López/de Ca...: Las Siete Partidas.

 Legal

Titulus. XXVI.

Titulus. XXVI.

¶ Lex. I.

Lex. I.

Victoria habita, iubeat rex vel dux exercitus con gregari acqui ſsita & ĩ partitiõe inter milites ſsuperſsedeatur, donec inſsequentes hoſstes infugã verſsos reuertantur. & ſsi in ſsequẽtes vilitate animi, vł ex defectu ſsen ſsus deuincant̃ à fugiẽtibus, nõ habebunt partẽ de præda cãpi. h.d.
bTodo lo que en el campo. Vi de in. c. ius militare. 1. diſstin. & vide glo. in c. dicat aliꝗs. 23. q. 5. &. l. 15. j̈. eo.
cLos que fueſsſsen en el alcance. nota. hoc.
dSe muestra. j̈. eo. l. 3.
¶ Lex. III.

Lex. III.

Cauendum eſst ne prædæ vaccetur, donec præliũ totaliter ſsit deui ctũ, & idem ſsi caſstrũ vel nauigiũ vi. quæratur armorũ dux aũt belli non dimittat cãpũ cauſsa in ſsequendi hoſstes deuictos: ſsed in ſsequantur alij, caute tamen ne de victoribꝰ efficiantur victi, & faciẽtes cõtra iſsta ſsi de honoratis ſsint perdẽt beneficia quæ à rege habẽt & partẽ prædæ, ſsi de minoribus reſstituẽt ablata duplicata & nõ habebunt partẽ prædę: & non habẽtes vnde ſsoluant, capiẽ tur donec à re ge vel duce exercitus, pœna debita puniãtur. & ſsimi li pœna plectẽtur deprædantes aliꝗd ab hoſstibꝰ, & cum pręda fu giẽtes in ipſso belli congreſsſsu, & inſsuꝑ ꝗ tale fecit ſsedẽs equa vel aſsino verſsus tenens caudam manu: ducet̃ per exercitũ, & ſsi deprædã tiũ culpa con tingat regem vel alium dominũ ibi ab hoſstibus capi vel occidi puniẽtur depræ dãtes acſsi ipſsi occidiſsſsent vł eępiſsſsent, & ſsi alię pœnę maiores iuxta q̈litatem tẽporum vel facto rum à rege vel aliis dominis ponantur: illę ſseruabunt̃. h. d. cum. l. ſsequenti.
aCodicia. nota hoc: eſst em̃ cupiditas radix omnium malorũ. l. 4. ti. 3. S̈. ea. parti.
bCaudilles. tene menti qđ capitaneꝰ bel li nõ debet in ſsequi fugientes hoſstes, ſsed manere debeat in loco victorię.
¶ Lex. III.

Lex. III.

Sumata eſst cum. l. præcedenti.
cEl bien fecho. Perdet ergo feuda, & bene ficia quæ habet à rege.
dComo ſsi ellos miſsmos. Nota hoc & vide. l. fi. tit. 13. S̈. ead. partita.
aSeñores. poſsſset ergo circa hoc ſstatuere dux belli & ſsi ſsubditus eſsſset regis.
bCreſscer. Facit, vt pœnę, quæ imponunt̃ pro pecoribus & aliis dãnificantibus ſsaltus & prædia aliena, poſssint creſsci & augeri: ſsi pœnæ non ſsunt ſsufficientes, ſseu ſsi qualitas temporis hoc exigit.
¶ Lex. IIII.

Lex. IIII.

De præda hoſstium, debet dari regi quinta pars in recognitionẽ dominij, & cũ iſsta ꝗnta ſsit de regalibus, non po teſst rex eam dare alicui in perpetuũ, ſsed duntaxat ad vitã regis con cedentis poſsſset. h.d.
cEl quinto. ſsic & quĩta pars frugũ datur regi egypti vi de Geneſsis. c. 47. & nullus citra regẽ poteſst habere hunc quintũ, vt ſsubiicitur hic in iſsta. l. vi de. l. 14. j̈. eod. quod ergo di citur in. c. ius militare. 1. diſstin. principis portio, declaratur hic ꝙ ſsit quinta pars vi. quod habe tur gene. 14. & adde ad iſstã. leg. l. 17. ti. 1. li. 6. ord. reg.
dTenudo de los defender. Præ ſstatio tributo rum obligat regem ad defenſsionẽ ſsubditorum. vide q̃ dixi in. l. fi. tit. 20. S̈. ea. ꝑt.
eNo lo podian fazer. Vide. l. 17. ti. 1. li. 6. ordina. regaliũ. & adde in materia. l. 34. tit. 18. 3. partita. & l. 10. eiuſsdem. tituli. & vide not. dictum Bald. de pace conſstã. in ver. amplius conſsueuerũt vbi dicit, ꝙ neq; per cõtractu, neq; alio modo poteſst princeps regalia concedere in præiudicium ſsucceſsſsorum. & ſsicut non poteſst iura eorum ſsubuertere: ita neq; minuere, & ꝙ hoc procedat etiam in minima alienatione regalium tenet Socin. 3. volu. confi. 7. verſsic. aliquando & tertio. & nota multum iſstud verbum no lo podrian hazer.
¶ Lex. V.

Lex. V.

Si rex vicerit præliũ, debet ei dari dux maior exercitus hoſstium, ſsi captus ibi fuerit, cũ ſsuis mulieribus vna vel pluribus, & cum ſsuis filiis ſsi ibi ad fuerint & cum hominibus ſsuis ſseruitoribꝰ quotidianis, & cum rebus ſsuis mobilibus, pertinent etiã regi villę & caſstra & for talitia ab hoſstibus capta & domus regiæ ſsi ibi ſsint: ałs, domus virorum honorabiliorũ taliũ caſstrorum ſseu locorũ captorum. Item regi pertinent nauigia ab hoſstibus capta, itẽ ſsi capti in bello vendant̃ in ſsubhaſstatiõe, licet regi aliquem ex eis ꝗ vẽditus fuerit mille morabe tinis vel pluris, pro centũ: & etiam aliũ nõ tantũ valẽ tẽ, ſsi ob id rex habere poſssit villam aut caſstrũ vel caſstellũ, vel aliud in ſsigne ſseruitiũ conferens ad victoriam cõſsumãdã, licet regi eũ accipe re, pro iuſsto valore, & ſsi rex bello non interſsit dux belli hæc recu perabit, pro rege ſsi ad id habuerit ſspãle mãdatũ p̃dicta procedũt in quæſsitis quocunq; genere belli. & ſsi rex dedit victualia cttn tibꝰ in caualgata, medietas prædę erit regis, ſsi vero aliquis baro terram à rege habens dedit ſsuis victualia, medietas præ dę erit ſsua, de qua æqualiter cum rege partietur. h. d
fQuinto. vide capi. ius militare. ĩ fi. 1. diſst.
gEl caudillo. Vide. l. 8. j̈. eo. ibi el rey de la otra parte.
hLas villas. vi de. l. ſsi captiuus. §. expulſsis. ff. de capti. & qđ habet̃ ĩ l. 8. j̈. eo. &. l. 19 & adde. l. fi. ti. 18. S̈. ea. ꝑtit. & l. 19. incipit las coſsas. tit. 28. 3. parti. quã vide. & in. l. in agris. ff. de acquir. rer. domi. &. l. diuus. ff. de iure fiſsci.
iPodiendo el rey auer. Adde. l. ſserui. C. ex quib. cau. ſserui præmium liber. acci. & adde. l. 31. & ibi addita ti. 18. 3. parti. & videtur ꝙ iſsta clauſsu la podiendo. &c. referatur ad ſsuperius etiam dictum, cùm ſseruus valet mille morabetinos, vel vltra: & quòd alias non liceret: & nimirũ ſsi hæc taxa in præcedenti caſsu ponatur fauore regis, & regni, arg. l. 1. C. de communi ſseruo manumiſs.
aSeñaladamente. exigit ergo ad hoc ſspeciale mandatum.
bA ſsu rey la meytad. probatur hic ꝙ ſsi bellum fiat ſsumptu regis, debeat rex habere medietatem eorum, quæ acquiſsita fuerunt in bello facit ad. l. fori applicantem medietatem lucri quæſsiti in bello vxori.
cRico ome. quis ſsit iſste habes in. l. 10. tit. 25. 4. parti.
dTierra del. quid ſsit hoc declaratur in l. 2. ti. 26. 4. par tita.
eReſscibiendo del rey ſsu de ſspenſsa. ideſst: quia rex dat ei redditꝰ pro eius ſsuſstentatione ad vitã, vt in. d.l. 2. tit. 26. 4. parti. vel dic, quòd rex dabat ſsalariũ ſseu victualia diurna eũtibus de terra baronis, ſseu dabat tot redditus baroni quot ad iſsta ſsufficerent & ad hoc tendit finis huiꝰ. legis.
¶ Lex. VI.

Lex. VI.

Cum rex pręſsens fuerit in prælio, ante aliquã emẽ darum deductionẽ, debet habere quintam prædę. ſsi vero abſsit, prius deducũtur emendę dam nificatorum, & ſsalaria cuſstodientium prędam, & au ſscultarum, & ſspeculatorũ. & de reſsiduo rex habebit quintam par tem pretij reſsultantis ex ſsubhaſstatiõe, exceptis tamen ſsemper, quæ regi ſsoli competũt, de quibus in. l. præcedenti, q̃ ſstatĩ regi non reſstituens, eius arbitrio punietur. h. d
fDiximos. S̈. l. proxi.
gDe ſsu cuerpo. neq; exercitꝰ exiret de loco in quo erat rex, vt in. l. ſsequenti. quam vide.
hLas guardas. & ſsic deductis expenſsis in iſsto caſsu habebit rex quintum: in caſsu vero præcedenti, quando rex interfuit bello, vult ꝙ neq; iſstę impenſsę deducantur, ꝙ non crederem: cum nullus caſsus ſsit, qui hoc genus deductiõis impediat. l. fundus qui. ff. famil. herciſs. & in caſsu præcedenti tãtum fuit dictum de emendis: non verò de iſstis ſsumptibus, ſsine quibus iſsta lucra non poſsſsent haberi: in cõtrarium tamen facit. l. j̈. proxi. in prin. ibi e todas las otras coſsas, q̃ ꝑteneſscẽ a fue ro de caualgada.
iQue fuere vendido. & ſsic ꝗn tũ pretij reda cti ex vẽditio ne, non ipſsas res ꝓut in caſsu præcedẽti.
kDiximos. S̈. e. l. 5.
¶ Lex. VII.

Lex. VII.

Si de loco vbi rex eſst homines exeant cauſsa prædę, datur regi ꝗn ta pars abſsq; emendarũ & aliorũ, q̃ ad fo rũ caualcatæ ꝑtinẽt deductione. ſsi vero exeãt de loco vbi nõ eſst rex deducũt̃ emẽdę & alia de ꝗ bus ſsupra lege ꝓxima. Itẽ ſsi cũ præda re uertãt̃ in locũ vbi rex eſst, de bet̃ regi ꝗnta ante aliam de ductionẽ. & vaſsallꝰ regis ſsi cũ victualibꝰ in terra dñi receptis, p̃dã habeat ex ali quo loco ad cõqueſstã dñi pertinẽte, vel cũ præda ſse re cipiat in aliqͦ loco ſsui domi nij, debet dare quintã regi dño: & alia maiora de ꝗbus ſsupra. ſsi aũt moueret ſse naturalis vnius regni ex terra alterius regis, ad quẽ ſse contulit cũ victualibꝰ, indereceptis, an tequã eiꝰ ſse fa ceret vaſsallũ, debet dareꝗn tã illi regi ex cuiꝰ terra mo uit & victualia habuit. h. dicit.
lDiremos. vide. j̈. l. 10. &. 11. cum ſsequentibus.
aDe ſsu conquista. vide. l. fi. ti. 18. & quæ ibi dixi. S̈. ea. partita.
bSe acogeſsſse. Nota hoc: & facit ad eos, qui timore hoſstium ſse recipiunt cum mercibus ſsuis in aliquem locum regni, quòd debeat ſsoluere gabellas: ſsed vide. l. cæſsar. ff. de publica.
cE ante que ſse tornaſsſse ſsuyo. Si & iſste neq; acciperet victualia de eius regno vt. j̈. ſsubucit tota prę da eſsſset capiẽ tis. vide gl. in c. dicat aliꝗs. 23. q. 5. & Gene. 14.
dDel ſseñorio. Limita vt in l. fi. tit. 18. S̈. ea. parti.
¶ Lex. VIII.

Lex. VIII.

Ex acquiſsitis in torneamento facto iuxta formã. l. 18. j̈. eo. non debetur ius aliquod regi niſsi forte capiatur ibi aliquis hoſstis, cum quo rex poſssit finem belli facere: tunc tamẽ da bit rex bonũ cambium capientibus. Itẽ neq; de acqui ſsitis in ſspolonata iuſsſsu ducis facta, nec de captis ab hoſstibus per exeuntes con tra eos ad tol iendã eis prædam antequã cum ea per no ctauerint neq; de homini bus redẽptis pro aliis, neq; debetur etiã de his, q̃ rex per ſsuum priuilegium con ceſsſserit, vel eiꝰ verbo, neq; de his quæ policiti ſsunt voto ob redẽptionem captiuorum, vel alias pias cauſsas, vt daret ſsibi deꝰ victoriam & ſsi verba regis ſsunt generalia ad conceſsſsionem iuris ſsui intelliguntur tamen & reſstringũtur ad mobilia q̃ ab hoſstibꝰ ca perentur, neque talis conceſssio fieri poteſst ab alio, quam à rege niſsi de eius ſspeciali mandato, item neque debetur quinta regi, ſsi hoſstibus regni regnum intrãtibus regnicolę eos vincant, eorumq; bona capiant, ſsi tamen rex inimicus ibi capiatur dandus eſst regi, qui dabit præmium capiẽtibus, nec etiam debetur de acquiſsitis per excubias & exploratores in officij ſsui executione. h.d.
eLo que ganan en torneo. Adde. j̈. eo. l. 18.
fEſspolonada. Quæ ſsit iſsta vide in. l. 27. tit. 23. S̈. ea. parti,
gTrasnochado. Vide in. l. 26. j̈. eo.
hDiximos. ſsu pra. eo. l. 5.
iLas coſsas muebles. Nõ ergo ĩtelligitur de caſstris, & villis, de quibus ſsupra in. l. 5. quantuncũq; larga eſsſset cõceſssio. & nota bene iſstam. l. non enim in generali conceſssione veniunt regalia: niſsi ſspecialiter concedantur ĩ.c. vnico. quę ſsint rega. & caſstra & villæ ſsunt regni vt in. l. 1. tit. 18. S̈. ead. parti. & l. 1. ti. 19. ea. ꝑti.
kSino el rey. Nota hoc ꝙ li cet larga pote ſstas detur à re ge duci belli, non comprehẽditur in generali conceſsſsiõe. ꝙ poſssit dare campũ francũ à quin ta, ſseu aliis, q̃ ex acquiſsitis ĩ bello debentur regi.
lGalardon. no ta hoc, ꝙ debetur pręmiũ à rege capiẽti regem hoſstẽ: & ita factum fuit temporibus noſstris, quando captꝰ fuit Franciſscꝰ rex francorũ apud papiam & magnũ deberet eſsſse tale præmium: nã ſsi ob capturã ducis exercitus hoſstilis, da tur priuilegiũ generoſsitatis, vt. j̈. ti. proxi. l. 6. à fortiori ſsi ipſse rex hoſstis capiat̃ debet magnum præmiũ dari capienti.
mGanare. adde. l. 11. j̈. eo. ibi e ſsin todo eſsto.
¶ Lex. IX.

Lex. IX.

Deductis his quæ ex præda competunt regi, reliquum expræda inter milites diuidetur. h.d.
nEn las leyes. ſsupra. eo. l. 4. & 5.
aLo que le conuiene. Pro per ſsonarum qua litatibus & la boribus, vt in c. ius militare. 1. diſstin. & in. ca. dicat aliꝗs 23. q. 5. & not. Bar. in. l. ſsi ꝗd in bello. ff. de capt. vide. l. 19 &. 20. j̈. eod. & l. 27. &. 28. & li mita, vt in caſsu. l. 5. titu. 28. infrà ea. part. & etiam in ca ſsu. l. 6. eiuſsdẽ tituli, &. l. 8.
bEn el titulo. S̈. ea. ꝑti. ti. 25.
¶ Ley. 10.

Ley. 10.

Salaria ſspeculatorum & excubiarum: & exploratorum deducũtur ante diuiſsionem predę ꝓpter maxima iſstorũ pericula, nam & capitaliter puniuntur ſsi in officio male ſse gerãt. h.d. cum. l. ſsequẽti
cSin aquello. Innuit, quòd & iſstis exploratoribus dãda ſsit pars eorum, quæ capiunt̃ in bello: ſsicut & cæteris, vt ſsuprà l. proxima. Si cut & datur his, ꝗ manent ad ſseruandas ſsarcinas, vt in li. 1. regũ. c. 30.
dEn ſsu officio. Vi. l. ſsequẽtẽ.
¶ Lex. 12.

Lex. 12.

Salaria cuſsto dientium prę dam & quaternionũ qui deputãtur ad eſstimationẽ damnorũ, vt damnificatis emendentur, deducunt̃ ante diuiſsionẽ prædæ, & ſsi iſsti in officio delinquunt, furtũ aut dolum committendo, pœna tripli puniuntur, & ſsi non habeant vnde ſsoluant occiduntur. h.d.
*Quatro. i. de quolibet qu arterio.
aTraſsdoblado. Id eſst, triplica to. & in triplo in eſst ſsimplũ.
bDeuen le matar. Pęna grauis in defectũ pecuniariæ.
cQue ſse fian en el. Nota hoc verbum.
¶ Lex. 13.

Lex. 13.

Si non præceſsſsit conuentio certa circa ſsalaria ſspeculatorum, ex cubiarũ, exploratorũ cuſstodum predę & quaterniorũ, eliguntur tres aut quĩq; ꝓbi viri d'exercitu ad taxã ſsalarij & eorũ taxationi ſstatur, perinde ac ſsi à principio de tali ſsalario cõ uẽtio facta eſsſset. h.d.
dTres o cinco. Nota ad elęctionem arbitrorũ, vt fiat de impari nu mero propter naturalem ad diſsſsentiẽdum hominum facilitatem.
eComo quien deſsdize. Sed q̃ pœna erit iſsta vide. l. pe. titu. 28. infrà ead. partita.
¶ Lex. 14.

Lex. 14.

Soli regi debetur quĩta præ dæ ſsi tamẽ do minꝰ inferior à rege de terra ſsua vel alia quę non ſsit re gis exiens prę dam ab hoſstibus capiat, ſseptĩa pars prędæ dabitur ei, dominus autẽ ratione feu di ſseu dux electus habebit decimam: ſsi tamẽ iſsti à ter ra regis exeãt ad prædam, vel de eius mã dato, quinta dabit̃ regi. h. dicit.
fEn la ley. Suprà. eo. l. 1. & vi de Bart. in. l. ſsi quid in bello. ff. de capti. & Bal. in. l. ſsi ꝗs ꝓ redẽptione C. de dona. vide ſsuprà. l. nonam.
gDe bien fecho Id eſst, ꝗa vaſsſsalli ratiõe feu di cum ſsequũ tur.
hSalieſsſse de ſsu heredad. Non ergo debet ha bere ſseptimã partem, quãdo exiit de ter ra regis, ſseu eius mandato: ſsed an procedet hoc quod ſsuprà dixit & ſsi exeat de hæ reditate ſsua, q̃ tamẽ eſst inter ritorio regni? videtur dicen dum quòd ſsic propter ſsumptus & victualia, quæ inde extrahit & fa cit. nota. be ne.
iO por ſsu mandado. Si enim exeat ad bellum de mandato regis, & ſsi exeat de hr̃ditate ſsua ad huc debetur quintũ regi.
¶ Lex. 15.

Lex. 15.

Deuicto exerci tu hoſstium fidei aut regis vł regni, non eſst tangẽdum de p̃da intra triduum ſsub pęna dupli, ſsed in hoc termino omnis præ da congregabitur niſsi ex cauſsa excuſsetur qui cepit aliquid ita ꝙ non potuit eã ad cumulum ducere infrà dictũ triduũ, quòd ſsi cãpo deuicto reuertantur hoſstes, & eos qui iam fuerunt victo res vincant, & inſsequantur, & alii ſsuperue niant, qui hoſstes inſsequentes vincãt iſsto rum erit præda, licet prius ab aliis, qui poſstea fugerũt, fuit acqui ſsita, ſsi tamen fugientes viſso auxilio reuertantur contra hortes, eoſsq; tam ipſsi ꝗ̈ alii qui ſsuperuenerunt deuincant, tunc inter omnes diuidetur præda. Item ſsi vincẽtes, fugientes hortes non in ſsequantur ſsed alii qui ſsuperuenerunt eos in ſsequentes deuincant, tunc iſstorum ſsuperuenientium erit præda, niſsi forſsam primi vincentes ita pauci & laſssi eſsſsent ꝙ in ſsequi nõ po tuerunt, tunc enim partien tur prædã & ipſsi cum ſsuꝑuenientibus ꝗ hortes ĩſsequu ti fuerunt, ſsi tamen primi vincentes nõ vi, ſsed terrore fugere fecerũt hoſstes, neque eos ſsunt inſsequuti, tunc ſsi à ſsuperuenien tibꝰ, hoſstes to taliter deuincantur iſstorũ ſsuperuenientium erit pręda, & non eorum ꝗ hoſstes terruerunt, & inſsequi noluerunt, ſsi tamen aliqui ex eis ꝗ terruerunt in ſsequuntur hoſstes, partẽ prę dæ habebunt ipſsi nõ qui in ſsequi noluerunt. h.d.
aPechar. adde l. is qui prædã ff. ad. l. iul. pecula. vbi poni tur pœna qua drupli.
bEn eſste plazo. Quia forte in ſstabat pericu lum ſsi tanto tꝑe ſstetiſsſset ibi exercitus & ideo celeriꝰ diuiſserũt præ dam vel alibi tranſstulerũt.
cYr feridos. Facit ad beſstiã vulneratã, quã vulnerans feſsſsus labore inſsequi non potuit, & alius eã cepit. vide tamen. l. 20. titu. 28. 3. partita.
¶ Lex. 16.

Lex. 16.

Puniũtur quæ fiunt in aſsſsonata ſseu ciuili diſsſsenſsiõe pęnis hic expreſs ſsis, & capta in tali bello non fiunt capientium neq; diuiduntur ſsed redduntur cum ſseptuplo. hoc dicit.
dAſsſsonada. Et qualiter debeant concludere teſstes deponentes contra eos qui fecerunt aſsſsonatam, vide Alexand. 2. volu. conſsi. fi.
eQue fazen las gentes. Quot requirantur, vt dicatur gens. videtur ꝙ quatuor vt in. l. 1. ff. de probatio. vbi glo. ſsed probabilius poſsſset dici de decẽ: quia nomen gentis turbam ſsigni ficat, ſsecundũ Bald. quem vi de in. l. 1. §. ius gentium. ff. de iuſstit. & iure.
fDieron por deſscomulgados. vi de in. c. cõiurationũ. & in c. conſspiratio num. 11. q. 1. & in. c. ſseditiona rios. 46. diſsti. & vide Abb. in. c. fi. de teſst. cogen.
gPena temporal Vide. l. capita lium. §. ſsolent &. l. ſsi quis ali quid, §. 2. ff. de pœn. &. l. 3. cũ ſsequẽtibus. ff. ad leg. iul. de vi publi. & in l. 1. §. fi. ff. ad legem iul. maieſsta. & in. l. denũciamus. C. de his qui ad eccle. confug. & in. l. 1. &. 2. C. de ſseditio. &. l. 11. titu. 4. lib. 4. for. ll. & l. 2. titul. 10. 7. partita. & poſs ſsunt iſsti puniri deprehenſsi in crimine ſseditiõis, abſsq; ordine iudiciario. vi. Bal. in. l. fi. ff. de rerum diuiſsi.
hEſstrañando los del. Et ſsic banniuntur à regno & ponũtur extra ꝓte ctionẽ regni.
iA ſsiete doblo Non memini l. iuris cõmunis, q̃ ob hoc delictum ponat pœnã ſseptupli. & vide hodie de pœnis iſstorum. l. primã, & ſsecũ dam. titul. 10. lib. 4. ordina. regalium. & quòd dicit de ſseptuplo, & duplo, ſsunt nouenæ, vt pa tet inſsequenti.
aSeguro. Sic eſst practica in inſstrumentis venditionum, quæ fiunt à rege.
bFueſsſse realengo. Id eſst de regali dominio ob confiſscationem.
cDerechamente. Inter prædones nanq; non habet locum iudicium communi diuidundo. l. communi diuidundo. §. inter prædones. ff. communi diuidun. & adde. l. ꝙ autem ff. proſsocio. & quod tradunt Ange. & Ioã. de Imol. de ar migeris. in. l. illę autem inſsti tutiones. ff. de hæredib. inſsti. & Ange. Are. in. §. igitur. inſstit. per quas perſso. nob. ac quiri.
¶ Lex. 17.

Lex. 17.

Prohibet captu turam hominis in aſsſsonata, carcerationem, occiſsionem & membri abſsciſsionẽ extra caſsum ob defenſsionẽ ſsuę perſsonę fa ctum: ſsub pœnis hic deſscriptis. Si tamen ſsic captꝰ: ſsit ca pienti datus ꝑ iudicẽ pro inimico, ita carcerari poterit, vt non ex carcere mors ſsequa tur, nec poterit vti ſseruitio talis dati pro inimico, ꝙ ſsi capiens in aſsſsonata timeat offendi à capto ſsi laxet̃, recepto ab eo homagio de non offenden do, laxet. ꝙ ſsi præſstare noluerit, retineat per nouẽ dies, in quibus captus vel eius conſsanguinei regi poſssit indicare captionem. Et intra iſstum terminum illeſsum tenebit captũ nec alibi extra dominium regis extrahet, nec ad homagium præſstandum, ne re gi querellam faciat, aut vt ſse redimat compellet, & ſsi de facto tale homagium extorſserit non tenebit, & ſsi rex captum iubeat relaxari, id debet omnino adimpleri, alias capiens non relaxãs, tot menſses mãcipabitur carcere, quot dies ipſse tenuit captum, & capientem rex cu ius iuſsſsu relaxatur ſsecurabit, ne iniuriam recipiat à capto, nec ab eius conſsanguineis. Si verò capiens ſsuo arbitrio relaxet captum non competit ei ius petendi ſsecuritatem à rege, & rapientes aliquid ex aſsſsonata puniuntur pœnis hic poſsitis. h.d.
dPor juyzio. Hodie hoc erit iuxta tenorem. l. 76. in ordina. tauri.
eNo le deue dar priſsion. Videbatur dicendum contrarium: nam cum iſstum poſsſset impune occidere, ex quo datus eſst pro ſsuo inimico, iuxta tenorem. dict. l. & ea. quæ not. Bart. in. l. ex facto. §. ex facto. ff. ad trebell. & quòd not. Bald. in. l. grachus. C. de adulter. vbi dicit, quòd poteſst iſstum facere aſsſsaſssinari: ergo à fortiori poſsſset illum capere & detinere in vinculis, & quodcunque ſseruitium ab eo exigere. argumento l. neque in ea. ff. de adulter. ſsed poteſst dici ꝙ noluit. l. vt pœna carceris eſsſset ad mortẽ, iuxta l. aut damnũ. §. ſsolent. ff. de pœn. &. l. incredibile. C. pœn. neque ſseruitium eſsſset vltra decẽtiam ſseruientis.
[f]E ſsi eſsto. Prius ergo capiũ tur mobilia, quam immobilia. vt in. l. à diuo pio. §. in venditione. ff. de re iudic. & infrà tertia ꝑtita. titu. 27. l. 3. & quæ ibi dixi.
gNueue dias. permittit priuatum carcerem, contra. l. primam. C. de priua. carcer. &. l. fina. titu. 29. ſseptima ꝑtita. ſsed hoc ideo: quia nõ præſstat cautionem de non offendendo occaſsione capturæ: & elapſsis nouẽ diebus, dimittet eum liberè, ex quo iſsta. l. ad tempus hoc permittit, & iſsti nouẽ dies ad hoc, vt rex iubeat dari iſstã cautionẽ, ꝓderũt capiẽti, & capto. Item non videbitur huic capienti ſsuccurrendũ iſsto remedio, ex quo ipſse ſse poſsuit in hac neceſssitate. argumento. l. ſsi mulier. ff. quod met. cauſs. ſsed poteſst reſsponderi iuxta ea quæ not. Abb. in cap. quia diuerſsitatem. col. 3. de conceſssio. præbend. & Bald. in. l. data opera. C. qui accuſsa. non poſsſs. 14. colum. in principio. & videtur intelligenda iſsta. l. quando qui cepit habuit iuſstam cauſsam capiendi, iuxta id quod notat Barto. in. l. capite quinto. ff. de adulter. alias non video cur iſste capiens non teneretur crimine priuati carceris & nota quòd hic dantur nouem dies, cum alias intra viginti horas tenebatur captum exhibere iudici & hoc quia eſst generoſsus ille qui capitur & ad conſsulendum ſsuper captura Regem terminus iſste erat conueniens, & neceſsſsarius: vel quia noluit dare cautionẽ de non offendendo rationę capture, vt dixi, credo quòd hodie non procederet diſspoſsitio huius. l. neque ſseruaretur in practica. & iſsta. l. potius videtur recitare conſsuetudinem illius temporis in quo iſstę aſsſsonatę fiebant quam velle, vt ius, hoc ſseruari.
aPriſsion. l. qui in carcerem. ff. quòd met. cauſs. & per Bart. in. l. qui à latronibus. ff. de teſstament.
bTuuieſsſsen en priſsion. Carceceratur ĩdebi tè incarcerãs. Adde. l. nemo carcerem. C. d' exacto. tributo. libr. 10.
cDicho. adde S̈. l. ꝓxima.
¶ Lex. 18.

Lex. 18.

De acquiſsitis ĩ torneamento vel haſstiludio cauſsa virium exercẽdarum, nihil debetur regi, neq; alij. Sed erunt acquirentis, ſseu illiꝰ cui ex cõuentione inita ſsuꝑ tali torneamẽto applicant̃, ſsi ꝟo torneamentũ fiat cauſsa belli cum hoſstibus, acquiſsita in eo erunt ac quirentis, exceptis illis q̃ ex regali præeminẽtia regi debentur, veluti caſstris & villis & aliis ſsuprà expreſsſsis. Idẽq; erit in acquiſsitis ĩ ſspolonata, ſsi verò pręlietur cauſsa repti, vincẽs habebit equum & arma & alia q̃ habuerit à victo quæ fuerint eius. h.d.
dLas armas. ff. ad legem aꝗl. l. qua actione §. ſsi quis in col luctatione. & l. ſsolent. ff. de aleato. prohibetur tamen hoc de iure ca nonico, vt in capi. 1. &. 2. de torneamẽ. ſsub denegatione eccleſsiaſsticę ſse pulturæ. & ad de. l. vnicã. & ibi Ioã. de Pla tea. C. de gladia. lib. 11.
eEn prueua. Iure tamen ciuili per bellũ regulariter ꝓbatio eſst interdicta, vt tradit Bal. quẽ vide in. l. fi. ad fi. C. de probat. & ibi ꝙ conuictus per pugnã non debet mori, quia eſst præſsumptiua probatio, vide. l. 1. cum ſsequenti. titu. 4. infrà. 7. part.
¶ Lex. 19.

Lex. 19.

Cum caſstrum aut villa vi aut furto capitur, nullus capiat res in ea inuentas donec caſstrum ſsit in plena regis po teſstate ſsine timore inimico rum, & cõtra faciens punitur pęna furã tis prędam in campo acqui ſsitã, & caſstrũ ſseu villa erit re gis: & de ibi in uẽtis detur re gi quĩta cum aliis quæ ei ra tione regalis poteſstatis per tinẽt: & de alijs, deductis ſsalariis & præ miis intrãtiũ: dabitur à rege militibꝰ iuxta merita ſser uitii & nõ habebit Rex in ſsua quinta res ſsutas acu vel ſsciſsas iam ad veſstimentum Si tamen villa vel caſstrũ deditione acqui ratur compul ſsis hoſstibus fa me vel alia ne ceſssitate, ita vt captiui venirẽt ſsub mercedẽ regis, tũc rex faciet de eis, & bonis ſsuis, ad voluntatem ſsuam, dando militibus partẽ iuxta numerũ pugnatorum, quos quilibet adduxit, & ſsi pactum dedi tionis ſsit vt cũ corporibus li bere exeant, & bona dimittant, habebit rex dimidiam bonorum & aliam dimidiam habebit exercitus, ꝙ ſsi pactum deditionis fit ꝙ exeant cum perſsonis & bo nis, ſseruetur firmiter pactum ſsub pœnis hic expreſs ſsis. h.d.
aA robar el cãpo. In. l. 2. &. 3. &. 15. huius tituli.
bAl Rey. Ad de ſsuprà eo. l. quinta.
cNo ſse acertaſsſse Sic habetur ĩ l. vbi abſsunt. ff. de tuto. & curato. dat. ab his.
dAl ſseruicio que fizierõ. No ta ad cap. ius militare. 1. diſs.
eEn las leyes. 10. 11. &. 12. ſsuprà eod.
fDeue ſser guardado. Videbatur nõ eſsſse ſser uãdũ, ex quo fit per metũ, vt in. l. ſsi quis maior. C. de tranſsact. Sed reſspõdet Bal. in rubrica. C. d'dediti. liber ta. tollẽ. ad fi. ꝙ talis metus licitus eſst, ex qͦ venit ĩ executione victo riæ. l. in execu tiõe. §. fi. ff. de verbo. obliga. Adde. l. cõuen tionum. & ibi Bar. & docto. ff. de pact.
¶ Lex. 20.

Lex. 20.

Si res ab hoſstiſstibus capian tur in caualca ta ſsimplici, vł duplici, vel in cellata, ſseu algara, vłin cur ſsu hoſstiũ, fiet diuiſsio inter milites, forma hic expreſsſsa. h.d.
gLos fiadores. Poſsſsunt ergo iſsti habere fidem de pretio & ſsic transfer re dominium: dum tamẽ recipiant hanc ſsatiſsdationem cũ enim iſsta. l. nõ iubeat prę ſsenti pecunia vẽdere, fidem poſssũt habere de precio, vt ĩ l. cuicunq;. §. non tamẽ ꝟſs. ſsi ei quem ad videndum. ff. de inſstito. ni ſsi dolꝰ in hoc verſsaretur, vt ſsi venderet ali cui receſsſsuro, vel ſsuſspecto d' fuga: & idone am fideiuſssio nem non reciperet, vt notat Bald. in. l. in ciuile. C. de rei vendica. & ad de ad iſstam. l. leg. 32. infrà eod. titu.
hAdelante. Vide legem 27. &. 28. infrà eod.
¶ Lex. 21.

Lex. 21.

Diuiſsio præ dæ fieri debet in loco, ex qͦ exercitus exi uit cauſsa prędandi hoſstes niſsi impedimentũ ſsit, vt eò reuerti nõ poſsſsent, tunc enim in alio loco vbi tute accedere poſsſsint fiet diuiſsio, ſseruato iu re regis aut dñi de cuius terra exercitus exi uit. ꝙ ſsi duo exercitus exeãt, quilibet de per ſse, licet de terra vnius dñi, quilibet inter ſsuos diuidet prędam deducto iure regis vel dñi, niſsi aliud ex pacto ſsit conſstitutum. h.d.
aSobre vna coſsa. Cõcordia paruæ res creſscunt: diſscordia maximę dilabũtur, ſsecundũ Saluſstiũ. & iuxta illud euangelij omne regnũ in ſse diuiſsum. &c. &. l. 4. in prin. infra ea. partita tit. 28.
¶ Ley. 22.

Ley. 22.

Si duo exercitꝰ cauſsa prę dæ concurrant & exercitus maior requirat minorẽ, dicẽs ꝙ cur rere vult priꝰ, & ꝙ non impediatur à minori, ſsed ambo ſsimul currant: vel minor exercitus poſst primũ, parere debet exercitus requiſsitioni, & vnum de iſstis eligere, & ſsi eligat vt ſsimul vterq; exercitus currat, prę da inter omnes diuidet̃: Si verò eligat ꝙ maior cur rat prius, & minor poſstea, tunc quilibet exercitus diuidet prædam, quã cœ pit inter ſsuos. ꝙ ſsi cõueniãt vt quilibet ꝑ ſse ſsimul currat in diuerſsã partem: tunc inter hoĩes vtriuſsq; exercitus præda diuidetur, & fiet diuiſsio in loco vnde exercitꝰ exierũt (iure domini ſseu regis ſsemper ſsoluto) & qui contra fecerit, perdet partem lucri, & inſsuper, ſsi impedimẽto fuerit arbitra rie punietur h.d.
¶ Lex. 23.

Lex. 23.

Si duo exer citus nõ in ce lata, ſseu inſsidijs cõcurrãt ſsed velint ingredi terrã hoſstiũ cauſsa prę dę, vel alterius acquiſsitionis, ſsi ſsimul iũgãtur, ſsimul diuident prędã Si verò quilibet exercitus alium nõ impediẽs de præ dari poſssit hoſstes, quilibet habebit ſsuã prædã. ſsi vero vnus exercitꝰ impedimento eſsſset alij, tũc ille intrabit prius, ꝗ priꝰ illud factũ ſsciuit, cu ius cauſsa exit, ꝙ ſsi ſsimul ab vtroq; exerci tu ſscitũ fuit, tũc qui prius ſse muniuit, & mouit intrabit prius: dũ tamẽ non malicioſse fecerit, ad impediendũ aliũ exerci tũ, & non ad damnificãdũ hoſstes, imò tunc ex mali tia arbitrarie punietur h.d.
aPrimero ſsabidor. Intelligerem ſsi cũ ſsciẽtia, ſseu vltra ſscientiam fecit præparamenta ad bellũ: & nõ eſsſset in mora.
bCaualgadas. Vide ſsuprà. l. 20. quę ſsit iſsta
¶ Lex. 24.

Lex. 24.

Tẽpore pacis aliquibus aliena rapien tibꝰ ſseu inuadentibus, exeãt homines addefenſsionẽ & recuꝑationẽ, & ſsi eis pacifice dimitta tur nihil aliud faciẽt quam ſsua recuperare, qđ ſsi dimittere nolint p̃tendentes ali quod ius offe rent fideiuſsſso res deparẽdo iuri, & regis mãdato, & ſsic recuperẽt ablata. ꝙ ſsi nec hoc modo dimittere nolĩt, capta, manu militari eis au ferãtur, nec de ibi contingen tibus tenebũtur auferẽtes. de alienis tamen aliquid nõ capiant. ꝙ ſsi bona capiãtur de manda to regis non procedũt præ dicta, ſsed humiliter eſst parendũ, & ſsupplicandum re gi vt ius faciat h.d.
cPor boz de omes. Sic in vocatione vniuerſsitatis ad conſsilium, vt in. l. obſseruare. & ibi Ioã. de Plat. C. de decurio. li. 10. glo. in. l. aliud §. refertur. ff. de regu. iur. vide Bar. in. l. illa decreta. ff. de decret. ab ordin. faci. & l. 4. tituł. 7. 5. partita, quæ eſst lex notabi lis in hoc & Adde. l. fi. tit. 13. li. 2. ordina. rega.
dO de cãpanas. Vide gl. in. c. factꝰ eſst Cornelius. 7. q. 1.
eTodos aquellos Intellige de ha bilibus ad p̃lium: nã non te nerent̃ mulieres, niſsi in caſsu. l. 3. tit. 19. ſsuprà ea. ꝑtit.
fDeuen ſsalir luego. videtur ꝓbari ex iſsta l. quòd vniuer ſsitates locorũ ſscientes damna inferri in ſsuis territoriis, teneantur ad emen dam: ſsi non exeant ad ꝓhibendũ ea, & cuſstodiendo ne fiant. vi de. l. nequid, & ibi Bart. ff. de incendio ruin. naufra. vi. quæ dixi iu. l. 4. tit. 7. 5. partita.
gPara fazer les mal. Bene tamen poterũt eos capere, vt fiat de eis iuſstitia, vid. Bal. in. l. 2. & fi. C. de exhiben. re. & Ange. in tracta. maleficiorum in ꝑte fama publi ca. 12. col. &. 13. &. l. 8. titu. 14. lib. 2. ordina. rega. &. l. 2. tit. 29. j̈. 7. partit.
hSobre tales fechos. Iſsta eſst pulchra lex, & nota eam in hoc, & vide Bar. in extrauagan. ꝗ ſsunt rebelles, in gl. ſsuper parte re bellando in princ.
¶ Lex. 25.

Lex. 25.

Hoſstibus noſstra rapien tibus exeundum eſst contra illos ita vt locꝰ vnde exi tur maneat cum cuſstodia ipſsiq; exeuntescaute ſse ha beant, ne inci dant in celatã, ſseu in inſsidias, & de eo quod ab hoſsti bus cæperint fiet prout hic dicit̃, & lege ſsequẽti. h.d.
aEmpos dellos. Vide. 1. regũ. cap. 30. vbi etiã laſssis qui ſsubſstiterũt & nõ potuerũt inſsequi datur æqua pars.
bVna legua ſsõ tres mill paſssos Ter mille paſs ſsus faciũt leucam: & de mẽſsura paſsſsus vi de glo. in. ca. Sicut antiqui tus. 17. q. 4.
cDe los mayores. Dignitas delinq̃ntis aggrauat pecca tũ. vide cap. cum quidã. & quæ ibi notã tur de iure iu rã. & hoc ideo hic diſsponit̃: quia crimẽ augetur dignita te in iſsto caſsu, vide Bal. in. l. nemo clericꝰ. C. de ſsumma trinit. & ſside catho.
¶ Lex. 26.

Lex. 26.

Si hoſstes cũ pręda nõ per noctauerint, vel cum ea in loco tuto ſse nõ receperint per diem, reddenda eſst ſsuis dominis, ſsi à noſstris capiatur, alias autẽ pręda iam hoſstiũ facta, ſsi re cuperetur erit capientiũ, niſsi ab inſsequẽ tibus malicio ſse permittat̃: vt hoſstes tuto ſse recipiãt, vel cũ ablatis per noctent. tunc enim nõ ſsolũ recuꝑata dominis reſstituent: verum & nõ recuperata ſsua malitia, ſsoluẽt eſstima tionem domi nis, & ſsi ab in ſsequẽtibꝰ hoſstes capiãtur homines ab hoſstibꝰ capti, qui erant alteriꝰ legis & nõ antea captiui, dimittent eos libere, qui ſsi ſsic libere relicti ad hoſstes cõfugiunt, capti erũt capiẽtiũ ſserui. h.d.
dDeue ſser tornado. Vide. l. 13. tit. 9. 5. part. & infra eo. l. 31 & adde. l. Si quis in bello. ff. de capti. & vide Bal. in verb. poſsſseſssio nes nume. 7. de pace conſstã. & adde. l. Si quid in bel lo. & ibi Bar. ff. de capti. & l. cũ nõ. & ibi Bar. &. l. Sicut liberis. &. l. ab hoſstibꝰ. & ibi Bal. C. de capt. & vide in ſsimili. l. põponius. ff. de acquir. rer. domi. & quid ſsi victores iã capta pręda vin cantur, & ſsuꝑueniant alij, ꝗ vincãt & ca piãt prędã. vi de. l. 15. S̈. eo.
aMetido empos de muro. Adde. l. nauibus, &. l. poſstliminij. §. antequam in præſsidia. ff. de capti. & ibi Bar. & vide Angel. in. l. ab hoſstibus. C. de capti. la. 2. vbi dicit, quòd tunc milites recuperantes prædam debent illam retinere prioribus dominis, quando incontinenti præda recuperata eſst: fingitur enim nunquã capta propter ſsubitam recuperationẽ, vt ff. de vi & vi arma. l. 3. §. cũ igit̃. l. 1. C. vnde vi. Si autẽ fuiſsſset recuperata ex interuallo, tunc cũ ſsemel ꝑfecte hoſstiũ facta ſsit, non deberet reſstitui: ſsed diuidi inter milites recuperantes, & inter eos qui non interfuerunt recuperationi, erant tamen poſsiti ĩ aliquo loco ad ĩſsidias, qͦd nos vulgo dicimus, cela da & ſsubdit Ange. ꝙ dicunt iſsti ſsodales, ꝙ nunquã præda dicitur ꝑfecte fuiſsſse eo rum: niſsi poſst quã pernocta uit in dominio eorũ: donec ergo cum præda fugiũt antequã ſsit in loco tuto, nõ eſst præda ſsub eorum protectiõe, & dicũt veritatẽ ſsecũdum eũ arg. l. ſsi quis in ſser uitutem. ff. de furt. cum. l. ſsequenti. Cum ergo reducti ſsunt intra p̃ſsi dia, licet non ꝑnoctauerint domini prædæ facti ſsunt, ſsecũdũ Ang. & ita cauetur in iſsta. l. parti tæ quã nota. quia Alberi. in. d.l. ſsi quid in bello aliter dicebat. & ẽt gl. ibi & Bar. non hoc ita bene declarãt Sed aduerte, quia dicta. l. 13 titu. 9. 5. parti. vult ꝙ donec piratæ ſsunt in mari cum præda antequam deueniant cum ea in locum tutum, nõ videtur perfectè ſsua & ſsic vult quòd non ſsufficiat ꝑnoctare in mari cum preda. &. l. iſsta procedet, prout diſsponit de per noctatione in præda terreſstri, & in his etiã terminis loquit̃ Ang. vbi ſsuprà. &. ll. Romanorũ nihil diſspoſsuerũt de iſsta pernoctatione, vt pa tet in. ll. allegatis in prin. huius glo. & nauibus conceſsſserunt ius poſst liminij antequam in præſsidia hoſstium deducantur. pro hoc etiã facit. l. 31. j̈. eod. & ratio diuerſsitatis inter prædam captam in terra, vel in mari forte eſst illa, quia donec præda eſst in mari, nõ eſst in loco veriſsimiliter tuto, prout videtur etiam in terra: quando pernoctat̃ cũ ea & ceſsſsant inſsequentes, quia ſsi nõ ceſsarent ab inſse quendo neq; talis ꝑnoctatio faceret ꝑdere dominiũ priorum dominorũ imò neq; rerũ appoſsitio intra hoſstium præſsidia ꝓut notanter vult Sa lice. in. d.l. ab hoſstibus. co. 1. verſs. Sed tunc quæro. vide etiam ad præ dicta quæ tradit Ioã And. ĩ addi. ad ſspecu. in rubr. de rapto. & Lucas de Penna in. l. ſsi ꝗs barbaris. C. de re mili. li. 12. vbi & de pręda ca pta à militibꝰ ſstipendiariis.
bPor derecho. Vide. l. poſst li minii. ff. de ca pti.
¶ Lex. 27.

Lex. 27.

Diuiſsio prędæ fiet inter pugnatores, iuxta numerum militum iumentorum & armorum, quæ quiſsquis adduxit, & vt rectè fiat com putatio tranſsibũt omnes ſsub lancea à duobus tenta & qui ſsub lan cea tranſsire re nuerit, nõ habebit partem in acquiſsitis, niſsi ꝓpter eiꝰ nobilitatem, & probitatẽ, & collectionẽ militum hoc ei ab aliis fue rit remiſsſsum. h.d.
cEl daño. adde de dãnis datis in bello licito. Bal. in. l. quoniam multa. C. ad leg. iul. de vi.
dSu parte. Et fugienti non debet dari aliquid. vide Baldum in l. ſsi quid pro redemptione. C. de dona. vide. l. 25. ſsuprà eodem, & limita, niſsi cum ſsoldata & ſsalario regis, vel domini irent in prælium, vt in. l. 31. infrà eod.
¶ Lex. 28.

Lex. 28.

Declarat por tiones acquiſsitorũ in bello qualiter fiant & quæ requirãt̃, vt ꝗs habeat portionẽ quę dicit̃ vna caualleria, vel media caualle ria, ſseu peonia. h.d.
aEn las otras leyes. Vide. l. 14. ſsupra. eo.
¶ Lex. 29.

Lex. 29.

Si rex vel alius claſsſsem ar met ad debel lãdũ hoſstes ꝑ mare, ſsi nauigia & victualia & arma, & hoĩes ſsuis expẽſsis ponat to tũ qđ fuerit acꝗſsitũ regis, vel alteriꝰ ſsic claſssẽ fulcien tis erit. ſsi autẽ dederit nauigia fulcita, arma, & victualia: alij ꝟo ſsoluerint ſsalaria militũ, tũc rex habebit tres partes in acꝗſsitis, alij quar tã. Si vero dederit nauigia & arma, alij verò dederint victualia, & hominũ ſsalaria, ꝓdimidia fict diuiſsio. & ſsi rex dederit nauigia tãtũ, alij cætera alia: habebit rex quartam, alij tres partes alias. dabit̃ tñ regi ſsemꝑ ſsua quinta de acꝗſsitis in bello maritimo, & alia quę ad re gis honorem concernunt, ſsicut fit in bel lo terreſstri, quę om̃ia ꝓ cedũt niſsi ali ter priuilegio, & cõuentione cũ rege inita ſsit cautũ. tũc em̃ cõuentio ſseruabitur niſsi doloſse fiat, & in damnũ regis. h.d.
aQuinto. ſsic & datur per incolas ægypti eius regi quin ta pars frugũ vt habet̃ gene ſsis. cap. 47.
bEn las leyes. Vide. l. 5. S̈. eo. &. l. 6.
cEn las leyes. Vide. l. S̈. eo. &. l. 12.
¶ Lex. 30.

Lex. 30.

De acꝗſsitis in bello mari timo vltra lucra regis dabitur ſseptimũ almirando, & de reliquo lucro fiet diuiſsio iuxta cõuẽtionẽ innitã, & ꝓut hac lege cõtinet̃ h.d.
dEn las leyes. Supra ti. ꝓxi mo. l. 2. 3. &. 4.
eEn las leyes. Supra eo. l. 10. 11. 12. 13. &. l. 27 &. 28.
¶ Lex. 31.

Lex. 31.

Si a piratis hoſstibꝰ res no ſstrę capiãtur, & ãtequã ponãt in loco tu to recuperentur à noſstris, reſstituẽdæ ſsũt primis dominis. ſsi aũt iam in tuto loco poſsitę capian tur à noſstris erũt capiẽtiũ. Si tamen res aliquæ abſsq; licentia regis deferentur ad hoſsres res tales erũt capiẽtium. h.d.
fCurſsarios. In tellige de hoſstibꝰ nõ vero delatrũculis ĩ ciuilibꝰ diſsſsẽſsionibꝰ. vt in. l. ſsi quis inge nuã. §. in ciuili bꝰ. ff. de capt. & tradit albe ri in. l. ab hoſstibꝰ. li. 2. C. de capt. Ioan. in add. ad ſspecu. in rubr. de rapt. in finalibꝰ verbis, & elegãter ꝑſsaly. in d.l. ab hoſstibꝰ col. 2. ꝟ. ſsed ꝑ ãpliatione materię, vbi ꝗd de guerra quã vnus rex chr̃ianꝰ ſsuꝑio rẽ nõ recognoſscere facit cõ tra aliũ regẽ.
aEn ſsu ſsaluo. Vide. l. 13. ti. 9. infrà. 5. parti.
bPor fuerça. Quid ſsi fuit emẽdo p̃dam ꝓ reſstituẽdo his ꝗbus abla ta ẽ an ꝑ actio nẽ negociorũ geſstorum recuperent pretium à prioribus dominis? vide per Pau. de Caſst. poſst Bal. in. l. 1. ff. de nego. geſst. qui cõcludit, quòd non cõ petet hæc actio: niſsi domi nus cuius fuit illa res depræ data ratũ habeat, ꝗa iſstud negotium ꝑtinet ad eum ratihabitione non re ipſsa, neq; ipſso geſstu. & forte hoc dicit: ꝗa cũ fuit geſstũ iã nõ erat res prioris dñi, & ibi ſsubdit qđ peccaret redi mens ſsecundum theologos: ſsi emeret, vt ſsibi retĩeret ꝗa dat materiã prædandi.
cEſstouieſsſsen. Facit. l. ſsi is ꝗ §. 1. ff. commo da, & quod not. Bar. in. l. quia poterat. in fi. ff. ad Tre bel. &. l. 2. tit. 3. li. 3. for. ll.
dAcaloñar. Petẽdo repreſs ſsaliam contra illos, & alios de illo regno. Si per dominum illius regni denegata fuerit iuſstitia vel iuſstitia dif feratur, quòd eſst idem ac ſsi denegaretur. vt not. Bal. eleganter in. c. 1. de mili. vaſsſsa. qui contu. eſst, & de modo concedendi has re preſsſsalias, & quæ debeant præcedere vi. Bar. in tract. rep̃. in. 2. q. princi. pali. 1. &. 2. q. &. q. 3.
eO moros. Vi. ca. ita quorũdam. & ibi ad dita de iudæis, & Sarra, & adde. l. pe. tit. 1. 5. partita.
¶ Lex. 32.

Lex. 32.

Acquiſsita in bello debent ſsubhaſstari publicè & plus offerenti dari prætio ſstatim ſsoluto, vel vſsque ad nouẽ dies, fideiuſsſso ribus deſsoluẽ do datis, habi ta fide de pre tio, & miles ꝗ cum aliis acꝗ ſsiuit præfertur alii volens habere rẽ ſsub haſstatã in par tem ſsibi obue nientẽ de tali lucro: ꝙ ſsi in dicto termi. no non ſsoluerint, eorũ bona pignori capiantur, & bonis deficiẽtibus eorum perſsonę, & ſsi ſsint de poten tioribꝰ & honorabilioribꝰ & ſsolutioni re ſstiterint ſsoluent cum duplo & expenſsis: & partẽ lucri perdẽt. h. d
fLa vna. Cõmoda ſsub haſstationis.
gDo puedan. Debet ergo res, quæ venditur ſsubhaſstari in loco vbi ſsita eſst, & non ſsufficit, quòd ſsubhaſstetur in loco iudicii, vbi res videri nõ poſsſset. vide Specula. titu. de cita. §. ſseꝗtur in fi. 5. col. & prin. 6. & vi de Bart. in. l. 1. ff. de bon. aucto. iudi. poſs. & Specula, ti. de empt. & vẽ di. §. nunc dicẽdũ. verſs. hoc quoq;.
hEn la ley. Vide. l. 20. ſsuprà eodem.
[a]Deſsdeñoſsamente. Vide. l. 3. &. 5. titu. 11. lib. 5. ordina. rega.
¶ Lex. 33.

Lex. 33.

Perſsoneta res prædę vendẽs in ſsubhaſstatione fideliter exequatur officium pluries & claris verbis res ſsubhaſstando habebitq; ſsalarium conuentum & ſsi plus receperit pro prima vice punitur in duplo, ꝓ ſsecunda occiditur, & ſsi falſsitatem committat res for te furando vł dando eam alicui minori precio, cũ maius haberi poſs ſsit, in damnũ exercitus pœna mortis punietur. h.d.
b Corredores. No ta iſstam. l. con tra perſsonetas ĩ fideliter exer centes officiũ ſsuum de iure communi, ſsi dolo & caliditate creditorẽ circunueniebant, de dolo tenebantur. l. 2. ff. de proxe netis.
cPrometido. Quid ſsi ĩ ſsuba ſstatione affirmat plus ſsibi dari, quam re vera dabatur, vt ſsic alliciat alios emptores, vt plꝰ dẽt? videtur quòd ſsi ſscienter faciat teneatur crimine ſstellionatus, vt in l. 3. §. ſsi quis im poſsturam, ſsecũdum quod Bart. ibi intelgit. ff. de crimi. ſstellio. & Ange. in. l. ob hæc verba. ff. de his qui notan. infa. & facit. l. ſsi venditor. ff. d'in diẽ adictio. & qͦd notat Alberi. in. l. quotiens. §. cum igitur. eod. titu. ſsi verò per errorẽ faciat, aliud ſsit dicendum: & plus offerens tenetur ad id quod promiſsit, ex quo nõ poteſst dicere ſse deceptum, cum precium, quod dicebatur dari, ſsciuit & inſsuper ſscienter plus dedit, & ſsic ſscienti non fit iniuria: neq; dolus. In contrarium tamen videtur quòd Bart. vbi ſsuprà notat volens quòd aſsſsertio pretii, quod non dabatur eſst in detrimentum aliorum emptorum plus offerentium. & facit etiam iſsta lex quæ vult ꝙ verum pretium ſsubaſstetur, & vidi iſstam quęſstionęm. de facto ſsub his terminis: quia cum certi redditus regales eſsſsent ſsubaſstati per errorem calculatorum in maio ri pretio, quàm in veritate datum erat à primo emẽte: alii licitantes obtulerunt plus, ſscilicet, dimidiam quãdam decimæ partis, ſsuper primũ emptorẽ, & poſstea repetebatur per cõditionẽ indebiti ab vltimo emptore illud plus: aſsſserens ſse tantũ teneri ad decimam veri pretii, ſse cundum tenorem. l. quaterni gabellarum, & videtur compete re ſsibi repetitionem, cum ipſse non erat alias daturus, quòd plus obtulit niſsi verum pretium in quo redditus erant poſsiti, & iſsta conditio ſseu cauſsa ſsatis exprimitur cum dicatur, ꝙ alius tale pretium dabat, & ſsu per eo iuxta d.l. q̈terni offert decimam vel mediã decimam iuxta d.l. & ſsic cõpe tet ſsibi condi ctio ĩdebiti, iu xta id ꝙ habe tur per glo. & Bart. ĩ.l. damꝰ. ff. de cõdicti. indebi. Itẽ renuntiatio ſseu falſsa, ſseu erronea calculatio officialiũ, nõ debet nocere huic emptori vt in. l. 3. §. Põponius. ff. ſsi mẽſs. falſs. mod. dixer. & arg. l. ſsi venditor ſsimulauerit. ff. de in diem addictio. Itẽ qñ deficit in eo quo eſst erratũ ſsubſstãtia nõ accedit ei quod venit ꝑ modũ augmẽ ti, cum veniat ſsub noĩe quo tæ, & facit qͦd tradit Bald. in l. 2. C. de cõtra hen. empt. Itẽ ꝗa talis acceſsſsio ſseu augmẽ tũ debet habe re ſsubiectum, cui adiungat̃ l. põponius. §. fi. ff. de acqui. poſsſs. Itẽ ꝗa. l. 52. q̈terni gabellarũ dedit in hoc formã. & licet ſsecundus licitator plꝰ decimi vel dimidii decimi voluerat, etiã ſsponte da re, lex nõ admitit, vt ꝓbat̃ ibi & in. l. 76. eiuſsdẽ quater terni ibi ni mayor ni menor igit̃ opinio ſsecundi ſseu alteriꝰ licitãtis nõ põt officere veritati primæ poſsturæ & veritas præfert̃ opinioni. l. 2. §. ſsi ſsub cõditiõe, & ibi Bart. ff. ꝓ empto. Bar. & cæteri cõiter in. l. ſseruo manumiſsſso. ff. de cõdi. indeb. & ſsi tabellarius vel alij officiales errauerũt, ſsuccurrit̃ vltimo ſsubaſstãti, vt in. l. fi. & aliis iuribꝰ. ff. ſsi menſs. falſs. mod. dixer. Cõtrariũ tũ in q̃ſstione ꝓpoſsita fuit iudicatũ. ſs. ꝙ vltimo ſsubaſstãti nõ ſsuccurreret̃, tu verò cogita quid ex his rectius ſsit & æquius.
dvegadas. Vi. Bal. in. l. ordo. C. de execu. rei iudica.
¶ Lex. 34.

Lex. 34.

Tabelliones etiã cõſstituti ad ſsubaſstationẽ præde fideliterſse habeant idq; ſse facere iurabũt ipſsi & ꝑſsonete habebuntq; tabelliones ſsalariũ conuentum, vel conſsuetũ & ſsi dolum aut falſsitatẽ in ſscripturis committant, pęna mortis puniẽtur & damnũ ſsoluent cũ duplo. h.d.
aEn la tierra. Videtur, ꝙ ni hil deberẽt ha bere, ex quo nõ fuit cõuen tũ. vt in. l. 1. §. ludi. ff. de variis & extra ordina. cogni tio. ſsed per iſstã l. patet ſsibi de beri & ſsi non ſsit cõuentũ & idẽ eſst de iure cõi, vt tradit. Bald. in. l. 1. C. manda.
bPor ello. Punitur ergo ac ſsi falſsaſsſset lite ras, vel priuilegiũ prĩcipis vt in. l. fi. titu. 19. j̃. 3. parti. ſsed an conſsideret̃ vt rũ ſsit parua vł magna q̈ntitas, ĩ qua cõ mittit̃ falſsum iuxta. l. 1. titu. 12. lib. 4. for. ll. cogita.
Loading...