SVMMA SACRAMENTORVM ECCLESIÆ.

Ex doctrina doctissimi patris magistri fratris Francisci a Victoria, cathedram primæ in Salmanticensi florentissima academia profitentis, ex sacra predicatorum familia oriundi. CōgestaCongesta per fratrem Thomam de Chaues eius fidelem discipulũdiscipulum.
PINCIAE. Excudebat Sebastianus Martinez. Anno. M.D.LXI. Cum priuilegio. ¶ Esta tassado a tres marauedis el pliego.
Privilegien
POR quanto por parte de vos Sebastian Martinez impressor, y el bachiller FrāciscoFrancisco muñoz đde Valdes vezinos dela villa de Valladolid nos hezistes relacion diziendo que vos hauiades impresso vn libro intitulado Summa de sacramentis, con el tractado de clauibus y excommuicationeexcommunicatione con licencia nuestra, hecho por el presẽtadopresentado fray Thomas de Chaues de la orden delos predicadores: la lqual dicha obra es muy vtil y prouechosa y de buena doctrina: y me supplicastes que attẽtoattento el trabajo y mucha costa que en la imprimir y corregir haueys hecho, os diesse licencia para lo imprimir y vender por tiempo de doze años, y que eneste tiempo otra persona algũaalguna no lo pudiesse imprimir ni vender, o como la mi merced fuesse. E visto por los del mi cōsejoconsejo fue acordado que deuia mandar dar esta | mi cedula en la dicha razon, & yo touelo por bien. Y por la presente vos doy licẽcialicencia y facultad para que por tiẽpotiempo de diez años primeros siguientes, los quales corran & se cuenten desde el dia dela fecha desta mi cedula en adelante, vos o la persona que vuestro poder ouiere pueda imprimir y vẽdervender el dicho libro: durātedurante el qual dicho tiempo mādomando que otra persona alguna sin vuestra licencia no pueda imprimir ni vender la dicha obra, so pena que pierda la impression que asi hiziere y vendiere, y los moldes & aparejos con que lo hiziere, y mas incurra en pena de diez mil marauedis: los quales se repartārepartan, la vna parte para la persona que lo acusare, y la otra para el juez que lo sentenciare, y la otra tercia parte para nuestra camara y fisco. Y mando a los del mi consejo, presidentes & oydores delas mis audiencias, alcaldes alguaziles dela mi casa y corte y chancillerias, & a otras qualesquier justicias y juezes đde todas las ciudades villas y lugares delos mis reynos y señorios & a cada | vno dellos en su jurisdicion que guarden y cumplan esta mi cedula y todo lo en ella cōtenidocontenido, & contra ello vos no vayan ni passẽpassen ni consientan yr ni passar en manera alguna. Fecha en Toledo a tres dias del mes de Agosto, de mil & quinientos y sesenta años.
YO EL REY Por mandado de su Magestad
Iuan vazquez.

ILLVSTRISSIMO AC REVERENDISSImo dño.domino D. FrāciscoFrancisco Manrrico de Lara Episcopo Seguntino &c. Sebastianus Martinez.

INTER TOT EGREgia decora præsul dignissime quibus vndiundique clarus, & suscipiendus ad Episcopalis dignitatis culmen adisti, hinc infinitis Nageræ domus ornamẽtisornamentis maiorum tuorum imaginibus, & honoribus inclytæ, hinc quod maius procul dubio est tuarum virtutum splendore, illud me magis accẽditaccendit, vt tuorum vellem in numero nouus cliens computari, benignitas scilicet & animi tui celsitudo qua tam ex por|recta fronte, & hylari vultu pauperum munuscula suscipis. Elaborauit igitur opus certe aureum frater Franciscus de Victoria, sine cuiusquam iniuria suęsuae tempestatis theologorum doctissimus, cui lemma est sacramentorum compendium, quod licet per se satis lectu dignum, & èex manibus auditorũauditorum (qui modo vellint aliquid veræ theologiæ adipisci) excidere non debeat, intellexi tamen tutius fore (quo canũcanum latratus effugiat) si tibi insigni pręsulumpraesulum ornamento dedicarem. Neminem quipe latere posse crediderim heroica gesta clarissimi quōdamquondam ducis cognomento magni parentis tui nulla vetustatis inuidia interitura, quęquae singula si recenserem integrum librum, non præfactionem viderer contexere. Atque ideò prudens omisserim illud vnum breuitèr monens, ac supplicans ne ad exiguum munus sed offerentis animum quo tua vmbra liberius in hominum ora, ac manus purissimum veniat inspicias. Vale EpiscoporũEpiscoporum ac patriæ decor, & mihi tibi iam nunc per|petuo deuincto quiduis oneris imponito, exequar enim pro viribus iussa alacris, & qua par est reuerentia.

Ad Lectorem.

Ad Lectorem.

Qui prędulcepraedulce cupis nectar gustare polorum:
Huc ades, & sacrum perlege lector opus.

Vorwort
NOs fray Christoual de Cordoua maestro en sancta Theologia, vicario general de la prouincia de España de la ordẽorden de los predicadores, y el maestro fray Iuan de Ludeña Prior de sātsant Pablo de VallĩdValladolid, fray Domingo caluete Prior de Palencia. fray Xp̃oualChristobal de Salamanca Prior de Toledo, y fray Martin de ayllon Prior de Burgos, diffinidores del capitulo dela mesma ordẽorden, celebrado en Segouia año. 1559. por la p̃sentepresente cometemos a los. R.Reverendos padres el Prior de sant Pablo đde VallĩdValladolid, y al mastro Cueuas regẽteregente de nr̃onuestro colegio de sant Gregorio de VallĩdValladolid, ꝑapara que vean y examinẽexaminen vna sũmasumma de los siete sacramẽtossacramentos đde la yglĩayglesia, que el .p.padre p̃sẽtado.presentado f.fray Thomas đde Chaues ha recopilado del .R.Reverendo p.padre maestro .f.fray Francisco de Victoria de buena memoria, ꝑapara que vista por ellos y aꝓbadaaprobada, desde agora le damos licencia ꝑapara que la pueda imprimir, cōtantocontanto que tẽgatenga la ꝓuisionprouision ordinaria del cōsejoconsejo real. Fecha en. s. cruz de Segouia a. 22, de Abril. 1559. F.Fray IuāIuan de Ludeña. F.Fray DñicusDominicus Caluete. F.Fray Christoual de SalamācaSalamanca. F.Fray Martinꝰ de AyllōAyllon por diffinidiffinidor.
DIgo yo el maestro fray Iuan de Ludeña Prior de sant Pablo de Valladolid que la impression desta summa collegida de las lectiones del padre maestro fray FrāciscoFrancisco de Victoria se nos cometio en el capitulo de Segouia al padre maestro Cueuas y a mi: & siendo el viuo comunicamos si se imprimiria o no: y fuymos de parecer que se puede imprimir, y que sera libro prouechoso para memoria de los que algo saben, y lumbre de los que saben poco de sacramentos y casos de consciencia. E porque este fue nuestro parecer lo firme de mi nombre. En siete de Febrero, de mil & quinientos & sesenta.
Fray Iuan de Ludeña.
Vorwort
YO fray Thomas de Chaues doy fee y testimonio que esta summa de los siete sacramẽtossacramentos, que yo saque año de mil y quinientos y quarenta y vno delas lectiones y doctrina que el sapientissimo y de perpetua memoria digno fray Francisco de Victoria maestro cathedratico de prima de Salamanca y preceptor mio, toda fue tomada de su doctrina, y đldel mesmo maestro a mi peticion vista y aprobada. Y como su doctrina (como toda España, y aun la christiandad casi toda sabe) aya sido y sea solida firme y verdadera y muy catholica, desseo que para comun vtilidad de los que no pueden ver las doctrinas mas de rayz, y a la larga disputadas, esta se imprima. Y quanto en mi es por la presente doy para ello licẽcialicencia a vos el reuerendo señor Antonio de Lantadilla vela clerigo de Burgos, que a la sazon estays y residis en Valladolid por capellan del señor don IuāIuan SarmiẽtoSarmiento cōmissariocommissario general de la sancta Cruzada, & oydor del conseio de las Indias. Y porque esto todo es verdad lo firme de mi nōbrenombre. Fecha en el monasterio de sant Pablo de Burgos de la orden de los predicadores àdōdeàdonde al presente soy morador, oy Miercoles a quinze dias de Iunio de.1558. Ansi es.
Fray Thomas de Chaues.

ADMODVM REVERENDO domino Francisco Perez, ecclesięecclesiae Toletanæ sancti Genefij rectori, frater Thomas de Chaues. S. D.

OBsecrastime admodũadmodum obseruande domine, paterpaterque sapiẽtissimesapientissime in Christo Iesu animo meo carissime, ac tuis literis efflagitasti, vt septem sacramentorum ecclesięecclesiae mysteria in sũmamsummam quādamquaedam redigerem, atatque doctrinarum fluenta, quęquae doctissimus magister frater Franciscus à Victoria inter legẽdumlegendum materiam de sacramentis in suos discipulos longè la|tèque effuderat in compẽdiumcompendium cogerem. Ego interim considerāsconsiderans obsecrationem eius qui potest præcipere, vicem vrgentis obtinere mandati, quāuisquamvis alio me solicitudines quibus assiduè distringor euocarẽtevocarent, tua erga me merita (haud spernenda) pepulerunt vt tibi potissimum meum desudaret ingenium, cui iam pridem animũanimum cōsecraueramconsecraveram. Et licet hoc meum erga te obsequium, communibꝰcommunibus alijs laboribus (in quos me totum reiecit obediẽtiaobedientia) iniuriam videatur afferre, non sum tamen ratus inique facere priuatęprivatae tuętuae vtilitati inseruiẽsinseruiens: qui solus vniuersitatis merita propemodũpropemodum æquas cui etiāetiam lōgelonge sum ego magis astrictus, quam cœteriscaeteris vniuersis. Omitto interim quod huius nostri suscepti laboris fructus, non àad te solum, sed ex te in plures alios debet promanare: qui animũanimum tuum tanquam luçcernam ardentem, | non sub modio clausāclausam, sed in edito si tam loco: suspiciũtsuspiciunt. Itaque quod cōmunicommuni vtilitati in hoc meo opere vna ratione videbar subtrahere, multis alijs (si quis recte expẽderitexpenderit) cum amplo fęnorefoenore restituo. Cape igitur ouāsovans pater integerrime hoc ex me munusculum quod licet ingloriũinglorium, licet exile: nũquānumquam vlli à me nisi tibi cōcessũconcessum. sic autẽautem sacramentorũsacramentorum materiāmateriam in hoc breui opusculo coegi vt nihil (nisi meus me fallit animus) quod ad rẽrem pertineret subticuerim, nihil superfluum admiserim quorũquorum alterũalterum mihi vitio verteres, alterũalterum (noui. nenim. te) repudiares. Et vt auidius maiorique cum fide opus hoc legeres nihil ex meo prōptuariopromptuario de prōsiprompsi. OĩaOmnia ex ditissimo penu mei sapientissimi magr̃imagistri sũtsunt eructa: qui ex integro meo rogatu scripturāscripturam perlegit: quo nullus tibi in animo dubitationis scrupulus resideret. Vale.

PIO LECTORI. Antonius de Lantadilla Vela qui in huius edictione elauorauit. S. P. D.

ECce tibi christiane lector, amplam atatque expeditāexpeditam de sacramentis ecclesięecclesiae materiam, ac tractationem: opus verè christiano homine dignum. Vbi tam plenè, cumulatèque omnia inuenies, quæ requires, quæque ad hāchanc doctrinam exiguntur vt nullus sit quātumquantum uis mẽtismentis inops, qui eo accuratè lecto & inspecto, non possit sacramenta ipsa administrare, pastorispastorisque munus (modo industria & solertia comites ad sint) sustinere. Cuius fontem doctrinæ si à me petas fratrem FrāciscumFranciscum VictoriāVictoriam esse accipe, celebratissimũcelebratissimum illũillum ac decantatissimũdecantatissimum, in vniuersa Europa virũvirum, qui in munere theologico primas sua tẽpestatetempestate Salmanticæ partes obtinuerat. | Quo in opere si doctrinæ sublimitas abfuisset, quæ miro modo inuitare lectorẽlectorem debet: vel ipsa tātitanti autoris dignitas per se satis alliceret, atque excitaret. QnāquāQuamquam illud te interim latere minime velim, non minimam laudis gloriægloriæque portionẽportionem, ex tātotanto hoc opere fratrẽfratrem ThomāThomam ChauẽChavem reportare: virũvirum vt religiosũreligiosum ita in sacræ theologiæ studio peritissimũperitissimum. Huius enim cura oĩsomnis in colligẽdacolligenda VictorięVictoriae doctrina & dispẽsādadispensanda fuit, vt tātotanto autore dignus indigestus alioqui Victoriæ foetus, in lucẽlucem emitti posset. Age igitur foelici numine tam pręclarapraeclara tāquātamquam sublimi doctrina vtere, quæ miro modo cōponerecomponere animos, atque dirigere per tramitẽtramitem veritatis valeat: & mihi pariter in Chr̃oChristo gr̃asgratias age, cuius opera tātũtantum munꝰmunus in lucẽlucem editũeditum est, vnde ingens cōmoditatũcommoditatum cumullus vniuersis fidei catholicęcatholicae cultoribus redũdareredundare possit, quod non sine supremęsupremae cælsitudinis afflatu factum esse reor, cui laus sit honor & gloria per infinita seculorum secula.