De varietate ventorum & cauſsis. Cap. XV.

VNde in vento ea tanta vis ſsit ad refrigerandum, vt ſsolis vehementiſssimis flammis non cedat, ſsæpe adeo ſsit ſsuperior, vt in media regione Torrida Scythicum frigus efficiat, alij naturæ va lentiores indagatores facilius fortaſssis inuenient. Ego in hac admirabili ventorum & origine & ef ficacia illud cogitare ſsæpè ſsoleo. Qui profert vẽ
Pſsal. 134. Ioan. 3.
tos de theſsauris ſsuis. Et illud, Vocẽ eius audis, & neſscis vnde venit, aut quo vadit, ita prorſsus eſst, vt veritas dixit, effecta ſsentimus, primordia, fineſs̈; neſscimus. Et quanquam apud Aeolum ſsub ſspecu ventos cohiberi non opinamur: tamen in prępotenti illa efficientia, qua naturam à ſse conditam latè moderatur & regit, non dubitamus veluti quoſsdam theſsauros deliteſscere, origineſsque ventorum, vnde varietate mirabili prodeunt, alij frigidi, alij calidi, alij nimboſsi, ſsereni alij, ſsalubres, & morbidi, ſsteriles & fœcundi. Quidam etiãetiam qui buſsdam regionibus dominantur, neq́;neque riualẽ patiuntur, quidam & contrarios ferunt, & cedunt, aut vincunt viciſssim, interdũinterdum quod hic ſsæpe vi|dimus, regiones ita partiuntur, vt alius infernãinfernam, ſsupernam alius ſsimul perflent, ne̈;neque inter ſse ſse cõcurrant. Ac multa quidem cum alij, tum maxime Ariſstoteles cõmentatur de natura viribuſ̈;viribuſque ven torum, ſsed neſscio, an quę occulta ſsint, dicẽdo obſscuriora fecerint. Ego vero libenter quæram ex illis, Cur in tota hac maritima ora per longiſssima ſspatia vnus tantum ventus aſspiret? Cur idem Auſster qui apud nos ſsuauiſssimus eſst, trãſsita æqui noctiali prorſsus grauis & caliginoſsus ſsit? Cur Aquilo nubes congreget, & in pluuias exprimat in his locis, idemq́;idemque veternoſsus habeatur, qui alias ſsemper & frigidus & nubium diſssipator eſst. Cur Inſsulæ, quas Barlouenti appellãtappellant, perpetuis Aqui lonibus refrigerentur, & tamen pluuias habent copioſsas, & vix vllus illic Auſstro aut Africo aditus patet? Cur Braſsilienſsis regio ante promontorium. S. Auguſstini perpetuos terrenos ventos ob tineat, hæc noſstra Peruenſsis ſsub eodem climate perpetuos contrà marinos? Hæc at̈;atque huius generis multa difficile eſst etiam viris valde rerum phy ſsicarum peritis ad perfectum pro dignitate diſsſserere. Ne nihil tamen ſstudijs hominum demus, illud eſst promptum cernere ex locis editis at̈;atque ſsublimibus, vt pote niualibus ac pruinoſsis & à ſsole minus affectis, vẽtos gigni frigidos & ſsubtiles: cõ trà è vallibus & torrẽtibus, lociſ̈;lociſque paluſtribꝰpaluſtribus craſs ſsos, & inflãmatos, ſsi abũdet calor. Ad hoc accedit non minus certum, è mari flatum ſspirare ſsolere ſsuauiorẽ & ſsalubriorem; è terra aſsperiorẽ minuſsque ſsalubrẽ, quod marini vapores ſsine dubio ſsub | tiliores minuſsque concreti ſsint, ipſsaque ſsalſsedo non permittat tantum ſsterilitatis dominari, vt ſsterileſscat, itaque & ſsuauiorem & fœcundiorem & omnino ſsalubriorem eſsſse auram è mari ſspiran tem perſspicuum eſst. Cum ergo Torrida hæc regio montibus altiſssimis plena ſsit, cum Oceano quoque maxima ex parte ambiatur, conſsequens eſst ventos gigni, & frigidos, & ſsubtiles, & animantium generationi prorſsus idoneos. Vnde fœcundiſssima in his eſsſse regionibus animalia conſstat, quod calida & humida ſsit, & aura quadam fœcunda foueatur. Neque enim ſsine cauſsa poëtæ Venerem Aphroditin ex marina ſspuma ortam fabulantur.
Loading...