SVPER hunc locũlocum ponitur quæstio in præsenti disserenda,* An licitũlicitum sit dare aliquid tẽporaletemporale pro spirituali. Pro parte affirmatiua arguitur, Licet recipere pecuniam pro administratione sacramentorũsacramentorum, & illa sunt maxime spiritualia. ergo licitum est pro spirituali tẽporaletemporale recipere. AntecedẽsAntecedens patet ex cõsuetudineconsuetudine per totam ecclesiam approbata de recipiendo aliquid pro sacramento missę, pro administratione sacramentorum, pro prædicatiõeprædicatione, & similibus: ergo. Cõfirmat̃Confirmatur, quia prophetæ receperũtreceperunt pecunias pro actu prophetãdiprophetandi, & tamen actus prophetandi ponitur inter spiritualia, & inter dona Dei: ergo. Maior patet, | quia ut dicitur 1. Reg. 9. Saül dedit pecuniam Samueli, ut indicaret ei asinas patris sui. ubi sic habetur, quòd puer respõditrespondit Sauli, Ecce inuenta est in manu mea 4. pars stateris argenti, demus homini Dei, ut indicet nobis uiam nostram. IdẽIdem patet 3. Reg. 14 de uxore IieroboãIieroboam, quæ attulit munera ad Abiam prophetam, ut indicaret ei quid futurum esset de filio ęgrotãęgrotam ti. Et 4. Regum. legitur, quòd Elisæus uenit DamascũDamascum, & Henadab rex Syriæ ægrotabat. annuntiaueruntq́ue ei dicentes, Venit uir dei huc, & ait rex ad Azael, Tolle tecum munera, & uade in occursum uiri Dei, & cõsuleconsule per eũeum dominum, dicẽsdicens, Si euadere potero de infirmitate mea hac? fuit igitur Azael habens secum munera, & omnia bona Damasci onera 40. camelorum. Et quamuis non legamus, quòd Elisæus ea non acceperit, non tamen legimus quòd reprehendit, nec scriptura reprehendit.

¶ Secundò, Licet recipere pecuniãpecuniam pro sepultura, pro dote sacelli, etiãetiam cũcum pacto. Ergo. Confirmatur, quia AbrahãAbraham emit sepulturãsepulturam, & habetur Gen. 22. Iacob emit ius primogenituræ cui eodem tempore uidetur fuisse annexum sacerdotium Genes. 25.

¶ Tertiò, Licet præstare obsequiũobsequium cardinalibus & episcopis, nõnon alia ratione, sed solùm ea ratione & spe, ut obtineant beneficia. ergo.

¶ Quartò, Licet emere, aut uẽdereuendere calices, & | ornamenta. 10. q. 2. c. circa. ergo.

¶ Quintò, Licet dare pecuniãpecuniam pro ingressu religionis, ut patet de monasteriis uirginũuirginum, nec est ad rem, quòd recipiunt ad sustentationem, quia sępe recipiunt plus, & cum pacto.

¶ Sextò, Licet sperare spirituale pro tẽporalitemporali, ut patet de seruis episcoporum. ergo.

¶ Septimò, In matrimonio interuenit pecunia, et cum pacto, & est uerum sacramentum. ergo licet etiam dare pro aliis. Proposui tot argumenta, quia ex solutione istorum dependet magna ex parte solutio & explicatio materiæ de simonia.

¶ In cõtrariumcontrarium sufficit locus propositus Matthæi 10. Quatuor partes habebit relectio. Prima de peccato simonię. secũdasecunda de pœna simonię. tertia de restitutione acquisitorũacquisitorum per simoniãsimoniam. quarta respõdebitrespondebit ad argumẽtaargumenta proposita.

¶ Pro solutiõesolutione quæstionis notãdũnotandum, ꝙquod simonia à doctoribus sic definitur. diffinitio simoniæ, Simonia* est studiosa uoluntas emendi aut uẽdendiuendendi aliquid spirituale, uel spirituali annexũannexum. Hæc diffinitio ponitur à S. Tho. & prius ab Altisiodorensi lib. 3. tractatu 21. & ponitur ab Hostiensi & communiter à doctoribus in iure canonico, & sumitur secundum omnes ex c. quicunque studet. 1. q. 2. ut ait frater Martinus in margarita decreti. Panormi. in c. nemo. de simonia, & addit in diffinitiõediffinitione, opere subse|quuto. Et etiam Hostiens. & dicit Panor. notari in definitione in c. insinuasti. 1. q. 1. Sed tamẽtamen uide Armacha. lib. 10. c. 12. expresse probantem non opus esse illa particula. Et probat ex facto Simonis, Actuum tertio: & ita dicit, ꝙquod simonia dicta à facto Simonis, est uelle cõmunicarecommunicare gratiam & potestatem petitãpetitam, siue pro ea habenda offerre pecuniam. Pro cuius declaratione dubitatur, quid in definitione dicatur spirituale. hoc enim ante omnia operę pretiũpretium est ut cognoscamus: quia est obiectum simoniæ. Et ut aliqua certa ratione & uelut quibusdam numeris procedamus distinctiùs, sit prima cõclusioconclusio,

¶ Obiectum* circa quod uersatur simonia, est res spiritualis. In qua conclusione omnes conueniunt. Et probatur, Actuum 8. dicit Petrus, Pecunia tua tecum sit in perditionem, quoniãquoniam donum Dei existimasti pecunia possideri. sed donum dei uocatur aliquid spirituale, & ab eo conatu Simonis uocatur simonia. ergo simonia est circa aliquid spirituale. uide de hac authoritate Armacha. lib. 10. c. 12. uoluit enim emere potestatẽpotestatem, seu facultatẽfacultatem, ut cuicũquecuicumque manus imponeret, acciperet SpiritũSpiritum sanctũsanctum. Pręterea ratiõeratione probat̃probatur, Quia nihil est tẽporaletemporale, qđquod non: uideatur posse cadere licitè sub pretio, sed in hoc consistit simonia, quòd aliquid pretio ęstimatur. ergo obiectum simoniæ non po|test esse aliquid tẽporaletemporale. Sed hoc ipsum reuocatur in dubiũdubium, quid* in proposito dicatur spirituale: cum spirituale multifariè dicatur, non sine causa disputatur cuiusmodi spirituale sit materia, uel obiectum simonię. Pro quo est considerandum, quòd ut dicit S. Thom. in 1. senten. d. 10. articu. 4. spiritus priùs dicitur de corporeis rebꝰrebus, quàm de in corporeis. Dicitur enim spiritus ab spirãdospirando, qđquod est halitũhalitum emittere, atque adeò spiritus id uidetur ex primaria significatiẽesignificatione, qđquod halitus: quod adeò uerũuerum est, ut grāmaticigrammatici nostrę ętatis nõnon probẽtprobent, aut recipiãtrecipiant ut uel Deus, uel angeli, uel omnino aliquid in corporeũcorporeum, dicãturdicantur Latinè spiritus, aut spiritualiter. quo nomine etiãetiam Baptistæ mantuano Itali negotiũnegotium facessiuerunt, quod in suis pœmatibus in illa significatione frequenter usurpauerat. Sed defendit̃defenditur à uiro eruditissimo Ptolomæo fratre. Et certè præterquam quòd ita illa uoce usi sint uetustissimi ChristianorũChristianorum nõnon minus eruditiõeeruditione quàm religione insignes, cuiusmodi fuerũtfuerunt Cyprianus, Lactantibus, Hieronymus, Ambrosius, Prudentius, Sedulius, & ante eos Tertullianus, à quibus (bona uel mala uenia istorum dexerim) oẽsomnes grāmaticigrammatici latinitatẽlatinitatem discere potuerũtpotuerunt: sed præter hoc inquam libẽterlibenter ab illis quærerem, qua ratione, aut quibus uerbis illi nouũnouum testamẽtumtestamentum, aut totũtotum etiãetiam uetus ex Septuaginta interpretibus traducere | possent ubi propneuma et propneumatica pro incorporalibus usurpant̃usurpantur, ut nunquãnunquam aliis uocabulis signẽtursignentur. DubitãdũDubitandum aut nõnon est, quin ipse Cicero si ex Gręco traduceret, nõnon aliter quàm spiritus, aut spiritualia uerterit. Vnde cùm S. Tho. est notandũnotandum, 1. p. q. 4. arti. 1. ad 2. & in 1. senten. ubi suprà, quòd licet ita sit, ꝙquod nomen spiritus primaria impositione impositum fuerit ad significandũsignificandum aliquid incorporeum, tamẽtamen quia spiritus subtile quoddãquoddam etiãetiam & inuisibile est, factũfactum est ut illud nomen deriuatũderiuatum esset ad oĩaomnia subtilia, & inuisibilia, ut Deus, angelus, & anima, & omnia quę in eis sunt. Quare cùm tãtam latè pateat nomen spiritus & spirituale in materia & proposito de simonia, doctores distinguunt, ꝙquod spirituale uel dicitur à spiritu creato uel increato. nõnon enim dicit̃dicitur spirituale propter ordinem ad SpiritũSpiritum sanctũsanctum. Gratia uerò spiritualis sic. Burida 2. de anima, q. 22. dicit, ꝙquod hoc nomẽnomen spiritus priùs fuit impositũimpositum ad significãdũsignificandum res indiuisibiles, sicut Deum & angelos, & postea translatum est ad significandũsignificandum corpora subtilia. Est ergo opinio aliquorum, quòd in definitione simoniæ non solùm capiatur spirituale à spiritu creato, sed etiam à spiritu increato. Vnde dicunt quòd emere, aut uendere sciẽtiamscientiam naturalem, simoniacum est, cuius sententiæ fuit Altisiodorens. libr. 3. tract. 21. & sequitur eum Syluest. uerbo simonia. §. 10. unde | dicunt, quòd uendere ueritatem non solùm in scientia theologica, sed etiam in aliis scientiis, est simoniacum. Idem habet Alexand. Al. 2. p. q. 135. membro tertio: & eadẽeadem uidetur sententia glossæ in c. non licet. 11. q. 3. ubi dicit, ꝙquod si aduocatus potest ferre patrocinium causæ iustæ sine labore reuoluendi libros, quòd tenetur gratis dare consilium. Et posset suaderi opinio, quia nulla scientia est æstimabilis pretio. Prouerb. 13. Quid prodest stulto habere diuitias, cùm sapientiam emere non possit? & Prouer. 23 Noli sapientiam uendere, & doctrinam, & intelligentiam. Sed contra istam opinionem sit secunda conclusio, Simonia* non committitur nec circa scientiam, aut doctrinam, nec circa aliud spirituale à spiritu creato. Huius opinionis fuit Durand. 4. d. 2. q. 3. quòd absolutè docere, consulere pro pretio, non est simonia. Idem habet Ricard. 4. d. 25. & Palud. ibidẽibidem q. 5. Adria. quolib. 9. articu. 1. idem uidetur tenere Armacha. libr. 10. c. 2. nullam enim uidetur facere mentionem de spirituali alio, nisi pro dono Dei. & c. 9. ponit tres rationes, quare dona dei, qui gratis acceperunt, gratis debeant impendere. Verum est, quòd S. Thom. in 4. d. 25. q. 3. articu. 2. q. 2. ad tertium dicit, quòd magistris artium licet uendere labores suos, sed nõnon scientiãscientiam, siue ueritatẽueritatem, quæ spiritualis est. Vnde dicitur Prouer. 23. Noli uẽ| p. 164dereuendere sciẽtiãscientiam. Sed in 2. 2. q. 100. nullãnullam fecit mẽtionẽmentionem de hoc. Et sic nõnon dubito illũillum reliquisse opinionẽopinionem illam autiquorumantiquorum. Atque adeò pro certo habeo nec simoniam, nec aliud peccatũpeccatum cõmitticommitti, si quis quomodocunque componat de pretio doctrinæ, aut scientiæ. Imò S. Tho. 2. 2. q. 100. artic. 3. ad tertiũtertium uidetur quòd idem dicat, quod in quartò loco citato. sunt uerba eius, Ille autẽautem qui habet scientiãscientiam, & nõnon suscipit cum hoc officium ex quo obligetur, alii usum scientiæ licitè impendere potest, & pretiũpretium suæ doctrinę, uel consilii accipere, non quasi ueritatem aut scientiam uendens, sed quasi operas suas locans. Idem uidetur expressè dicere quolibeto 8. q. 6. artic. 5. & Adria. ubi supra. sed nihilominus probatur conclusio, Quia in scriptura nunquam prohibetur emptio, aut uenditio rei, eo quòd spiritualis sit, sed quia donum Dei, ut patet ActuũActuum 8. & Matt. 10. dicitur. Euntes autem prædicate dicentes, quia appropinquabit regnũregnum cælorum, infirmos curate, mortuos suscitate, leprosos mũdatemundate, dæmones eiicite, gratis accepistis, gratis date. Pręterea quia si eodem modo esset prohibitũprohibitum uẽdereuendere hęc spiritualia sicut alia, non solùm ueritatem ipsam, sed nec laborem annexum, nec effectum doctrinæ sed nec liceret uẽdereuendere sacerdoti laborẽlaborem circa sacramentum, nec effectũeffectum sacramenti, & tamẽtamen liceret medico uendere laborẽlaborem docẽdidocendi, & | effectum artis, scilicet curationem infirmi. Pręterea, quia si non liceret uẽdereuendere, ergo nec emere. utrũqueutrumque enim est æqualiter illicitũillicitum: & tamẽtamen ProuerbProverb. 13. dicitur, VeritatẽVeritatem eme. VerũVerum est etiãetiam ꝙquod Turrecremata in c. qui studiũstudium 1. q. 1. tenet, ꝙquod scientiãscientiam uẽdereuendere, est simonia. Et citat HugonẽHugonem imò sanitatem uendere. Sed Caiet. in summa titulo de simonia in primo. expressè tenet, quòd non dicitur res spiritualis, nisi à spiritu sancto: licet infrà regula sexta uideatur dicere, quòd nõnon licet uendere ueritatẽueritatem scientiarũscientiarum. Et idẽidem habet 22. q. 110. ar. 2. ad secundum dubium. sed contra istos omnes sunt rationes factę. Dubium tamen peculiare est de scientia theologica, An liceat uẽdereuendere doctrinam theologicam secundum se. Et quidem Hostien. in cap. quia nonnullis. de magistris dicit, quòd theologus habens præbendam, si aliquid exigat, est simoniacus. & Palud. ubi supra concedens de aliis scientiis, de theologica dicit, quia uidetur quòd accipere aliquid pro theologia, sit simonia. Quod sequitur Syluest. ubi suprà. Concurrentibus tamẽtamen duobus, primò quòd legatur ex officio magisterii, secũdosecundo, quòd incidat pactũpactum l. exactio. sed idem puto dicendũdicendum quod de aliis scientiis, si intẽtiointentio solùm feratur ad tradendũtradendum doctrinam, & non per modum consilii spiritualis, quia nõnon est donum Dei plusquam philosophica disciplina. Et Duran. & Adria. indi|stinctè loquitur de sciẽtiascientia. Præterea, quia cùm temporale est annexum spirituali, non potest uendi temporale ratione spiritualis, sed solùm ratione sui, ut patet in ecclesia, labor doctrinę nil ualet, nisi ratione doctrinæ. ergo. Tertia cõclusioconclusio, Spirituale* in proposito est, quod uocatur donum Spiritus sancti, quia ActuũActuum 8. de hoc cõdemnaturcondemnatur Simon, quia uoluit emere signum Spiritus sancti: & Matt. 10. pręcipit apostolis gratis dare, quia gratis acceperũtacceperunt. PrimũPrimum corol. Omnia quæ Apostolus numerat 1. ad Cor. 12. & ad Ephe. 4. sunt spiritualia isto mo-do. Diuisiones (inquit) gratiarum sunt, idem autẽautem Spiritus, diuisiones ministrationũministrationum sunt. & infrà, Vnicuique autem datur manifestatio Spiritus ad utilitatem, alii quidem sermo sapiẽtiæsapientiæ, alii sermo scientiæ, alteri fides, alii gratia sanitatum, alii opera uirtutum, alii prophetia, alii discretio spirituũspirituum, alii genera linguarum, alii interpretatio sermonum. Et ad Ephes. 4. Ascendens in altum, captiuam duxit captiuitatem, dedit dona hominibus. Et ipse dedit quosdam quidem apostolos, quosdam autem prophetas, quosdam uerò euangelistas, alios autem pastores, & doctores ad consummationem sanctorũsanctorum, in opus ministerii. Omnia enim hæc sunt gratia & dona Spiritus sancti. SecũdũSecundum corol. Omnia quæ spectãtspectant ad salutem hominis, dicuntur spiritualia in proposito. pa|tet, quia omnia quæ spectãtspectant ad salutem animæ spiritualem, sunt dona Dei, uel spectant atque ordinantur ad dona, uel procedunt ex ipsis. Confirmatur conclusio cum corollariis, Vbicunque in Scriptura reprehenditur emptio, aut uẽditiouenditio alicuius, semper est de aliquo spirituali, hoc modo. ut patet de Balaam, de quo habet̃habetur nume. 22. & Deut. 23. qui cõdemnaturcondemnatur à Beato Petro. 1. Petri. 2. inde, ꝗaqua mercede cõductusconductus, uoluit maledicere filiis Israël. & de Gihezi. 4. Reg. & de Hier. 3. Reg. 13. & constituebat sacerdotes pecunia & pretio. In omnibus autẽautem illis erat aliꝗdaliquid spirituale, ut gratia sanitatis, spiritus propheticus, authoritas sacerdotii, quæ omnia sunt spiritualia hoc modo. ergo ita capiendum est spirituale in materia simoniæ. Et confirmatur, quia prohibitio simoniæ sumpta est ex Scriptura. sed scientia, nec aliquod aliud bonum acquisitum in Scriptura uocatur donum Dei, nec spirituale: imò nec sancti antiquiores unquam dicerent geometriam esse bonũbonum spirituale. ergo nulla ratione simonia cõsistitconsistit circa illãillam. Confirmatur secũdosecundo, NãNam si quis daret beneficiũbeneficium pro sciẽtiascientia geometriæ aut medicinæ, esset simoniacus. ergo scientia nõnon est spirituale, sed tẽporaletemporale bonũbonum. Probatur antecedẽsantecedens, Quia si quis daret beneficiũbeneficium ut doceret̃doceretur sibi geometria, ꝓfectòprofectò esset simoniacus: sed quia geometria est spiritualis, non licet eãeam | uendere, ergo nec artes mechanicæ, scilicet sarctoriæ, sutoriæ possunt uendi. S. Thom. 2. 2. q. 71. articu. 4. dicit, quòd aduocatus in causa iusta potest uendere auxilium, & patrocinium, & consilium

¶ SecũdũSecundum dubiũdubium pro declaratiõedeclaratione definitionis, Quid* per emptionẽemptionem & uẽditionẽuenditionem intelligatur in definitione simoniæ, utrũutrum scilicet intelligatur solus cõtractuscontractus, ubi interuenit aliquid tẽporaletemporale, uel absolutè prohibeatur omnis cõtractuscontractus nõnon gratuitus. Et quidẽquidem uidet̃uidetur primũprimum, quia Act. 8. ubi primò uidet̃uidetur damnatũdamnatum hoc crimẽcrimen in nouo testamẽtotestamento, solũsolum prohibetur pactũpactum tẽporaletemporale. & Matt. 10. satis ostẽditostendit Dominus idem prohiberi. statim enim subiungit, Nolite possidere aurum, neque argentum. Et in ueteri testamento patet in locis ubi suprà, nõnon damnatur nec temporalis merces pro beneficio spirituali, ut de Gihezi patet, & BalaãBalaam, & Hieroboam. Sed hoc non obstante est conclusio,

¶ Non* solùm emptio & uẽditiouenditio rerum spiritualium, sed omnino dispensatio, & permutatio non gratuita, est simoniaca. Hęc conclusio est S. Tho. q. 100. arti. 1. ad 5. & Adria. quotlib. 9. arti. 2. & Ricad. in 4. distin. 25. & Palud. dist. 5. & Syluest. uerbo permutatio. §. 4. & fuit antiquissima. unde etiãetiam Cantor Parisiensis doctor antiquus definit simoniam, quòd est spiritualium acceptio uel collatio non gratuita. Et | Ricar. spiritualiter dicit, quòd non licet duobus adultis pacisci inter se, ut inuicem baptizentur. Probatur conclusio ex c. quæsitum de rerum permutatione: ubi disertè continetur, quòd permutationes præbendarum continẽtcontinent ex pactione partium labem simoniæ. Et c. cùm olim. InnociẽtusInnocentius 3. reprobauit ArchidiaconatũArchidiaconatum & PræpositatũPræpositatum ex eo, quòd inter se commutassent. & ratio est, quia talis permutatio non gratis fit, & per cõsequensconsequens prohibetur Matth. 10. Præterea illud est uitiosum, & non uidetur aliud peccatum, quàm simoniæ. ergo est simonia. Maior patebit inferiùs latiús. Sed pro nũcnunc probatur, quia spiritualia dantur propter utilitatem cõmunẽcommunem, ut Apostolus ait 1. ad Corint. 12. & ad Ephe. 4. Ad cõsummationẽconsummationem sanctorũsanctorum in opus ministerii, in ædificationẽædificationem corporis Christi. Sed si liceret huismodihuiusmodi commutationes facere potestates spirituales nõnon distribuerẽturdistribuerentur pro utilitate communi, sed in fauorem priuatorum hominũhominum. ergo illud est illicitum.* de quo tamen uberius paulo pòst disseremus.

¶ Sequitur in definitione, Vel annexum spirituali. De hoc, ut nil sit extra controuersiam, sunt etiam uariæ opiniones. Nam quidam intelligunt per spirituale, quod ex natura rei est spirituale, ut sacramẽtasacramenta, & eorum effectus. per annexum autẽautem spirituali illud qđquod per accidens, id est de iure positiuo, habet aliquid spiritua|litatis. Sed communior expositio doctorum est, ut per annexum spirituali intelligantur illa quę ad spiritualia ordinantur, ut uasa, & ornamenta sacra. Ita exponit S. Tho. 2. 2. qō.quaestio 100. articu. 4.

¶ Restat in definitione illa particula, studiosa uoluntas, in qua illud solùm dubitari potest, ut quid potius simonia diffinitur per actũactum uolũtatisuoluntatis, quàm homicidium, aut alia uitia, cùm æquè ex sola electione uoluntatis sint aliqui rei homicidii aut adulterii secundũsecundum illud, Qui odit fratrẽfratrem suũsuum, homicida est. aut, Qui uiderit mulierẽmulierem ad cõcupiscendũconcupiscendum eam, iam mœchatus est, &c. Ad hoc dico, quòd occasio huius fuit, ꝙquod Simon magus conatus quidẽquidem suerit donum dei pecunia possidere, sed opere nõnon perfecerit. ideo in definitiõedefinitione simoniæ ponitur, NõNon opus ipsum, sed uoluntas, uel studium. hæc spectant ad quācunquequamcunque definitionem intelligendam. NũcNunc redeundo ad quæstionem principalem, VtrũVtrum simonia sit licita, sitq́ue prmaprima cõclusioconclusio.

¶ Simonia* est illicita. Hęc est nota ex euangelio, & ex sententia omnium Sanctorum & doctorũdoctorum: sed quo iure, sit secunda conclusio.

¶ Simonia* est prohibita iure diuino. hæc etiãetiam est nota, tum ex ueteri, tum ex nouo testamento, ut patet ex locis superiùs allegatis Matth. 10. ActũActum 8. 1. Petri 2. Damnat̃Damnatur Balaam. ErraueuerũtErrauerunt, inquit, secuti uiam Balaam, qui merce|dem iniquitatis amauit. Et de eodem Iudas in epistola, ut illis, qui in uia Cain abierunt, & in errorem Balaam mercede effusi sunt. & IohãIohan. 2. Cum fecisset dominus quasi flagellum de funiculis, omnes eiecit de templo, oues quoque, & boues, & mẽsasmensas numulariorumnummulariorum subuertit, & his qui uẽdebãtuendebant columbas, dixit, Auferte ista hinc, & nolite facere domum partis mei domum negotiationis. simonia autem ita uidetur esse perniciosissimum negotiatoris in domo Dei. Imò quibusdam nõnon sine causa Iudę uidetur eos esse indissimiles: ille enim redemptorem Christum uendidit, iste dona illius.

¶ Tertia conclusio, Simonia* est prohibita iure naturali. Probatur, quia lex noua nulla pręcepta negatiua continet præter præcepta legis, nec, ut S. Tho. uidetur sentire, tum alibi, tum 12. q. 108. ar. 1. & 2. nec etiam præcipit affirmati nũnum nisi de sacramẽtissacramentis, & de fide. ideo uocat̃uocatur lex libertatis Iacob. 1. ergo prohibitio simoniæ nõnon est superaddita in nouo testamẽtotestamento, de iure naturali. Et mirũmirum esset, ꝙquod hoc solũsolum nouũnouum mãdatũmandatum inueniretur in nouo testamẽtotestamento, nec BalaãBalaam itẽitem peccasset hoc peccatũpeccatum, qui solũsolum lege naturali tenebat̃tenebatur. Præterea si hoc fuisset nouum pręceptũpręceptum, merito Simon magus excusari potuit, scilicet per ignorantiam. Præterea rationes, quæ fiunt à doctoribus de Simonia, procedunt iure naturali. Quarum prima est, quia spirituale non | potest compensari aliquo temporali. unde de sapientia dicitur Prouerb. 3. quòd pretiosior est cunctis opibus. Et idẽidem iudiciũiudicium est de quocunque dono diuino. Secunda, Quia homo non est dominus bonorum spiritualium secundùm illud 1. ad Corint. 4. Sic nos existimet homo, ut ministros Christi, & dispensatores ministeriorũministeriorum Dei. Tertia, quia quæ gratis accepta sunt, sicut et alia, quę sola benignitate mortalibus sunt collata, debent gratis cõmunicaricommunicari, ut aqua, sol, & alia quæ sine operibus nostris cõstãtconstant. Quarta, quia data sunt à solo Deo. Nam uidetur iure gentium, quòd pises maris, & feræ omnibus sint communes. Præterea si omnia dona Dei data sunt ad utilitatem communem, ut patet 1. ad Corin. 12 & ad Ephes. 4. ergo iniuriam facit, qui in priuatam communitatem uult ea uẽdicareuendicare. Pręterea à posteriori, quia si permitteretur huiusmodi emptio, & uenditio, esset calamitas, & perditio rerum ecclesiasticarũecclesiasticarum, quarũquarum dominatores, & administratores non essent meliores, sed ditiores, & auidiores. Omnes, inquam, hæ rationes procedunt stando in iure naturali. Ista est conclusio omnium doctorum, S. Tho. qō.quaestio 100. art. 2. & Armacha. lib. 10. c. 9. & Adria. quotlib. 9.

¶ Sed maius dubiũdubium est, VtrũVtrum * simonia omnis sit prohibita de iure diuino, an aliqua sit solùm iure positiuo. Durand. quidem in 4. dist. | 15. qō.quaestio 5. negat esse aliquam simoniam solùm de iure positiuo. Et probat aliquot rationibus: sed duæ sunt potissimæ. prima, Si aliquid est malum solùm quia prohibitum iure positiuo, nõnon est in alia specie nisi solùm inobedientiæ. si ergo esset aliqua emptio, & uenditio illicita, solùm, quia ecclesia prohibuit, non esset uitium simoniæ, sed solùm peccatum inobediẽtiæinobedientiæ. Et potest cõfirmariconfirmari, Ecclesia prohibet uẽdiuendi bona tẽporaliatemporalia ecclesiarũecclesiarum, & monasteriorũmonasteriorum, & tamen talis uenditio etiam contra ius, non est simonia. Et hoc uidetur dicere S. Tho. 2. 2. q. 104. arti. 2. ad secundum. SecũdaSecunda ratio, Nam simonia nõnon potest esse nisi de spirituali re. sed non est ex institutione ecclesiæ, sed suapte natura ꝙquod aliquid sit spirituale, nec ne ergo nulla simonia est solùm de iure positiuo.

¶ In contrariũcontrarium est cõmuniscommunis sentẽtiasententia doctorũdoctorum, qui ponunt distinctionem, ꝙquod aliqua sunt simoniaca de iure diuino, & aliqua de iure positiuo. Hæc est distinctio glossæ in c. ex parte de officio delegati. quãquam sequitur Ioan And. & Hostien. idem dicit Antonius de Butr. & Ioan. de Imol. c. 1. de simonia. eandem ponit Archi. & Adria. & Syluest. §. 2. & 4. & Caie. opus. de simonia. & in summa. & uidetur excerpta ex c. Saluator. 1. q. 3. ubi Vrbanus papa determinat simoniam esse emere, aut uendere quamlibet rerum ecclesiasticarum, inter quas, aliquas | numerat, quæ profectò nihil spirituale uidentur habere, ut est præpositura, œconomia, castaldanus, & aliqua huiusmodi. Palud. dist. 15. q. 4 respõdetrespondet quidẽquidem ad rationes Duran. sed putat opinionem eius esse probabiliorem, & tutiorẽtutiorem. ergo credo quòd distinctio iuristarum in hac materia est bona, & necessaria. Quare notandum, ꝙquod quæstio proposita, VtrũVtrum omnis simonia sit de iure diuino, potest dupliciter intelligi. Vno modo in sensu cõpositocomposito. Vtrum sit in potestate Ecclesiæ, quòd aliquis sit simoniacus, & tamen non sit illicitè, & quantum ad hoc sit prima conclusio.

¶ Nulla* simonia isto modo est prohibita solùm iure positiuo. Hæc patet clarè, Quia nõnon dicitur simonia, nisi sit indebita emptio aut uenditio rei ecclesiasticæ, & sic est legitima, nec hæc quæstio habet locum in isto sensu, sed solùm in sensu diuiso. hoc est, an aliquis contractus, qui nunc non est simoniacus, sit simoniacus, uel possit fieri per ius positiuum. Et de hoc sit secunda cõclusioconclusio.

¶ Aliqua* sunt spiritualia, & solũmsolum iure positiuo. Probat̃Probatur, Vasa sacra, & uestesvestes sacræ, in quarum emptione non committeretur simonia, nisi haberẽthaberent aliquid spiritualitatis, ex hoc, quòd ordinantur, & dicantur ad sacra, quæ solùm habent ex institutione ecclesiæ. & ecclesia posset facere, ut ista non essent dicata illi ministerio, | nec essent uasa ad illum usum. præterea illa habent id ex dono Dei, & calix, & ara habent deuotionem, sicut templũtemplum. Tertia conclusio ¶ Emptio* aut uenditio istorum est prohibita iure diuino. Hæc conclusio est cõtracontra doctores, ponentes illam distinctionem, qui illãillam simoniam prohibitam solùm ponunt iure positiuo, ut uendere calices, & ornamẽtaornamenta. Sed probatur conclusio, quia ministerium, & officiũofficium illorum est uerè spirituale. ergo si ratione illius uenduntur, aut emuntur, est simonia, sicut uenditio aquæ est solũsolum de iure positiuo, & tamen est uere spiritualis, & si ratione illius emeretur, esset uera simonia prohibita iure diuino, sicut si quis emeret ipsum sacramẽtũsacramentum. & ita ponit Maior & Syluest. & Ant. de But. & alii, qui uocãtuocant simoniãsimoniam solùm iuris diuini, quoniãquoniam est spirituale ex natura sua. Confirmatur clarè, quia etiam subdiaconatus, & fortasse diaconatus sunt in ecclesia solùm de iure positiuo, & tamen non est dubitandum, quin cõsecratioconsecratio illius ministerii empta, aut uendita, sit simoniaca de iure diuino, & ita est spiritualis consecratio ipsa calicis, sicut consecratio diaconi.

¶ Vnde insero corollarium, quòd non minus est simoniacum de iure diuino recipere aliquid pro consecratione calicis, aut benedictione uestiũuestium, quàm pro cõsecrationeconsecratione sacerdotis. estq́ue quarta cõclusioconclusio, Aliqua* simonia | est omnino pręcise de iure positiuo. Quia aliqua sunt, circa quæ contingit simonia, quę reuera nihil spirituale continent, neque ordinantur propriè ad aliquid spirituale, sed solũsolum sunt annexa de iure positiuo rebus spiritualibus, talia sunt, quæ continentur in illo c. Saluator ut Oeconomia, Casteldanus, Præpositura, quæ omnia ordinãturordinantur potiùs ad administrationem temporaliũtemporalium, quàm spiritualium: præterea administratio hospitaliũhospitalium, in qua nihil spirituale uidemus contineri. Et fortasse idem iudicium est de sepultura, quia non uidetur continere, nec ordinare aliquid spirituale: in istis, inquãinquam, nulla est simonia nisi quia propter concomitãtiamconcomitantiam cum rebus spiritualibus prohibita sunt uendi. Et intelligatur differentia inter hęc & alia (de quibus in propria conclusione) dico quòd si calix consecratur, aut aqua benedicatur, sine quacunque noua prohibitione ecclesiæ, erit simoniacum emere, aut uẽdereuendere illa: sed administrationem hospitalis, aut officium procuratoris, aut œconomia ecclesiastica, nõnon erit simoniacum emere, aut uendere, nisi quia ecclesia prohibuit, sicut posset prohibere. Confirmatur Sicut, simonia est quædam irreuerentia, & uiolatio rerum sacrarum, ita est sacrilegium: sed est sacrilegium aliquod, quia est prohibitũprohibitum à iure diuino, si quis abutatur sacramentis, aut aliquid de se turpe in loco sa|cro faceret, aliquando autem est de iure positiuo, ut eripere hominem ab ecclesia, quod est pręcisè de iure positiuo: ita etiam non inconuenit, quòd sit aliqua simonia pręcisè de iure positiuo. Verum est, quòd apud doctores antiquos, ut apud Altisiod. Alexand. & d. Thom. non inuenio hāchanc disputationem, nec unquam inuenio apud S. Tho. quòd sit simonia emere aut uendere huiusmodi officia. Armach. lib. 10. c. 16. dicit, Quòd si qua sunt officia, aut beneficia, quæ nullam curam omnino regiminis habent annexam, ordinantur omnino ad administrationem spiritualem: non uideo, inquit, in talium emptione & uenditione simoniam posse committi. Vnde & de præbendis canonicorum non inuenit modum quomodo possent emptiones aut uenditiones illarum esse simoniacæ, nisi capitula habeant specialem iurisdictionem, saltẽsaltem in eos, qui de collegio suo sunt, & qui habẽthabent, ut ipse putat, authoritatem prædicandi: unde re uera in illis officiis nihil est propriè spirituale, nihil simoniacum, sed tñtamen est prohibita iure. CõfirmaturConfirmatur, Nam aliqua est emptio & uenditio nunc licita, quam si ecclesia prohiberet, esset simoniaca. Si enim ecclesia prohiberet propter reuerentiam sacramenti, ne calices uenderentur, etiam pro materia esset simoniaca. unde ergo aliqua simonia potest esse solùm de iure positiuo.

¶ Sed est dubiũdubium, An* circa ea quæ sunt iure spiritualia, & secundum se, & de iure diuino, sit aliqua simonia de iure positiuo, uel omnis sit de iure diuino. Est quinta conclusio, Aliquis contractus, uel permutatio spiritualis secundum se est simoniaca de iure positiuo. Probatur, Permutatio mutua beneficiorum sine authoritate superioris est simoniaca, ut suprà probatum est, & solum de iure positiuo: & beneficium est res spiritualis, saltem ubi est cura animarum. ergo. Antecedens probatur. Et primo ostendo, quòd non est ita prohibitum de iure diuino permutare spirituale pro spirituali, sicut spirituale pro temporali. Patet, quia multa licent in permutatione præbendarum, quæ non licent in ordine ad aliquod tẽporaletemporale. PrimũPrimum licet dare beneficiũbeneficium pro spe alterius, quod non licet pro spe temporalis concedi. Præterea licet cõuenireconuenire de permutatione. Præterea licet renuntiare conditionali in fauorem alterius, qui permutaturus est, & nõnon aliter. Præterea licet exprimere causam. & in summa licet omnia facere quæ fierent, si cõmutareturcommutaretur domus pro agro. Hoc excepto, quòd per formam (ut aiũtaiunt) omnia referantur ad papam, uel episcopũepiscopum. Hæc autem nec somniare quidem licebit, siquis uellet permutare beneficiũbeneficium pro agro. ergo non est idem permutare temporale pro spirituali, & spirituale pro spirituali. dico autem hæc licere, id | est, sine uitio simoniæ fieri, non disputando de alio peccato. Innoc. in c. quæsitum. tenet, quòd in præbendis eiusdem ecclesiæ potest fieri permutatio sine licentia superioris. Et quamuis hoc non recipiatur, & oppositum teneat Hostiens. & Ioan. de Imola in cap. finali de rerum permutatione. & Io. Andreas, Quia in permutatione rerum est noua collatio. ut in c. unico de rerum permutatione, in 6. tamen signum est quòd illud de se non est simoniacum. Præterea doctores concedunt, quòd cùm agitur de sola permutatione, quòd potest fieri talis permutatio ecclesiarum ut unus episcopus concedat unam parochiam pro alia ad dirimendas lites. Imò S. Thom. dist. 15. quæst. 3. artic. 3. ad tert. dicit, quòd si permutationes huiusmodi fiant pro aliquo terreno commodo, sunt simoniacæ, secus autem si sint pro commodo spirituali. unde si est periculũpericulum de simonia, hoc est propter temporale annexum. Præterea quis dubitat, quin iure posset concedi, ꝙquod permutationes, quæ fiunt authoritate superioris, possent fieri sola uoluntate partium saltem in casu, & tunc non esset simonia cum quo nunc est. Præterea principaliter probatur conclusio, quia Actuum 8. certum est non condemnari permutationem unius spiritualis pro alio, nec Mat. 10. uidetur prohiberi nisi merces, uel pretiũpretium temporale. ut patet ex eo, ꝙquod post illa uerba | Gratis accepistis, sequitur, Nolite possidere aurũaurum, nec argentum. Et ita exponunt illum locum Hiero. Chrysost. Greg. Remig. & glossa, & alii doctores, nulla mentione facta de alia permutatione spirituali pro spirituali. nec in ueteri aut nouo testamento locus inuenitur, unde possit damnari, aut reprehẽdireprehendi huiusmodi permutatio. Item rationes contra simoniam, nõnon uidentur procedere contra huiusmodi permutationes rerum spiritualium. non enim uidetur quid habeat inhonestũinhonestum, ut componãcomponam tecum, ut ores pro me, & ego pro te, ut absoluas me, aut audias cõfessionemconfessionem meãmeam, & sis cõfessorconfessor meus, & ego sim tuus. nec sufficit dicere, quòd hoc est per modum pretii, quia certũcertum est, ꝙquod non licet cõponerecomponere, ut absoluas me ut dem tibi pecuniam, eo modo, quo licet pacisci ut sis confessor meus, & ego sim tuus, maximè ubi ista fiũtfiunt pro maiori utilitate utriusutriusque, ut tu legas in parochia mea, & ego prædicem in tua. Pręterea ex hoc nulla iactura sequitur in republica Christiana, sicut in commutationibus pro rebus temporalibus. Pręterea sicut superius arguebãarguebam, Sicut simonia est quędam iniuria, et abusus rerum spiritualium: ita sacrilegium. Sed circa res de se sacras est aliquod sacrilegium solũsolum de iure positiuo, ut si quis celebrauit sine ara, & sacris uestibus, aut non ieiunus communicaret. ergo similiter erit aliqua simonia circa spiritualia de | se solum contra ius positiuum. Pręterea certum est, ꝙquod aliqua liceant nũcnunc circa spiritualia per se, quæ essent simoniaca, si ecclesia prohiberet, ut exigere stipendium pro sacramento aut administratione sacramentorum, aut pacisci de pretio in necessitate (ut infrà dicitur) quę etiam & similia essent simoniaca, si ecclesia prohiberet. Innocent. Nerberius dicit, quòd in collatione beneficiorum potest prælatus pacisci, & exigere aliquid spirituale. Præterea doctores antiqui nil loquũturloquuntur de ista commutatione unius spiritualis pro alio, nec Magister sentẽtiarumsententiarum, nec Armacha. Præterea definitio cõmuniscommunis nil dicit de hoc. ergo uidetur quòd simonia, quæ cõtingitcontingit in permutatione unius spiritualis pro alio, nõnon sit de iure diuino. unde nescio an certũcertum sit, quod dicit Ricar. ꝙquod si duo adulti paciscãturpaciscantur ut inuicem se baptizent, quòd sit simoniacum: potius credo, ꝙquod de se nõnon esset illicitum: & cum de hoc nõnon habeatur spiritualis prohibitio, nisi in materia præbendarum, puto ꝙquod non est formidandum in illis spiritualibus cõponerecomponere uel pacisci: quare nõnon uideo quòd simoniacus esset, si cõmutareturcommutaretur calix consecratus pro ara consecrata ratione confractionis, aut reliquiæ beati Petri ꝓpro reliquiis beati Dominici. Maior in 4. d. 25. q. 5. ad 4. dicit, quòd translatio & permutatio beneficiorũbeneficiorum non est simoniaca, sed ꝓpterpropter periculũpericulum simonię, & fraudis, iura hoc prohibẽtprohibent. | Et simpliciter unum spirituale pro alio non est illicitum. Ex his patet, quòd propriùs loquutꝰloquutus est Duran. quàm alii, ut Maior. quia Duran. nõnon admittit simoniãsimoniam nisi circa uere spiritualia, nec meminit simoniæ in aliis officiis, neneque spiritualis pro spirituali. unde negat distinctionem. Et Maior, qui negat simoniam circa illa officia uel circa spiritualia pro spirituali, debuit etiam non recipere distinctionem. Imò Maior dist. 25. quæst. 6. dicit, quòd in spiritualibus aliis licet commutare unum spirituale pro alio, ut missam pro psalterio. Ex quibus omnibus sequitur corollariũcorollarium primũprimum, In spiritualibus solum impropriè, & de iure positiuo, ut de hospitalitatibus, de sepulturis, de officiis ecclesiasticis, quæ nil spirituale continent, ad iudicandum, an aliquis contractus sit simoniacus, habenda est solùm ratio & cõsideratioconsideratio iuris positiui. quidquid enim iure cõcediturconceditur, permittitur in ecclesia per se loquẽdoloquendo. unde circa illa quando non est certum utrum sit simonia, consulendum est ius scriptum, atatque adeò si non constet esse simoniam, declarandum est potius in partem mitiorem, & absoluendum magis, quàm condemnandum, maximè cùm agitur de pœna & restitutione, quidquid dicãtdicant glossæ. Secundum corollarium, EodẽEodem modo in permutationibus spiritualiũspiritualium pro spirituali si nõnon est damnatum iure positiuo, non est damnandum, nec ex|tendendum, sed potius restringendum, quia est odiosum. Tertium corol. Circa spiritualia propriè spiritualia, siue de iure diuino, siue positiuo ubicunubicunque interuenit pretium temporale, nil opus est consulere ius positiuum, sed iudicandum est iure diuino. Ex his patet distinctione illam Iuristarum de simonia, de iure diuino & positiuo esse necessariam, & utilem in hac materia, si sanè intelligatur. Ad argumenta autem in cõtrariumcontrarium respondetur ad primum, Falsum assumitur, & contra totam philosophiãphilosophiam moralem. Sicut enim lex diuina cõstituitconstituit aliquid nõnon solum in specie obediẽtięobedientię, aut inobediẽtięinobedientię, sed in specie alteriꝰalterius uirtutis determinatæ, ita & lex humana. Et sicut est intemperantia, quia prohibitum lege diuina, ita comedere carnes in quadragesima nõnon est inobediẽtiainobedientia, sed intẽperantiaintemperantia (nisi fiat in contemptum) sicut extrahere hominem ab ecclesia nõnon est inobedientia, sed uerum sacrilegium. Ad confir. dico, ꝙquod ecclesia nõnon prohibet uendi bona ecclesiastica tanquam sacra, aut ecclesiastica, sed sicut prohibet uendi bona pupillorum: & ideo non est simonia, quia non sunt ad ministeria spiritualia, sed ad sustẽtationemsustentationem tẽporalemtemporalem. Ad secundum, dato, ꝙquod ita sit, ꝙquod ecclesia non posset facere spirituale per legẽlegem quod non erat spirituale, potest tamẽtamen annectere spiritualibus, & eisdem legibus subiicere, & ita facit de aliquibus, ut suprà expositum est, & | hoc satis est, ut sit contractus simoniacus, de iure solum positiuo. Sed an inpermutationibꝰinpermutationibus prebendarum, si aliqua prębenda est pinguior, possit aliqua pecunia interuenire ad cõpensandumcompensandum tẽporaletemporale, ut de præbenda mille aureorum in reditu pro præbenda quingentorũquingentorum aureorũaureorum, an liceat cõponerecomponere, ut des mihi mille aureos, ꝗqui dicuntur pensio pecuniæ numeratæ? RespõditRespondit Angelus in sũmasumma, in uerbo, ꝑmutatiopermutatio. §. 6. dicẽsdicens hoc notasse Panor. in c. ad quęst.quaestionem de rerũrerum ꝑmut.permutatione quando, scilicet, datur ratione tẽporaliumtemporalium, secus si ratione iurium, aut dignitatis spiritualis, quæ est maior in uno, quàm in alio. Sed Adri. quotl. 9. ad 8. principale, dicit AngelũAngelum uehementer errasse in hoc, nec Panor. unquãunquam hoc cogitasse, nec tex. loꝗturloquitur de tali cõpensationecompensatione unius præbendę cũcum alia, sed de permutatione possessionum, quę possidẽturpossidentur iure proprietario, quę uendi possunt per se, & per consequens permutari, sed nõnon beneficiis admixtæ. Probatur. Nam si quis permutaret præbendam nullum habentem reditum, posset dare mille aureos ut haberet præbendam ducẽtorumducentorum aureorum in reditu, non dubito quin sit falsa opinio Angeli. Postquam ergo ita est, quòd simonia est illicita non solũsolum iure diuino, sed humano, dubitatur, quis primus hoc crimen inceperit. Videntur enim doctores dicere, quòd primus author & inuentor fuit SimõSimon ille dãnatusdamnatus à beato Petro, | quod ex ipso nomine apparet: & uidetur quòd in lege naturæ cadere nõnon potuerit, cùm illic nõnon esset aliqua potestas propriè spiritualis. Sed his non obstãtibusobstantibus est prima cõclusioconclusio. In* lege scripta potuit esse, & fuit hoc uitiũuitium. Probatur, quia erãterant sacramẽtasacramenta, & sacerdotia, quę licet nõnon haberent illam efficaciam spiritualẽspiritualem, quæ habent in lege Euangelica, tamen erant ordinata ad illum finem spiritualem, & per consequens negotiatio illorum erat prohibita iure diuino. Et quòd ita fuerit, patet de Giezi 4. Reg. 5. de quo legitur, quòd accepit duo talenta à Naaman principe militię regis Syrię, quẽquem Eliseus à lepra curauerat. & de Hieroboam, de quo legitur 3. Reg. 13. quòd fecit de nouissimis populi sacerdotes excelsorum, & quicunquicunque uolebat, implebat manum suam, & fiebat sacerdos. Etiam 2. Machabæorum. 4. de Iasone fratre Oniæ legitur, quòd dedit Antiocho argenti talenta trecenta sexaginta, ut fieret sacerdos. & 2. Macha. 4. legitur de Almachio, quòd uenit ad regem Demetrium, offerens coronam auream, & palmam, ut cõstituereturconstitueretur ab eo summus sacerdos, quod & factum est. Omnes (in quam) illi uno peccato peccauerũtpeccauerunt cum Simone mago, quanquam de omnibus illis, saltẽsaltem de Giezi, Hierob. & Iasone uideatur posse dubitari. NãNam si Giezi fuit simoniacus qui recepit, ergo & Naaman qui dedit uiginti talenta, qui tamen non repre|henditur à Scriptura. Ad hoc respondet Armachanus lib. 10. ca. 21. quòd (ut constat) Naaman gratis dedit ad sustentationem uiri Sancti. Sed Gihezi fraude accepit, dicens se ab Elisæo missum, ut peteret ab eo. Sed maius dubium uidetur de Hieroboam & de Iasone, qui nullam potestatẽpotestatem emerunt, aut habuerunt, cùm essent Sacerdotes idolorum, & potestatem acceperunt à tyrannis, qui nullam dare poterant. Ad hoc Adria. in quotl. de Hierob. & Palud. in 4. etiam de Hieroboam & Iasone dicit, quòd re uera ita est, quòd quanquam tantum fuit ex obedientia, nullum peccatum fuit simoniæ, sed fuit ex intentione: quod sufficit & ad peccatum quantum ad speciem, & quantum ad culpam. Vnde & beatus August. 1. q. 1. dicit ꝙquod ignis sacramenti, qui per septuaginta annos Babylonicæ captiuitatis sub aquis uixerat, extinctus est Antiocho uendente sacerdotiũsacerdotium Iasoni. ¶ Secunda cõclusioconclusio, In* lege naturæ potuit esse aut fuit peccatũpeccatum simoniæ. Probatur, quia fuit uerum Sacerdotium, ut patet de Melchisedec. Gen. 14. & ad Hebrę. 7. & in Psal. 109. ergo negotiatio esset simoniaca: & propterea non est dubitandum, quin haberent multa sacramenta ordinata duntaxat ad finem & salutem spiritualem, & per consequens emptio aut uenditio illorum esset simoniaca de iure diuino. Et quòd etiam fuerit, | patet de Balaam propheta, Nume. 22. &. 2. Petri 2. & in Epistola Iudæ. licet de Balaam possit dici, quòd non peccauit, nisi quia iniinique uoluit agere contra Israël. ¶ Dubitatur, an* inter Paganos, & idololatras potuerit esse hoc crimen simoniæ. Videtur enim quòd non, cùm nulla potuerit esse apud eos potestas spiritualis, nec aliquid uerè spirituale. Ad hoc respondet tertia conclusio, ¶ Emptio* aut uenditio apud idololatras non solum fuit ex intentione, sed etiam ex obiecto uerum crimen simoniæ. Probatur, Nam, ut disputaui in quadam relectione, in lege naturæ erat potestas apud populum, aut apud principes constituendi uiros Sacerdotes, quomodo etiam fuit Melchisedec, neque propter idololatriam amiserant hanc potestatem: ita quòd Sacerdotes gentilium erant ueri Sacerdotes, id est, habebant legitimam facultatem gubernandi populum in spiritualibus, quanquam illi abuterentur illa potestate ad cultum dæmonum: & ita negotiatio, & ambitio illorum erat peccatum pro tali sacerdotio, & eiusdem rationis, sicut nunc est. Vide autem quòd Hieroboam & Iason non fuerunt simoniaci nisi solum ex intentione, non, ut putant Adrian. & Palud. propter quod illa essent sacerdotia idolorum, sed reuera: quia nec Hieroboam, neque Antiochus tradere poterant talem potesta|tem, cùm essent tyranni. Et ex his patet, quòd & Cæsar, & illi, qui per largitionem cõsequuticonsequuti sunt inter suos sacerdotia, idem peccatum peccauerunt sicut Simon. Secus autem uidetur iam uel apud Iudæos, uel apud Paganos, apud quos expirauit omnis potestas spiritualis, atque adeò non uidetur quòd esse possit peccatum simoniæ ex obiecto, sed adhuc circa definitionem propositam, sicut determinatum est quid pro spirituali intelligatur. Est dubium longũlongum & graue, quid pro temporali intelligatur. Postquam constituimus non esse simoniacum per se & iure diuino, nisi interueniat aliquid temporale, descendendo distinctius, quæritur, An* si quis timore, consanguinitate, precibus, fauore, aut obsequio recipit, ut administret spiritualia, sit simoniacꝰsimoniacus. Et primo de timore d. BonauẽBonauen. 4. d. 25. tenet, quòd dare beneficinmbeneficium ratione timoris, est simonia. Præterea Durand. dist. 25. q. 4. dicit quòd etiam si det digno, quo ad Deum est simoniacus. Idem dicit Adria. quotl. 9. art. 2. & proponit non solum ratione timoris de malo temporali, sed etiam ratione indignationis. Idem habet Angelus, uerbo, simonia. §. 3. & Maior expresse, d. 15. q. 3. Et Sanct. Tho. in 4. d. 25. q. 3. ad 3. dicit quòd si spiritualiter mouetur propter timorẽtimorem, manifestè est simoniacus. Præterea ex c. nemo. de simonia. Et probatur, quia qui taliter dat, | non liberaliter dat, ego est simoniacus. & Cicero 2. Rhetoricorum, Qui metu mortis facit, non liberaliter facit. Sed hoc non obstan-te est prima conclusio, ¶ Conferre* spirituale sine respectu ad illud commodum, uel incommodum, timore indignationis, non est simoniacum. Probatur. Talis dat gratis, id est, non pretio aliquo modo, ergo nõnon est simoniacus. Probatur, quia ex hoc, quòd aliquis timeret offendere regem, non recipit, aut amittit aliquid temporale. Præterea si quis timore orat, celebrat, confitetur, non est simoniacus, neneque qui absoluitur, & tamen hæc sunt maximè spiritualia.