant non toto cœlo errare. Ita̈;Itaque Inſsulas refertas hominibus inuenimus, ac mare frequẽtiſssime nauigatũnauigatum: ſsed vt dixi nauigatio fuit IndorũIndorum qualis & puſsillis nauigijs & ſsine Magnetis adiumẽto peragi potuit. Etenim cũ primũprimum Peruẽſses Indi Tũbẽ accolæ, noſstras naues Hiſspaniẽſses velis expãſsis intuiti ſsunt, rei nouitate territi, quod tam magnãmagnam molẽ nauẽ eſsſse nullo modo cogitarent, ferũturferuntur ſstatuiſsſse inter ſse, ſscopulos eſsſse aut rupes mari euectas, quod̈;quodque mouerentur ne̈; mergerentur, attonitos diu ſstupuiſsſse, donec viros quoſdãquoſdam barbatos per nauim diſscurrẽtes notarunt, eoſ̈;eoſque eſsſse aliquos cœleſstes Deos arbitrati ſsunt. Adeo maiorũmaiorum nauium vſsus Indis inauditus erat. Maximè vero facit fidẽfidem, qđ belluæ illæ, quas minimè eſst ꝓbabileprobabile homines nauibꝰnauibus impoſsitas ad uexiſsſse, reperiũturreperiuntur ꝗdẽ per totãtotam cõtinẽtẽ, in Inſsulis verô à cõtinẽte quatridui itinere diſssitis nequa quã reperiũturreperiuntur. Id ego, quod magnũmagnum huic opinioni đ cõtinuatione vtriuſ̈;vtriuſque orbis argumẽtũ putarẽ, dili gẽter inquiſsiui. SũtSunt in hac nĩa America eiuſsmodi ferę non paucę: ſũtſunt leones, tametſsi, & magnitudine | & audacia & colore ipſso haud ita fuluo Africanis illis longe inferiores: ſsunt tygres ſsæuiſssimæ ac plurimæ, ſsed in genus IndorũIndorum, quod mirũmirum eſst, prorſsus truces: Hiſspanis non ita infenſsæ: ſsunt vrſsi rariores, ſsunt Apri, vulpes quo̈;quoque innumerabiles. Hęc genera & his ſsimilia ſsi apud Cubam InſulãInſulam, aut Hiſspanicam, aut Iamaicam, aut Margaritam, aut Dominicam quæras, ne vnum quidem inue nias. Adde quod vtilium quo̈;quoque animantium gre gibus olim vacuæ erant, nunc poſst Hiſspanos habitatores, boum, equorum, canum, ſsuum innume rabiles greges alunt, vſ̈;vſque adeo vt vaccarum armenta nullos certos dominos habeant, ſsed more venationis ab indigenis capiantur ſsine diſscrimi ne, tantum vt corijs detractis & ſsiccatis mercatu ram faciant. Canum vero breuiſssimo tempore ea infinitudo percrebuit, vt acerbius ab ijs, quam à lupis pecora omnia vaſstentur, ea̈;eaque inſsulæ calamitas maxima ſsit. Ne̈;Neque ſsolum quadrupedibus vacuæ: ipſsas volucres raras habent, & pſsitacos quidem multos, quos eſsſse volatus perniciſssimi & gregatim volitare conſstat, tum alios quoſsdam paſsſseres raros vt dixi: perdices vero quales in hoc Peru, nullas vidiſsſse me memini, multoque minus proprios huius regionis Guanacos, aut Vi cuñas, genus ſsylueſstrium caprarum velociſsimũvelociſsimum, in quarum ventre lapides illi Beezartici, qui in magno pretio pleriſsque ſsunt, incluſsi inueniuntur tantæ magnitudinis, vt interdum ouum gallinaceum dimidio ſsuperent. Sed neq́ue pecudes illas mirabiles habent, quas Indi llama, noſstri Indicas | Oues vocant: quæ præter lanam & carnes, quas veſstiendo, & alendo generi Indorum præbent, ſsunt etiam iumenta vehendis oneribus commodiſssima. Nam dimidium oneris muli cuiuſsuis por tãt, ſsunt autem minimi ſsumptus, quippe quibus neq́ue ferro ad calces, neque clitella ad dorſsum, neq́ue vero ordeo ad pabulum opus ſsit: ſsed hæc omnia illis natura ſsine ſsumptu tribuerit, vt omnibus modis vſsui eſsſsent generi Indorum pauperi. His igitur omnibus cæteriſsque, quæ longum eſsſset enumerare, continens abundat, Inſsulæ certè carent, niſsi à noſstris aliquid horum inuectum ſsit. Tygrides in nonnullis ſsanè inſsulis ſse vidiſsſse quidam noſster frater maximis naufragijs actus referebat: ſsed interrogatus quantum eæ Inſsulæ à continente abeſsſsent, reſspondit non amplius quã ſsex aut octo ad ſummũſummum Hiſspanicas leucas, quod planè ſspatium conficere poſsſse tygrides natando perſspicuum eſst. Ex his igitur alijſ̈;alijſque argumentis intelligi poteſst gens Indorum terreſstri maxime itinere, aut nauigatione viciſssim non difficili aut longa, ad hunc alterum orbem permeaſsſse, quod reliquo orbi continens ſsit terra hæc, hoc eſst aut aliquibus locis hærens, aut certe non valde diſsiuncta.
Loading...