DEo volente, et ivvante, de
† iu
ſstitia & iure dicturus, quâ
PotẽtesPotentes pariter ac Catholici
Hi
ſspaniarum Reges & Domini no
ſstri,
nũquamnunquam ſsine
glorięgloriæ & laudis titulis
nominãdinominandi,
Occidentales & Meridionales Novi
huius (ut vocant) Orbis provincias, & longè, ac latè patentia Regna inquirere, & acquirere potuerunt & acqui
ſsita
retinêre: necnon de legibus,
peculiaribuſq́;peculiaribuſq́ue ſsanctionibus, quibus
eadẽeadem Regna, Divino Numine parta, tuentur & moderantur; arbitrore re e
ſsſse,
ſsi quædam priùs de ip
ſsorum nomine,
ſsitu & inventione tractaverim.
† Non quia
velim longos & verbo
ſsos commentarios facere, aut
tẽpustempus in præludijs, vel
parergis con
ſsumere, & in ip
ſso opere
po
ſsteà
ſsuccingi, quod
ſtultũſtultum e
ſsſse docemur lib. 2. Machab. c. 2. ver
ſs. ultim. & optimè po
ſst Serarium exornat Martinus Delrius in adagial.
ſsacris, 1. tom.
adag. 1033 pag. 607. Vve
ſsembechius con
ſs. 37. n. 12.
† & Iu
ſst. Lip
ſs. in
ſstit. epi
ſs.
c. 7. ubi ait:
Vt corpore tenues veſste ſse dilatant, ſsic qui ingenij, aut ſsapientiæ inopes,
diffundũtdiffundunt ſse in verbis: cui
ſsimile e
ſst illud
Prov. 14.
Vbi verba ſsunt plurima, ibi frequẽterfrequenter egeſstas. † Sed quia iuxta
cõſiliumconſilium
Quintil. lib. 4. in
ſstitut. Orator. c. 2.
Nos
brevitatem in eo ponimus, nõnon ut minus, ſsed
ne plus dicatur, quàm oportet, Pliniumq́;Pliniumq́ue iuniorem
ſsecuti lib. 5. epi
ſst. 6.
Primum
Scriptoris officium eſsſse exiſstimamus, ut titulum ſsuum legat, & identidem interroget ſse
quid cœperit ſscribere, ſsciatq́ue ſsi materiæ immoratur, non eſsſse longum, longiſsſsimum ſsi
aliquid accerſsit, atque attrahit. † Et cùm
illud perfectum
ſsit; quod ex omnibus
ſsuis partibus con
ſstat,
incõveniensinconveniens iudicamus, iuris Indiarum tractationem
promittentibus, omi
ſssis initijs, atque
origine non repetitâ, protinus materiam aggredi.
† Præ
ſsertim ubi ip
ſsæ præfationes &
libẽtiùslibentiùs nos ad lectionem propo
ſsitæ materiæ perducunt, & cùm eò venerimus, evidentiorem eius
præ
ſstant intellectum, prout in
ſsimili
ſscrip
ſsit Caius I. C. in l. 1. D. de orig. iur.
& Imp. in l. vnic. ver
ſs.
Nulla enim, C. de
imponen. lucrat. de
ſscript. Quorum dictum ornari pote
ſst ex plurimis,
quęquæ de
præfationum utilitate, & rebus ex
ſsuis
primordijs
deducẽdisdeducendis & explicandis,
tradunt Doctores in d. l. 1. præcipuè Za
ſssius, Corra
ſs. Everlin. & novi
ſssimus
Anton. Mornacius, Bart. In l. 1. n. 16.
C. de novo Codice facien.
idẽidem Bart. & Ia
ſs. per text. ibi in l. 3. §. fin. D. de pact.
& in l. Titia 133. §. idem re
ſspondit, D.
de verb. oblig. Tiraq. qui plures refert
in tract. de primog. in præfat. num. 64.
Ma
ſscard. de probat. lib. 1. in proœm.
n. 4. Mieres in tract. de maiorat. in initio n. 1. Bobadilla in Politica lib. 1. c.
3. n. 3. Claud. Prat. Gno
ſseon general.
iuris lib. 3. tit. 1. c. 2. Ferdinand. Mendoça lib. 3. di
ſsput. de pact. cap. 8. Mar.
Anton. Peregrin. de fideicom. art. 16.
Fu
ſsius in
ſsingulari 107.
ſsub litter. P. & Seraphinus de virtute iuram. privil. 75.
n. 9.
† Vnde natum adagium,
Prin|cipium dimidium totius, quod ex Platone, Ari
ſstot. Ciceron. Polyb. Horatio,
Au
ſsonio, & alijs deducunt &
illuſtrãtilluſtrant
auctores
ſsuprà relati, Lucian. in Dialogo de Domo, Paul. Fu
ſscus in tract.
de vi
ſsit. lib. 1. cap. 1. n. 2. & Aldus Manutius in adagijs pag. 95. Ncc latuit
Caium in d. l. 1. ibi:
Et certè cuiuſsque rei
potiſsſsima pars principium eſst. † Vbi alterius quoque adagij meminit, quo
illotis manibus, aliquid tractarevetamur,
hoc e
ſst, ex abrupto, & nullâ præfatione, imparatis adhuc audientium animis, rem quampiam, & præ
ſsertim gravem &
ſseriam aggredi: locutione
ſscilicet proverbiali ex Deorum
ſsacris ductâ, quæ manibus illotis peragere nefas erat; cui
ſsimilis e
ſst alia,
illotis pedibus, de quibus apud He
ſsiodum, Agellium, Macrobium & Gregor. cognomento Theologum, quos refert Manutius,
ſsive Era
ſsmus in adagijs pag.
mihi 388. & fusè explicat Maldonatus
ſsup. Matthæi cap. 27. num. 24. Genebrar.
ſsup. P
ſsalm. 25. Ga
ſsp. Sanct.
ſsup.
I
ſsai. cap. 1. num 47. & Ioan. Steph.
DurãtiusDurantius de ritibus Eccle
ſsiæ lib. 2. c. 28.