Et quamvis Ioan. Boter. in relatio.
univer
ſs. 1. part. vol. 2. lib. 1. cap. 4. & 5.
ex pag. 339. hoc, quod de excellentia
Novi Orbis a
ſsſserimus, in
dubiũdubium vocare
velit,
† Europeis regionibus, cæteri
ſsq́ue primas deferens,
quęquæ ad
ArcticũArcticum Polum
ſspectant. Quod etiam
† Hi
ſspaniæ
noſtręnoſtræ laudes
exaggerãsexaggerans,
ſsentire videtur Fr.
IoãIoan. à
PõtePonte in conven. utriu
ſsque Monarch. lib. 3. cap. 11. & 30. Paniam,
ſsive Iubaliam dictam fui
ſsſse
cõſideransconſiderans, qua
ſsi omnia bona, quæ in reliquis Orbis partibus divi
ſsa con
ſspiciuntur, in ea cumulati
ſssimè
reperiãturreperiantur, de
quo pluribus agit Plin. lib. 3. cap. 1. &
ſseqq. & lib. ult. cap. ult. Strabo lib. 3. Iu
ſstin. lib. 44. Latin. Pacat. in Panægyr.
ad Theodo
ſs. Claudian. de laudibus
SerenęSerenæ, Apian. Alex. lib. 2. cap. 22. Lucius
Flor. lib. 2. Archiep. Tolet. 1. part. hi
ſst.
Hi
ſspan. cap. 13. & 4. Philip. Bergom.
in
ſsupplem. Chron. lib. 2. Lucius Marinæus Siculus de rebus Hi
ſspus. lib. 1. & 5. Ioan. Va
ſsæus in Chron. Hi
ſspan. cap.
9. Zamalloa lib. 1. Cha
ſsſsan. in Catal.
glor. mun. part. 12. con
ſsider. 17. Ambr.
Moral. in de
ſscript. Hi
ſspan. tom. 2. cœl.
Rhodig. lib. 18. antiq. lect. cap. 12. Didac. Davalos in Mi
ſscellan. Au
ſstral. colloq. 37. Conradus in templo Iud. lib. 1.
cap. 2. §. 3. Camill. Borrell. de præ
ſstan.
Reg. Cathol. ferè per totum, Pineda de
reb. Salom. lib. 4. cap. 14. §. 5. Madera, & Valde
ſsius in libris, quos de excellentijs, & dignitate Hi
ſspaniæ luculenter
ſscrip
ſserunt. Tandem tamen ip
ſse idem
Pater temperiem, & communem
ubertatẽubertatem Americani Orbis extollit: & Boterus etiam fatetur,
† hodierni temporis con
ſsideratione habitâ, negari non
po
ſsſse, quin antiquum Orbem excedat,
cùm animalibus, arboribus & fructibus, quibus anteà abundabat, illi ferè omnes acce
ſsſserint, qui apud Europeos
in u
ſsu erant. Quorum
† in his regionibus ingens, & propè incredibilis
fœcũditasfœcunditas, & ubertas pa
ſssim experitur, &
multorũmultorum te
ſstimonijs celebratur, ut
cõſtatconſtat ex mirabilibus relatis à Pet. Mrtyre in decad. de Novo Orbe, Dida. Fernand. de Oviedo in
ſsumma rer. Indic.
cap. 79. & 81. & in hi
ſst. lib. 9. cap. 16. & lib. 11. cap. 1. Aloi
ſsio Cadamu
ſsto, Alumno Corte
ſsij, & alijs, qui relationes Novi Orbis
ſscrip
ſserunt, Aco
ſsta d. lib. 3. & 4. per totum. pet. Mexia Hi
ſspalen
ſs. in
Sylva var. lect. 5. part. c. 26. & 27. Herrera decad. 1. lib. 10. cap. 9. & alibi
ſępèſæpè,
Simon Maiol. in dieb. Canicul. tom. 1.
colloq. 14. de Iu
ſsulis ex pag. 340. & colloq. 17. de propriet.
locorũlocorum ex pag. 391.
& pa
ſssim colloq. 20. & 21. ubi de herbis & plantis, Torquem. in Monarch.
Ind. lib. 14. ex c. 36. ad fin. libri, & Gar|
cila
ſsſsus Inca in
ſsuis Commentar. lib.
8. ex cap. 9. ad 21. & lib. 9. ex cap. 16.
ad 30.
† Vbi inter alia referunt, pepones in Hi
ſspaniola in
ſsula in
tãtamtantam amplitudinẽamplitudinem inaugeri, ut vix unus homo,
unicum peponem humeris ferre po
ſsſsit, totoq́ue ibi anno
ſsemper mature
ſscere,
ſsemperq́ue
ſsapidos, & ad ve
ſscendum gratos e
ſsſse:
† ſsœnum quoque falce ab
ſsci
ſsſsum, quintâ die ad cubiti proceritatem rur
ſsum adole
ſscere. Et in
eâdem in
ſsula, & plurimis circa illam
alijs, & in aliquibus continentis eiu
ſsdem Novi Orbis regionibus,
† ex una
ari
ſsta frumenti bis mille grana numerata fui
ſsſse,
ſspicas adeò ingentes e
ſsſse, ut
humano brachio
ęquenturæquentur,
† tres fructus quotannis reddi, & cucumeres, pepones, ac cucurbitas po
ſst vige
ſsimam à
ſsatione diem maturas colligi: lactucas, betas, buglo
ſsſsa, caules, decimâ: frumentum
† verò no
ſstrum, intra duos
men
ſses. At illud Indicum, cui
Maiz nomen e
ſst,
ſsemper centuplum referre,
bi
ſsq́ue in anno
ſsatum, bis meti.