López/de Ca...: Las Siete Partidas.

 Legal

Titulus. 17.

Titulus. 17.

Section
eE ſse ayudan. Adde. l. bono rum appellatio. ff. de verbo. ſsignifi.
fEn dos maneras. Imo ſsunt in triplici mo do: nam iura & actiones, & nomina debitorum ſsunt tertium genꝰ rerum de per ſse vt in. l. quã tuberonis. §. in peculio. ff. de pecul. ibi res eſsſse poſsſsunt & mobi les, & ſsoli: & hoc amplius & nomina de bitorũ. & ibi hoc not. Bar. & idem Bart. in. l. poteſst. ff. de autori. tuto. & Oldral. conſsil. 219. incipien. factum tale eſst. decius conſsi. 237. col. 1. ſsed hoc procederet vbi non conſstaret de mente diſsponentis, aliud: ſscilicet voluiſsſse omnia comprehendi: nam tunc iura & actiones etiam comprehenduntur, veluti quando conſstat ꝙ voluit deſsignare totum ſsuum patrimoniũ, vt hic. ita dicit Abb. in. c. nulli. de reb. eccleſsi. alienan. vel non & vult Barto. in. d.l. poteſst. & in aut'. de non alienan. aut permutan. colla. 1. in prin. & vide Bal. in. l. 1. ff. de ſstat. homin. vbi dicit ꝙ quando diſspoſsitio fit de omnibus bonis, omnia includuntur. & ibi vide notabiles quęſstiones in materia.
¶ Lex. 1.

Lex. 1.

Furãs aut rapiẽs mobilia regis eſst aleuoſsus & honorabilis ĩma leficio deprehenſsus occidetur, nõ deprehẽſsus, in duo decuplũ abla torum punit̃, & nõ habens vnde ſsoluat, ꝑ petuo exulabit à regno: minoris vero ſstatus in com pedibꝰ ſseruiet regi donec de ablatis reinte gretur. tm̃ tñ poſsſset eſsſse fur tũ vel rapina, ꝙ facti qualitate tꝑe conſsi deratis, eẽt ꝓ ditio & tũc ar bitrio regis punitio erit. imobilia autẽ capiẽs vel occultãs, ſseu hoc faciẽti (cũ pro hibere poſsſset) cõſsentiẽs ſsi ſsit de maioribus ꝑdet honores & tantũdẽ de ſsuo rex occupabit. qđ ſsi nõ habeat, regis arbitrio exulabit à regno. ſsi de minoribus ſsit occupabit̃ tm̃dem de ſsuo & ponet̃ ĩvinculis ad tẽpꝰ à rege pręfixũ & ſsi nõ habeat vñ ſsoluat occidetur prædicta aũt nõ intelligunt̃ de eo ꝗ retinet bona regis credẽs ſse in eis ius habere. Itẽ ſsoluẽ tes pœnã ſsupra dictã, nõ habebũt ꝓ ſse res ſsic furatas vel raptas. h.d.
gMuebles. Cõ cor. l. mouentiũ. ff. de verb. ſsigni. vbi hoc limitatur, niſsi aliud conſstaret de mente diſsponentis.
hRayzes. inter hæc computantur annui redditus & mancipia annexa fundo. l. hac edictali. §. 1. & ibi Bal. C. de ſsecund. nupt. vide clemẽ. exiui de paradiſso. de verbo. ſsignifi.
aQue no ſse pueden mouer. Sub iſsta ſspecie immobilium voluit glo. in. l. mouentium. ff. de verb. ſsignifi. includi nomina debitorum, vide quę dixi. S̈. in rub. & Bar. & Alberi. in. d.l. mouentium.
bDel rey. rex habet triplex patrimonium, vnum appellatur fiſscale, putà introitus, & exitus cameræ fiſscalis: aliud totius patrimonij regalis, de quo hæc lex ſstatĩ ſsubdit, & hæc duo põit Bal. in. l. 1. C. de hæ redi. vel actio. vẽdi. aliud eſst quod non ha bet vt princeps, ſsed vt priuatus, vt hic dicit, ꝙ ſsucceſs ſsione vel proſspera fortuna vel probitate ſsua quæſsiuit, vt tradit Bal. cõſsi. 271. 1. vol.
cHonores. qui ſsunt iſsti hono res. vide. in. l. 20. ti. 13. S̈. ead. parti. & vid. l. honor ĩ prin. ff. de mune. & hono.
dA los ricos omes. Vide de his in. l. 10. tit. 24. 4. parti. & quæ ibi dixi.
eLo ſsuyo. not. ꝙ fit iniuria ei cui fit furtũ vel rapina: nõ tamẽ dicetur offenſsa in per ſsonam, quando fit clam & ſsine violẽtia, vt not. Bar. in l. licitatio. §. ꝙ illicite. ff. de publica. & ve ctiga. & in. l. itaq; fullo. vbi gloſsſs. ff. de furt. & in. l. ve rum. eo. ti.
fDe que ellos. &c. Sicut em̃ iniuriam paſsſsos adiuuamus: ſsic & pu blicum illæſsum manere volumꝰ dicit imperator in aut'. de mãda. prin. in princ.
gHonrrado. nota. ꝙ in crimine furti vel rapinæ, rerum mobilium regis, durius punitur nobilis & in dignitate conſstitutus, quam plebe ius. & hoc propter furtum, quod nobilibus eſst vilius. & ſsic dignitas aggrauat delictum, ſsicut & in periurio epiſscopi habetur in. c. cum quidam. de iur. iuran. vbi vero dignitas non aggrauaret, mitius puniretur in corporalibus pœnis vid. Bal. in. l. nemo clericus. C. de ſsum ma trinita. & fide catho.
hEnel fecho. Adde. l. 3. & quæ ibi dixi. S̈. ti. 15. ead. parti.
iEn priſsion. Videtur leuis hæc pœna, cum alias ſsurripiens pecuniam publicam puniatur l. iulia peculatus, & de reſsiduis. vt. ff. ad. l. iul. pecula. per totum. & inſst. de public. iud. §. item lex. iulia. de peculatu. & qđ habetur in. l. 18. ti. 14. j̈. 7. parti. de officiali regis poſsito ſsuper tribu ta aliquid ſsurripiente, quod punitur pœna mortis, poteſst dici ꝙ illa iura procedant in ſsuis caſsibus, quia non loquuntur in caſsu huius. l. & ꝙ cum hic dicatur ꝙ committit aleuoſsiam, debet vltra iſstam pœnam, aleuoſsi pœna puniri. & de pœna aleuoſsi vide. l. 8 titu. 3. 7. partita.
kEl furto. Facit iſsta. l. pro dicto Bald. in aut'. ſsed nouo iure. C. de ſseru. fugi. ꝙ ꝓ vno furto magno ſsuſspendatur fur. & idem te net Angel. de Aret. in tract. maleficiorũ. in parte & ve ſstẽ ſsceleſstrem col. 2. multi ta men tenent contrariũ, ex eo ꝙ requiritur aſssiduitas furandi: vt ꝗs ſsuſspendat̃ vt Io. Fab. Salic. Rapha. Fulg. & Paul. ibidẽ ꝙ videtur tutius. vt & etiã voluit additiona. Abb. ĩ c. inter alia. de immunita. eccleſsia. & ad iſstum tex. po teſst reſsponderi, ꝙ hic tantũ imponit̃ pœna ad arbitriũ regis, & non præcisè pœna mortis adde q̃ in hoc la tius dixi in. l. 18. tit. 14. 7. ꝑt. in gl. magna.
lLa honor. 1. officiũ vt dixi. S̈. ea. l. & nota. ꝙ mitior pœna imponit̃ pro bonis im mobilibus, ꝗ̈ pro mobilibus: & poteſst dici, ꝙ ſsit ratio: quia in re bus mobilibꝰ grauiꝰ ſsit furtum propter difficilẽ recuperationẽ, ꝙ non eſst in im mobilibus.
mPor eſsta razon. videbatur dicẽdũ cõtra riũ ex eo, ꝗa ſsoluit pretiũ rei & litis æſstimationẽ, ꝙ ſsimilis eſst emptioni, vt in. l. litis æſstimatio. ff. pro empto. & in. l. eiꝰ rei. ff. de rei vẽdi. ſsed iſsta. lex inferius rñdet, cũ dicit ꝗa res regni alienari nõ poſsſsunt. & põt etiã dici, ꝙ illud ꝙ hic fuit ſsolutũ, nõ fuit pro æſstimatione litis: ſsed in pœnam delicti, quo caſsu nõ procederet quod habetur in. d.l. litis æſstimatio. cum extra pœnam rei perſsequutio eſst vt inſst. vi bono. rapt. in prin. ver. quadruplum. & in. §. fi. inſst. de oblig. quæ ex delict. naſscun. & in quo caſsu ſsolutio æſstimationis litis faciat dominũ ſsoluentem, & quæ requirantur ad hoc vide Pau. de ca. in. l. 1. ff. pro empt. vbi ponit quatuor requiſsita & Bart. in. d.l. litis.
nNi por tiempo &c. nota quod bona immobilia regni ſsunt in præſscriptibilia adde. l. 6. ti. 29. j̈. 3. parti. & quæ ibi dixi. &. l. fi. titu. 13. lib. 3. ordina. rega.
¶ Lex. 2.

Lex. 2.

Fugientes ad Regis domũvel cellariũ, Rege ibi non extãte nemo vi eximat, niſsi ſsit proditor vel aleuoſsus ſsed dicat iudici per quem extrahentur & punientur: niſsi ſsint de honoratioribus de quibus ad im ponendã pœnã referendũ eſst Regi, qui contra fecerit vi tales fugientes extrahendo, pęna mor tis affciet̃, ni ſsi fugiens ſsit bannitus aut notorius Regis inimicus. ſsi tamen Rex ſsit in tali domo nõ debet fugiens ab ali quo extrahi ſsine Regis mãdato: hoc dicit.
aEn los cilleros del Rey. An re quirat̃, ꝙ domus ſsit regis quo ad ꝓprie tatẽ, videt̃ ꝙ ſsic ex eo: quia genitiuus denotat dñiũ. l. 2. §. in locũ. ff. de religio. & ſsumpt. funer. tu dic ꝙ ſsufficit, ꝙ ſsit conducta, vł aliàs rex habitet in ea, vt in. l. lex Cornelia. §. domũ. ff. de ĩ iur. l. qui domũ. ad fi. ff. de adulte. & nõ ſsemꝑ geni tiuus denotat dñiũ, vt adducit Bart. ff. de nou. oper. nũtia. in rub. & quia domꝰ ꝓ habitatiõe po nitur, vt in. d. §. domum, & not. Bal. in. l. 2 in princ. ff. de origi. iur.
bNi en otro lugar. Vi. l. fi. ti. 11. prima part.
cPero omes tan honrrados. Ad de. l. diui fratres. §. fi. ff. de pen. vbi bonꝰ tex. &. l. quotiens. C. vbi ſse nato, vel clariſssi. hoc em̃ eſst regulare in principaliori bus viris, & q̃ vtilitates eis ſsequant̃ ex hoc ponit Ioan. de Plat. in. l. militaribus. C. de decurio. lib. 10. idem eſst de iure canonico, quando agitur de depoſsitionibus epiſscoporum, vt in. c. quamuis. 3. q. 6. facit quod habet̃ exodi. c. 18. ibi quicquid maius fuerit referãt ad te.
dAl ome del Rey. Nota caſsum, in quo tenens in cuſstodiam domũ Re giam, habet iuriſsdictionẽ: non aperit tñ iſsta lex, vtrum ipſse de cauſsa cognoſscat & pronunciet, an tantùm vt faciat & curet offenſsos conſse qui iuſstitiam, quod poteſst intelligi ducendo delinquẽtem adiudicẽ loci & iſstud videtur verius & iuſstius.
eSegund fuero. De iure tñ cõmuni in domibus Regis hoc non reperie batur ex preſsſsum: ſsed vt per. ll. antiquas erãt tuti qui fugiebãt ad ſsta tuas principũ, vt in. l. vnica. C. de his qui ad ſstatuas confu. l. 2. ff. de his qui ſsunt ſsui vel alie. iur. ſsic etiam innoleuit in Hiſspania iſstæ forus an tiquus, vt eſsſsent tuti fugientes ad domos Regis: ſsic etiam domus epiſscopi gaudet immunitate. c. id cõſstituimus. vbi glo. 17. q. 4.
fNo ſse deue ninguno atreuer. & ſsi ſsit iudex & hoc ꝓpter honorẽ regis.
gSin ſsu mandado. Ex iſstis verbis, & ex aliis poſsitis in hac. l. innuit̃ locum habere iſstam. l. & ſsi Rex nõ habitet in domo, ad quam reus fugit, in cõtra rium videt̃. l. ꝙ ait lex. §. ſsufficit. ff. đ adul ter. per quem tex. Alber. ibi dicit decidiſsſse ſse quæſstionẽ de ſstatuto, qͦ cauebat̃, ꝙ ſsi inſsultꝰ fiat ad domũ ſsuã, magis puniatur quã ſsi alibi, & quis habeat duas domes: vnam in qua habitat conti nuo, ĩ alia nõ ꝙ ſsi fiat inſsul rus inilla, quã non habitat, non ſsit locus ſstatuto. Allegatetiã tex. in l. in lege cenſsoria, vbi bonus tex. ff. de verb. ſsign. põt dici ꝙ iſsta. l. procedat etiã in domo in qua rex non habitat, dum modo ſsit pro pria Regis, & ſsolum ſsit ſspecialitas ĩ hoc vltimo dicto huius. l. & qͦd habet̃ in. d. §. ſsufficit, nõ ob ſstet, ꝗa occiſsio ibi ꝑmiſsſsa eſst odioſsa & ſstrictè debet interpretari: hic verò eſst fauor, qui locũ debet habere in quacunq; domo Regis, & cũ ſsit ad inſstar tituli, de his qui ad ſstatuas confugiunt, & illud procedebat vbicunq; eſsſset ſstatua, & ſsi non eſsſset ibi Rex vel Imperator.
Loading...