QVÆ duæ res maximè interſse diſssidere videntur, annuntiatio Euangelicæ Pacis, & intentatio bellici gladij, eas neſscio quomodo noſstra hæc tempora non ſsolum coniunxerunt; verum vt neceſsſsariò cohærentes certa lege ſsanxerunt. Et re vera complurium barbarorum hunc nouum orbem incolentium ingenium eiuſsmodi eſst, vt niſsi more ferarum, aliqua ratione cogantur, vix vlla ſspes ſsit, aut prorſsus nulla, fore aliquando, vt humanitatem libertatemq́ue filiorum Dei induant. Porrò altera ex parte Fides ipſsa veluti reclamat ſse Dei eſsſse donum, non opus hominum, & ſsuapte natura ita liberam, vt qui coactam velit, nullam potius efficiat. Itaque hæc ſsibi adeo repugnantia conciliare, & certam aliquam inire rationem, vt intelligentiæ vera luce conſsiſstant, & ſstu dioſsa charitatis induſstria cohæreant, maius omnino opus eſst, quàm vt noſstra diligentia, aut ingenio perfici poſssit. Sed, qui ſsimul nuptias præ|claras in EuãgelioEuangelio ac verè regias apparauit, ſsimul conuiuas non niſsi laceros & pãnoſsos ac barbaros prorſsus offendit, docebit pro ſsua diuina ſsapiẽtia ſseruos ſsuos, qua ratione neq;neque ad epulas admittãt indignos, neq;neque quantumuis tamen illiberales & ſsordidos tanta Domini liberalitate fruſstrentur, etiam ſsi honeſsta quædam vis, ac voluntaria, vt ita dicam, compulſsio afferenda ſsit. Huius tam difficilis negotij in cõuerſsione Barbarorum dux & magiſstra charitas eſst, quæ omnia ſsuſstinet, omnia ſsperat, quæ non agit perperam, neque inflatur, neque cogitat malum, & vt ſsemel omnia dicam, non quærit quæ ſsua ſsunt. Charitatis verò venenum ſsingulare cupiditas eſst, peſssima fidei propagandæ ac nutriendæ nouerca, patrona mẽdacij, temeritatis magiſstra, comes violentiæ: quæ mammonæ ſseruos ſspecie pietatis interdum induit, ſsed virtutem eius funditus abnegat atque euertit. Funditus igitur extirpanda eſst, ſsi in ouile Chriſsti per oſstium cupimus introire quam plurimos, nam qui contrafecerim. Religionis Chriſstianæ amplificandæ prætextu Chriſsti nomini infeſstiſssimos ſse hoſstes præbebunt, eruntque de eorum numero, de quibus perſspicuè propheta prædixit, Et eos qui tranſsibant ſsimpliciter, conuertiſstis in bellum, cauſsam paulo ſsuperius attulerat, Quoniam contra Deum eſst manus eorum. Et concupierunt agros, & violenter tulerunt & rapuerunt domos, & calumniabantur virum & domum eius, virum & hæreditatem eius. Hos alius quoq;quoque propheta mihi compellare videtur, | cum ita vehementer inuehitur: Væ qui congregat auaritiam malam domui ſsuæ, vt ſsit in excelſso nidus eius, & liberati ſse putat de manu mali. Co gitaſsti confuſsionem domui tuę, concidiſsti populos multos, & peccauit anima tua. Quia lapis de pariete clamabit, & lignum, quod inter iuncturas ædificiorum eſst, reſspondebit, & reliqua; quæ ſsequuntur. vaticinium ſsanè in multis iſstarum melius oculi cernunt, quam legunt in Prophetę codice. Auaritia quidem manifeſsta eſst omnibus, & auaritiæ cauſsa nidus exceſsſsus ambitionis: vnde magnus error conſsequitur hominum, ſsibi vt putant conſsulentium, cum potius, & ſsibi, & ſsuis ruinam parent. Mirabile dictu eſst, quam cito multo rum opes effugerint, atq;atque euanuerint, vt ad nepotes ex tanta re vix aliquid peruenerit, occulto Dei conſsilio, ſsed manifeſsto adeô effectu, vt eas omnes copias præſstigias putare homines poſssint. Viderint ergo hi, an ad ipſsos pertineat, quod pro pheta loquitur, concidiſsſse populos multos ac domui ſsuæ confuſsionẽ potius cogitaſsſse, quam ſsplen dorẽ & gloriã. Sed de his alio loco dicendum eſst. Illud modò teneamus, quod eſst omnium maximum, & præcipuum fundamentum, In hac diſsputatione de ratione prædicandi Barbaris Euangelium, Cupiditatem nullo modo eſsſse audiendam, cuius ſsuffragio periclitetur Fides neceſsſse eſst: Cha ritatem verò prudentem pro Magiſstra ſsemper habendam, quæ cum fideliter ſsalutem proximorum quærit, inter difficiles cauſsas viam inuenit, & omnibus rationibus agit, vt conſsequatur quod | cupit, & quamuis impedimenta interdum multa patiatur, fœlices tamen Deo bene iuuante exitus ſsortiri ſsolet.