IAM vero illis
ſsatisfaciendum e
ſst, qui negant
e
ſsſse Antipodas, aut hanc quam nos modo incolimus regionem po
ſsſse habitari. D. Augu
ſstinũ vehementer deterruit Oceani immen
ſsitas, vt ge
nus hominum ad hunc alterum orbem traijcere
potui
ſsſse exi
ſstimaretur. Nos vero qui & homines
olim hic habita
ſsſse
ſscimus, & diuinis literis contra
dicere nullo modo po
ſsſsumus ex vno factum e
ſsſse
omne hominum genus, huc ex A
ſsia, aut Europa
veni
ſsſse homines affirmare certo po
ſsſsumus,
ſsed
quomodo, aut qua via quoue duce gens Indorũ innumerabilis huc penetrarit, meritô
ſsane hodie
quö; & admiramur & quærimus. Nam
në;neque al
teram Noe arcam huc appuli
ſsſse cogitare po
ſsſsumus, né̈; Angelum
quempiãquempiam, vt olim Abacuch
Prophetam ex Palę
ſstina in Babylonem,
ſsu
ſspen
ſsos per aera tran
ſsuexi
ſsſse Indicæ gentis progenitores. Non enim quid Deus potuerit, quæritur,
ſsed quid humanarum rerum ratio
aẗ;atque ordo patiatur. Merito igitur vtrumque inter admirabilia
Dei opera
aẗ;atque occulta con
ſsilia referri debet, & |
quod
tãtam va
ſsta pelagi ac
terrarũterrarum ſspatia genus mor
taliũ penetrarit, & quod longè
latë;lateque diffu
ſsum tã diu no
ſstros latuerit. Quæ
ſso enim te, quo con
ſsilio, qua ratione, qua vi tantum pelagus gens Indorum pernauigauit? quo autore ad infinitè di
ſssitas regiones perua
ſsit? Equidem diu de hac
cau
ſsa & cogitaui ip
ſse mecum, & ex alijs quę
ſsiui, në; certum argumentum rei tantæ inuenire po
tui.
DicãDicam tamen, quod occurrit, & quoniam te
ſstes non habeo idoneos,
ſsequar certe rationis du
ctũ
quãuisquamuis tenuiter deprehen
ſsum,
vſ̈;vſque dum illius
ve
ſstigia ex oculis euane
ſscant. Vno igitur ex tribus modo genus
IndorũIndorum ad hanc
AmericãAmericam veni
ſsſse
manifeſtũmanifeſtum e
ſst, aut enim terre
ſstri itinere, aut ma
ritimo
ventũventum e
ſst, ac maritimum
quidẽquidem vel fortui
to peragi potuit, vel certo
cõſilioconſilio & ratione, hoc
e
ſst, aut vi tempe
ſstatis & Oceani præter
ſspem ad
hunc alterum orbẽ applicuerunt primi habitato
res, aut
ſstudio noua quærendi nauigationem huc
direxerunt.
AliũAlium præter hos tres modos inuenire
non po
ſsſsum,
ſsi quid res humanæ habeant, cogite
mus,
në;neque prodigio
ſsa quædam
aẗ;atque Poetica com
mini
ſscamur. Neque enim vel Ganimedis
aquilãaquilam, vel Per
ſsei equum alatum,
në;neque Syrenas & Nicolaos genere Indorum accer
ſsere oportet. Excutia
mus ergo
ſsi placet
aẗ;atque libremus
eorũeorum quos dixi
ſsingulos modos, quod & vtiliter & iucunde fieri
pote
ſst. Ergo illa videtur plani
ſssima & expediti
ſsſsima via, vt quemadmodum nunc no
ſstræ Hi
ſspanien
ſses naues, cur
ſsus a
ſstrorum cœlique conuer
ſsionem notantibus magi
ſstris, vim ventorum |
aquarumq́ue
ſscientibus ad Indos certum iter intendunt, ita olim antiquitas horum omnium pe
rita has
ſsedes inue
ſstigauerit, inuenta
ſsque tenuerit. Quid enim
ſsola no
ſstra ætas,
ſsoli no
ſstri homi
nes Oceanicæ nauigationis indu
ſstriam
ſsunt con
ſsecuti? An non
ſsicut non ita pridem Cla
ſssis no
ſstra Aluaro Mendanio duce ex hoc Limano portu
ſsoluens, & per immen
ſsum Oceanum, Occidẽ tem ver
ſsus delata,
ſstudio nouam mundi plagam
huic Americæ occiduæ oppo
ſsitam perue
ſstigandi, po
ſst time
ſstre tandem tempus In
ſsulas illas, & multas & maximas inuenit, quas Salomonias vo
care libuit, ea
ſsque aut magnæ nouæ Guinææ, aut alicui ingenti continenti hærere con
ſstans fa
ma e
ſst, idq́ue vt liquido exploretur hoc tempore
ſsecundam Regij
ſsenatus autoritate expeditio
nem parari, eodem duce, & præfecto cernimus:
ſsic etiam potuit quondam antiquitas, vt terram
Antichthonam quæreret, quam certa ratione e
ſs ſse con
ſstabat, naualem quampiam profectionem
in
ſstruere, in
ſstructam
hucuſ̈;hucuſque dirigere? Profecto
nihil vetat, quo minus ita olim e
ſsſse factum pute
mus, vt fieri modo cernimus. Adde quod hi
ſstoria
ſsacra atte
ſstatur à Tyrijs & Sydonijs Salomonẽ accepi
ſsſse viros nauticos & gnaros maris, eundem triennalem nauigationem exercui
ſsſse. Quor
ſsum vero vel nautarum peritia celebretur, vel
tam diuturna nauigatio referatur, ni
ſsi magnum
Oceanum Cla
ſssis Salomonia traiectura fuerit?
Multi ergo ita opinantur,
putanẗ;putantque B. Augu
ſsti
num immerito Oceani immen
ſsitate deterritum,
|
cum potuerit ex triennali illa nauigatione Ocea
num tandem, quãtus e
ſst, permeari, facile deprehendere. Ego vero
ſsecus
ſsentio, neq́ue adducor, vt Indorum primes autores certo cur
ſsu, fixoque
con
ſsilio exi
ſstimem in hunc alterum orbem com
mea
ſsſse, neq́ue vero peritiam nauticam no
ſstræ ætatis, qua vna incredibili, & celeritate, & certitudine Oceanum vnde vis quouis enauigant no
ſstri, veteribus concedere po
ſsſsum, cum rei maximæ, & præclari
ſssimæ ne tenuia quidem ve
ſstigia
in antiquitate reperiat. Etenim v
ſsum magnetis
ſsiue maritimæ acus, vt vocant nautæ,
neq́;neque apud
pri
ſscos inuenio, neque illis per
ſspectum fui
ſsſse ar
bitror, quo vno nauigationis præ
ſsidio
ſsublato
certa Oceani magni traiectio pror
ſsus e
ſst impo
ſsſsibilis. Norunt vel imperiti quid dicam. Tam
enim fieri nequit, vt nauta dempto Magnetis v
ſsu
in medio Oceano deprehen
ſsus, quo dirigat pro
ram nouerit, quam vt oculis captus quid in mõ te procul po
ſsito emineat, quid iaceat digito o
ſstẽ dat. Admirabile profecto e
ſst eam magnetis vim
& veteres tamdiu ignora
ſsſse, & no
ſstris demum
innotui
ſsſse. Veteres
ſsane ignora
ſsſse manife
ſsto argumento e
ſst, quod Plinius curio
ſsus naturalium
rerum enarrator, cum
ſsatis multa de Magnete
commemoret, hoc vnum maximum & præclari
ſssimum ingenium attritu
ſsuo ferrum ad Septen
trionem conuertendi nullo modo attingit, quẽadmodum neque Ari
ſstoteles, neq́ue Theophra
ſstus,
neq́;neque naturalis qui
ſspiam hi
ſstoricus aut philo
ſsophus. Sed ne Augu
ſstinus quidem, cum in li|
bris de Ciuitate Dei multa & magna ille quidẽ referat. Sed quę infimè iacent prę hoc vno naturæ miraculo. Accedit ad hæc, quod naualium rerum inuentores ille ip
ſse hi
ſstoricus naturalis celebrans, cum cætera nautica exponat, magnetem
penitus tacet, tantum
ſsiderum ob
ſseruationem in
nauigando Phęnicibus acceptam refert. Ac re ve
ra quicquid antiqui peritiæ maritimæ con
ſseque
bantur, ex
ſsiderum ob
ſseruatione, ex terrarum pro
montorijs,
litorum̈;litorumque differentijs con
ſstabat. In
medio mari deprehen
ſsi, vbi cœlum
vndï;vndique, & vn
dique pontus, non aliam dirigendi proram ratio
nem nouerat, quam ex
ſsideribus, Sole, Luna,
ſsi
hæc omnia nubilo tempore obducerentur, ex vẽ ti qualitate, ex itineris peracti coniecturis, denique ex ingenij dexteritate & de
ſstinatione,
ſsicut
etiam apud nos Indi nauigant plurima maris
ſspa
tia ea indu
ſstria conficientes. Quid quod Taprobanes In
ſsulæ, quam Samatram hoc tempore appellari putant, nautas nouam in nauigando indu
ſstriam
ſsequi Plinius
ſscribit. Septentrio, inquit, nõ
cernitur,
ſsed volucres
ſsecum vehunt emittentes
ſsæpius,
meatum̈;meatumque earum terras petentium comi
tantur. Quod
ſsi Magnetis v
ſsus illis innotui
ſsſset, nihil auium volatu ad terræ
ſsitum cogno
ſscendum opus e
ſsſset.
Denï;Denique vel illud
ſsolum abunde
indicat nautis veteribus eam magnetis vim peni
tus fui
ſsſse
ignotãignotam, quod nautici in
ſstrumenti quod
patrio vocabulo dicimus, (
Aguja de marear,) neque apud Latinos,
në;neque apud Græcos,
në;neque vero
apud Hebræos nomen extet, quod
ſsi e
ſsſse nota, |
minime nomine res tam præclara carui
ſsſset. Itä; nauigationis Magi
ſstri,
ſsicut modo
ſolũſolum ſsupra pup
pim
ſsedent, a
ſssidue
ſspectantes
nauticũnauticum in
ſstrumen
tum, vt tenenti
clauũclauum viam edicant, ita olim etiã
ſsedebant ad proram, vt obiectas terræ
mariſ̈;mariſque no
tas circun
ſspicerent, quamobrem apud Græcos
Proretæ appellantur.