CVM ex profeſsſso inſstituta nauigatione hãc Indiam Occidentalem à primis indigenarum parentibus occupatam eſsſse, haud quaquam veriſsimile oſstenſsum ſsit, ſsequitur, vt ſsi mari ventum eſst huc, fortuito ac præter opinionem hominum peruentum ſsit, id non eſsſse incredibile, quantacumque Oceani immenſsitas ſseſse obiecerit, non parum multa perſsuadent. Nam vt nihil aliud, certè qua tempeſstatis vi & contentione ventorum prima huius noui orbis litora nauta ille proſspexit, quicumque is fuit, (nam nomen tanta rei autoris fama non prodit, vt Deo ſsoli aſscribatur, vt decet) à quo primum moriente veluti teſstamento hoſspes Chriſstophorus Colonus tanta notitia remuneratus eſst: eadem plane vel non valde diſssimili hominum aliquot greges per infinitum Oceanum ex Europa aut Africa abripi potuerunt, & ad regiones tunc ignotas etiam inuiti cõpelli. Quis enim neſsciat plurimas noui orbis regiones magis ventorum iniuria, quam hominum diligentia patefactas. Sed ne tanta Oceani permeatio noſstrarum nauium & hominum magnitudini ſsolummodo tribuatur, ex Plinio veteribus non inferiora contigiſsſse facile intelligi poteſst. Is ita ſscribit, In ſsinu Arabico res gerente. C. Cæſsare Auguſsti filio ſsigna nauium ex Hiſspanienſsibus naufragijs feruntur agnita, & | poſst nonnulla, Nepos de Septentrionali circuitu tradit. Q. Metello Celeri. C. Afranij in Conſsulatu College, ſsed tum Galliæ proconſsuli, Indos à rege Sueuorum dono datos, qui ex India commercij gratia nauigantes in Germaniam eſsſsent tempeſstatibus abrepti. Profecto ſsi vera Plinius narrat non amplius modo à Luſsitanis per nauigatur, quam illo vtroque naufragio & Indorum vſsque ad Germaniam, & Hiſspanienſsium vſsque ad ſsinum Arabicum percurſsum eſst. Idem in alio libro ſscribit, Annij Plocanij, qui maris ru bri vectigal à fiſsco redemerat libertus circa Ara biam nauigans Aquilonibus raptus præter Carmaniam decimo quinto die Hippuros portum Taprobanes inuectus eſst & cætera. Referunt quoque nauem AfricanãAfricanam ex Mauritanico Oceano aquilone raptam olim vſsque ad noui orbis conſspectum perueniſsſse. Quantum enim ſsęuiant in Oceano venti, quamque pertinaces ſsint, vt plurimis diebus ne minimum quidem de vi remittant, omnes nouimus. Ego certe intra decimum quintum diem noui orbis Inſsulas primas aſspexi, aſspecturus ſsine dubitatione longe citius, ſsi plena vela Euro aquilonibus panderentur. Adeo perpetuo & animoſso flatu vſsi ſsumus. Valde igitur mihi probabile apparet olim homines Oceanum nauigantes præter ſsententiam vi ventorum ex illo ad hunc orbem eſsſse compulſsos. Atque celebris fama eſst in hac Peruenſsi regione. Vbi nunc Manta & Portus vetus oppidum per exiguum ab Hiſspanis ædificatum eſst, reperiri | oſsſsa hominum gigantæa tantæ magnitudinis, vt duplo aut certe ſsemiduplo corpora proceriora te ſstentur, quãquam ſsint communia hæc Indorum. Illos aũtautem gigantes olim mari ad hæc litora eſsſse delatos, ibi cum indigenis bella geſssiſsſse, & quædam extruxiſsſse immania opera, cuius generis profundus puteus lapidibus immenſsis ædificatus hodie viſsitur, vt ferũtferunt. Tãdẽ homines illos ſsæuos & por tentoſsos, quod nefaria & impuriſssima libidine abuterẽtur cœlitus eſsſse conſsumptos. Ad inſsulas quo̈; ꝓculprocul admodũadmodum poſsitas, pluteis corijſ̈;corijſque inflatis pro nauigijs vectos veteres indigenas ijſsſse acredijſsſse, qui IcãIcam, & qui Aricam incolũtincolunt pro cer to narrare feruntur. Ita̈;Itaque ante Hiſspanos huc appulſsos OceanũOceanum hũchunc Auſstralẽ nauigatũnauigatum quędãquędam indicia produnt. QuamobrẽQuamobrem exiſstimare facile poſsſsumus, naufragio aliquo aut Oceani iniuria & Aquilonum contentione olim hunc orbem eſsſse inhabitatum ſsicut nunc tandem proditus eſst. Nã & illud mirabile eſst, in maximis clariſsimiſ̈;clariſsimiſque natu ræ muneribus, quod caſsu atque fortuito reperta ſsint, non induſstria hominũhominum conquiſsita. Pleraſs̈; herbarum vires hominũhominum vitæ ſsalutares & lapidũlapidum, & ſstirpium vſsum & foſsiliũfoſsilium, quæ vocãtvocant, mineralia gẽmasgemmas quo̈;quoque & auri venas, proprietates quoque magnetis, ſsuccini, adamantis, & cæterorũcæterorum taliũ, caſsus potius oſstendit mortalibus, quãquam vlla ars aut induſstria, vt in ijs non hominum ingenium, ſsed Dei prouidentia commendetur. Quæ enim fortuitò apud nos fieri videntur, ea conſsilio diuino prorſsus eueniunt.