López/de Ca...: Las Siete Partidas.

 Legal

Titul. XXII. De procurationibus conſsibus, & exact.

Section
lEſstableſscio ſsanta egleſsia. Vi. in. c. cauendũ. 10. quæſstiõe. 3. & i.c. cũ apłs. de cenſsibus.
aDe ſsant Pablo. Vide. 1. ad Corinth. cap. 9. &. 2. ad Corinth. capitu. 11. & Actuum. capitul. 20. in fine. & in dict. c. cauendum, & in dict. capitul. cum apoſstolus.
¶ Lex prima.

Lex prima.

Procuratio eſst ius expenſsarum debitum viſsitanti eccleſsiam pro victualibus: & quælibet eccleſsia, vel monaſsterium tenetur ad vnã procurationẽ ſsi tamen ſsint pauperes plu res iunguntur ad vnã, & poteſst epiſscopus vel alius eius nomine viſsita re. Item debet dari archidiaconis, vel Archipresbyteris ſsi ex cõſsue tudine eis cõpetat viſsitatio. Item & ar chiepiſscopo, cum viſsitat ꝓ uinciam ex epiſscoporũ negligẽtia. Item dari debet legatis, & nũcijs papæ iuxta literarum continentiã. h.d.
bAllegar en vno. Adde ca. procuratiões. eod. titul. &.c. romana. 1. reſspon. §. 1. eod. titul. libr. 6. & Hoſstien. eod. tit. in ſsumma. verſsi. patet ex ſsupradictis pa rũ poſst princi pium, & ſsi ali qua eccleſsia ẽ pœnitꝰ impotens non contribuet. ca. pla cuit. 1. quęſst. 2. archid. in. c. 1. de cenſsi. lib. 6. facit cap. licet de cenſsibus.
cA ſsu obiſspo. Vid. in. c. pro curationes. eo dẽ. ti. &.c. qm̃. 17. diſstinct.
dEn ſsu lugar. Adde cap. ſsi epiſscopus. de off. ordina. libr. 6. & capit. in ter cætera. eod. titul. in decreta.
ePorque ſsea embargado. Nam alias ipſse perſsonaliter tenetur viſsitare, vt in dict. cap. inter cætera & dict. c. ſsi epiſscopus Inno. & Ioan. Andr. in. c. 1. de cenſsi. libr. 6. & iſstud tenendum, quanuis Lappus & Zãba. in cle. 1. §. 1. de ſsta. mona. ſsimpliciter teneant quòd etiam ceſsſsante im pedimento ordinarij viſsitationem delegare poſsſsunt.
fDerecha. Vel quia forte diœceſsis eſst multum lata vt dicit glo. in. d. cap. procurationes.
gDe coſstumbre. Nota quòd ius viſsitandi non competit de iure communi archidiaconis, neq; archiepresbyteris: de conſsuetudine tamen ſsibi poteſst competere, vid. quæ dixi. in. l. 8. titul. 6. ead parti. & Hoſst. in ſsumma. de offic. Archid. §. quod ſsit eius officium. ver. ego puto nõ debere ius calumniari, Abbates tñ & quicunque prelati iuriſsdictionem ordinariam habentes poſsſsunt viſsitare, cap. 1. §. hanc aũt. eod. tit. libro. 6. & ibi domi.
hAl arçobiſspo. Adde. c. ſsopitę. & cap. cum nuper. eod. titul. &. c. roma na. eodem titul. libr. 6. de patriarcha, ſseu primate, vid. in capit. 2. & in cap. fœlicis. de cenſsibus. lib. 6.
iPor negligencia de los obiſspos. Sequitur dictum gloſs, primæ in ca. cum nuper eo. titu. libr. 6. ſseruando ea quæ ha bentur. in. d. capi. romana. & limita & in tellige, ſsecundùm Socinũ in ſsuo tracta. de viſsita 12. li. foł. m̃. 18. totiꝰ tractatus ver. 8. fallit vbi dicit quòd ſsi archiepiſscopus, ſsemel iure me tropolitico vi ſsitaſsſset ſsuam prouinciam, & demum da ta negligentia ſsuffraganeorum ſsuorum, vel alicuiꝰ ex eis velit iterũ viſsitando negligentiã ſsupplere: nam tali caſsu non eſsſset neceſsſse ſseruare formam. c. primi. de cenſsibus libr. ſsex to. videlicet vt incipiat à ſsua diœceſsi: nam illud procedit quando non in tali caſsu ne gligentiæ viſsitat.
kA los legados. Adde capitul. cum inſstãria. eodem titul. & capit. cum apoſstolus. & poſsſsunt facere viſsitationem, quan uis à ſsede apoſstolica nõ ſsit eis officiũ viſsitationis ſspecialiter demãdatũ. vid. Specula. titulo. de lega. §. ſsuper. verſsi. illud quoq; , Socinus in ſsuo tracta. viſsitationis prima charta columna quarta.
¶ Lex secunda.

Lex ſsecunda.

Semel in anno danda eſst procuratio ratione viſsitationis, & non vltra, niſsi de conſsuetudine pacto, vel ex neceſssitate iterum viſsitandi bis deberetur & Archiepiſscopus viſsitans habebit expenſsas pro qua draginta, ſseu quinquaginta equitaturis: Epiſscopus pro viginti, aut triginta, cardinales pro viginti quinque, Archidiaconus pro quinq; aut ſseptem Archipresbyter ꝓ duabus. Si tamẽ antea quilibet iſstorũ iſstas ducebat equitaturas eũtes in alias partes, alias nõ niſsi pro cõſsue tis, & non recipiant procurationes in pecunia: ſsed in victualibus ſsufficientibus: non ex ceſssiuis, neque delicatis: neq; aliquid aliud vltra recipiant ſsub Dei maledictione, & reſstitutione dupli, ſsi contra fecerint, neque deſserant aues: neq; canes venatores, vt magis prædicato res, & caſstigatores quam mundi delitias amantes videantur. h.d.
aVna vegada en el año. Cõcordat. cum cap. mandamus. de offi. arch. & cum dictis gloſs. in cap. cum veneraibilis. de cenſsibus in gloſs. fin. vi. per Hoſstien. in ſsumma. de off. archid. §. quod ſsit eius officium. ver. vt patet ex præmiſssis capitul. conquerente & ibi gloſs. de offic. ordi. cle. attendentes. de ſstatu. mona.
bCoſstũbre vſsada. Adde. c. cũ venerabilis. eo dem titulo, ſse cundùm intel lectum Hoſst. ibi & Henricꝰ i.c. cũ apoſsto. lus. eod. titul. Soci. i tracta. de viſsitatione 12. libr. fo. mihi. 18. totiꝰ. tra cta. colum. 1.
cPoſstura. Facit capit. eleutherius. 17. q. 2. & eſst tex. ſsecundum intellectum glo. fin. in. d.c. cũ venerabilis. eod. titul. Hẽricus. in dict. c. cum apoſstolus. & idem dic ſsi ex priuilegio papæ poſssit fieri ſsecundũ Hẽ ricum. in. d.c. cum apoſstolus.
dAcaeſscieſsſse. Adde. c. viſsitã di. & cap. non ſsemel. 18. qõ. 2. gl. in. c. ſsi ep̃s. de off. ordina. libro. 6. glo. in dict. c. cum ve nerabilis. eod. titul. & ſsic plu res debent̃ viſsitationes glo. in cap. cõquerẽte in ver. an nua. de off. or di. gloſs. in cle. fin. ſsuper verbo ſsingłis, annis. de ſstatu. mona. limita etiam iſstã regulam. de viſsitatione tantũ fienda ſsemel in anno ꝑ tex. in. c. 1. §. poſstquam. eod. titul. lib. 6. limita etiam niſsi vellet ordinarius viſsitare ſsę pius abſsq; eo, ꝙ aliquã procurationẽ recipiat vel aliud grauamen inferat, ſsecũdũ Henricũ. in. c. cũ apoſstolus. de cenſsibus.
eEn eſsta manera. Ortum habet à. ca. cum apoſstolus. eo. titu. & vid. per Socin. in dict. ſsuo tracta. de viſsitatione. fo. 4. colum. 1. vbi de peditibꝰ cum talibus equitantibus.
fComo ſsuele traer. Nota hoc & vid. in dict. capi. cum apoſstolus. in fine cum quo concordat iſsta. l.
gComer es de grandes mißiones. Vid. ibidem.
hNi aues. Vid. in dict. cap. cum apoſstolus.
iEn conducho. Cap. 1. &. 2. de cenſsib. libro. 6. & cap. cum apoſstolus. eo. titu. hodie tamen. vid. quod habetur. in. c. fœlicis. eod. titul. libr. 6. vbi permittitur, quòd de conſsenſsu viſsitatorum poſssint viſsitantes iſsta victualia recipe re in pecunia, & hodie eſst taxata certaquã titas per extra uagantem benedicti, quæ incipit vas ele ctionis.
kNo les demanden, ni tomen dineros. Adde ca. 1. de cenſsib. libro. 6.
lDon, ni preſsente. Adde. d. c. 1. §. procurationes. de cenſsibus. lib. 6. & procedit etiã ſsi ſsponte offerantur, & tradit Socinus. i d. ſsuo tracta. de viſsitatione. libr. 11. verſsi. 6. quæro.
¶ Lex. III.

Lex. III.

Prælati non debent graua re ſsubditos ta leis, & exactio nibus: põt tamẽ epiſscopus ex cauſsa iuſsta petere à ſsuis clericis charitatiuum ſsubſsi dium. h.d.
mBien puede de mandar ayuda. Concor. cum capitul. cum apoſstolus. eo dem titulo. & vid. glo. in capitul. generaliter. 16. quæſst. prima. & cap. quia cognoui mus. 10. quæſstione. 3. & an monaſsteria te neant̃ ad hoc vid. Abb. in. c. 1. de ſstatu. mo nacho.
nPara demandarle conſsejo. Durum videtur hoc & cõtra id qđ tradit Abb. in. d. c. cum apoſsto lus. Sed poteſst dici quod ꝓcedat quando ex tali conſsilio vel occurſsu ad regem etiam eſsſset vtilitas eccleſsiarum.
¶ Lex. IIII.

Lex. IIII.

Debet Archiepiſscopus antequam viſsitet ſsuffraganeos ſsuos, & eorum diœceſses viſsitare prius capitulũ ſsuæ eccleſsiæ cathedralis, & ſsuæ ciuitatis eccleſsias, & alias ſsuæ diœceſsis ſsegregatim quamlibet earum & ſsi nõ poſssit propter aliquod impedimentũ quamlibet eccleſsiam ambulare, vocauit cõiunctim clericos talium eccleſsiarum, & laicos ad vnum locum congruum ibiq; eos viſsitabit, quo facto viſsitabit ſsu fraganeos, & alios prælatos, & capitula eccleſsiarum Cathedralium: aliaſsq; eccleſsias & monaſsteria, & loca religioſsa ſsuæ prouinciæ, clericos & laicos cuiuſstibet loci, ſseruata forma hic expreſsſsa. h.d.
aQue primero. Limita & intellige vt dixi ſsuprà eod. in l. prima. in gl. penultima. in fine. nam iſsta. l. loquitur, ita p̃ſsuppoſsita ne gligentia ſsecũ dum iura antiquaante quã eſsſset conditũ capitulum fi. eodem titulo. libro. 6.
bAllegar. Ad de capitul. 1. verſsic. primo. eodem titulo. lib. 6. à quo ha bet ortũ iſsta. l. in hoc & in ſsequẽtibus di ctis.
cE los legos. Adde dict. c. 1. in princ. eod. titul. lib. 6. aduerte tamẽ ꝗa Ioan. Andr. & poſst eũ Cardi na. vident̃ velle, quòd per pręlatos eccle ſsiaſsticos non debeant viſsitari: niſsi loca eccleſsiaſstica, & familiæ eccleſsiaſsticæ. vn de infert, qđ cum mercenarij & ſsimiles, ꝗ habitant cum perſsonis eccle ſsiaſsticis nõ cẽ ſseantur de familia eccleſsiarum capi. per exemptionẽ. & cap. fina. de priuil. libro. 6. merito nõ debent viſsitari, ergo lõgè minus populi & puri laici, pro quo & facit: quia ſsi aliud diceremus, ſse queret̃, quòd prælati eccleſsiaſstici iuriſsdi ctionem in laicos vſsur pare viderentur, quod fieri non debet ca. nouit de iudi. c. quoniam. 10. diſst. c. cum ad verum. 96. diſstin. vnde dicit Ioan. Andr. vbi ſsuprà poſst Franciſs. vercelle. quòd text. d.c. 1. de cenſs. lib. 6. permittẽs in hoc viſsitationẽ laicorum debet intelligi reſspectu matrimoniorum, & criminum eccleſsiaſsticorum pro quibus corrigẽ dis poterit viſsitando etiam contra laicos inquirere, non alias. Ioã. verò. de imo. quem & refert Dominicus ibi & Marianus Socinus in. d. ſsuo tracta. de viſsitatione fo. 3. colum. 4. dicit ꝙ de omni crimine pote rit viſsitare, cum iſstud fiat extra iudicialiter per modum fori pœnitẽtialis, quod Dominicus ibi admittit dummodo viſsitans non procedat ad finem pœnæ imponendæ, & allegat. ca. placuit. 10. quæſst. 1. & ſsic videtur quod poſssit procedere ad finem pœnitentiæ & correctio nis non vt aliqua pœna imponatur, & licet delicta laicorum ſsint notoria, ſsi illa non ſsunt eccleſsiaſstici vel mixti fori: ſsed fori duntaxat ſsecularis, nõ po terit ſse viſsitator impedire, cũ ad ſsuperio rẽ ſsecularẽ iu dicẽ nõ ad ipſsum pertineat ſsupplere negligentiã iudi cisſsecularis, vt & tradit idem Marianus Socinus in. d. ſsuo tracta. fo. 7. co lum. 3. circa fi.
dTornar. Con cor. cum. d.c. 1. verſsi. ex quo tñ. eo. tit. li. 6.
eViſsitar ſsin embargo. Nam ſsi ex aliqua cau ſsa neceſsſsaria intermiſssit po teſst ad illã redire etiã ſsi nõ ſseruet̃ forma. d.c. 1. ſsecũdùm Ioan. Andr. in d. verſs. ex quo tamen.
fO ſsi ſse lo conſsintieren. Intellige etiam ſsi diœceſsanꝰ cõtradicat, vt de clarat gl. in. d. verſsi. ex qͦ tñ.
¶ Lex. V.

Lex. V.

Expedita viſsi tatiõe de qua. ſsupra lege ꝓxima non rei terat illam archiepiſscopus, ſsine cõſsilio ſsu fraganeorum & diffinitione in ſscriptis priꝰ facta: debet tamen reincipere ab illis qui primo nõ fue runt viſsitati: quam diffinitionem faciet archiepiſscopꝰ non ſseruato ordie alias iniudicijs requiſsito, & non tenet appellatio à tali diffinitione. h.d.
gOtra vegada. Ortum habet à capitulo primo. §. poſstquam. de cenſsib. libro ſsexto.
hE demandarles conſsejo. Et eſst hoc expediens: quia forte Epiſscopus vult tunc viſsitare, ne in viſsitatione ambo concurrant & eccleſsiæ ſsint oneroſsi: ſsi tamen tam Epiſscopus quam Archicpiſscopus concurrant in viſsitando, ambo ſsunt admittendi, ſseundùm Doctores communiter in dict. capitul. primo. eodem titulo. libro ſsexto. Quid tamen fi eccleſsia non ſsufficeret ad amborum procurationes. vid. Henri. in ca. cum ex officij. de præſscript.
aLa alçada. Adde glo. in. d.c. 1. §. poſstquã: in verbo. diffinitione & ibi Ioan. Andr. in nouel.
¶ Lex. VI.

Lex. VI.

Archiepiſscopus viſsitens inſspicere debet, an altaria eccleſsiæ ſsint bene ornata & euchariſstia modo debito cuſstodita, & ornamenta eccleſsiæ munda, & cũ theſsauro bene cuſstodita, aræ an ſsint in tegræ, deinde quęrat de reparatione eccleſsiæ, poſstea perquirat ſsimpliciter à cleri cis an bene di cant officia di uina, & faciat emẽdari ſsi nõ bene dicãt & ſsi manifeſstũ criminoſsum reperiat clericum puniat ipſse eum. Si tamen crimen non fuerit ma nifeſstũ remittat Epiſscopo inquirendum ſsi videat oportere. h.d.
bGuardado el corpus Chriſsti. Vide in ca. 1. de cuſstod. eucha. & vi. per maria. Soci. in ſsuo tracta. de viſsita. fo. 6. co. 1. ver. inſspicere ergo debet.
cOrnamentos. Vid. in. c. 2. de cuſsto. eucha.
dDe labrar en ella. Vid. in. c. Epiſscopũ. 10. quæſst. 1.
eDemãdarles. Adde capit. 1. §. ſsane. de cenſsi. lib. 6. & vid. in cap. placuit 10. quæſst. 1.
fManifieſstamẽte. Vi. in. d. §. ſsane. ver. noto ria.
gAl obiſspo. ad de. di. §. ſsane. vnde ſsumptũ eſst.
¶ Lex. VII.

Lex. VII.

Poteſst archie piſscopus cum viſsitat epiſscopatus ſsuæ pro uinciæ, criſsma re, & eccleſsias conſsecrare, & alia ſspiritualia facere ad Epiſscopi officium pertinẽtia, & debet populum cõuocare, & præ dicare fidei obſseruantiam & quòd caueant à peccatis mortalibus, & quòd nullus alij faciat, quod nolit ſsibi fieri, & quòd credant mortuo rum reſsurrectionem, & quòd venturi ſsint ad iudicium Chriſsti, recepturi præmium, ſseu pœnam iuxta ea quæ quis in carne geſsſserit: & ſsie tranſsiens idem faciet in alium locum, & quæ ſstatuuntur in archie piſscopo viſsitã te, idem eſst in Epiſscopo, vel alio pręlato vi ſsitante. hoc di cit.
hCriſsmar. Ad de Inno. in ca. romana. de cẽ ſsib. li. 6. quòd intelligitur ar chiepiſscopus viſsitare, & ſsi vadat cauſsa conſsignandi pueros in frõte: & recipiet tunc ẽt procu rationem nõ à populo: ſsed ab eccleſsijs & bñficiatis, vt in ca. placuit. & c. relatũ 10. q. 3. & vi. archi ep̃m Flo. 3. ꝑte titul. 20. c. 5. §. 5. & gl. in. d.c. romana. i verbo laicos, poterit etiã confeſssiones ſsubditorũ ſsufraganeorũ audi re, & abſsoluere pœnitentes & iniungere pœnitẽrias ſsa lutares, vt in c. ſsi. eo. tit. lib. 6. & nõ debet p̃latorũ viſsita tio impediri, vt habes. in. l. 4. tit. 3. libro. 1. ordi. rega.
iPredicarles. Concor. cũ. c. placuit. 10. q. 1.
kLos obiſspos. Vi. in. c. ep̃m. &. ca. placuit. 10. qõ. 1. & alijs capitulis illiꝰ diſstinctio. &. ca. cũ apłs. de cẽſsibus. &. ca. ꝓcurationes. eo. tit. & vi. in d.c. 1. §. fi. eo. ti tu. libr. 6.
¶ Lex. VIII.

Lex. VIII.

Cẽſsus eſst certa exactio annua, quã prælatus ab aliqua recipit eccleſsia & ſsigni ficat ſsubiectionem & ab alijs ſseruitijs liberationẽ. hoc dicit.
aPor dos razones. Proſsequitur dicta Hoſstien. eodem titulo. in ſsumma. §. quod argumentum.
bSeñorio. Adde cap. omnis anima. eod. titulo.
cDe franqueza. Vid. in. c. recipimus. de priuileg.
dPara ſsi. Adde cap. conſstitutus. de relig. domi. &.c. contra morẽ. 100. diſstin. c. præterea. el. 2. de tranſsact. c. cũ venerabilis, cũ duobus capitulis præcedẽ tibus. de cenſsi bus.
¶ Lex. IX.

Lex. IX.

Etiã inferiores p̃lati poſsſsunt de licentia epiſscoporum imponere cẽſsus eccleſsijs ſsecularibꝰ quas poſssidẽt. hoc dicit.
eEn ſsu vida. Concord. cũ. cap. præcerea. 2. capitu. cum clerici. eodem titul. & intellige vt ipſse ſsit ꝑ ſsonaliter obli gatus non ꝙ eccleſsia obligetur, ſsecundùm Abb. in dict. c. p̃terea.
fOtorgaſsſsen. Ex iuſsta cauſsa. intellige, vt declarat Hoſstien eodẽ tit. in ſsumma. §. quis imponere põt. Abb. in. d.c. pręterea.
¶ Lex. X.

Lex. X.

Quatuor mo dis poteſst no uus cenſsus eccleſsiæ imponi. ſs. quando ædificatur, qñ dotat̃ quãdo cõſsecratur, qñ priuilegiat̃: nã tempore fabri catiõis, ſseu do tatiõis poteſst ſstatui quantũ detur patrono tẽpore cõſsecratiõis, quã tum epiſscopo quando priui legiatur, ſseu eximitur, quã tum papæ, vel ep̃o & hoc cẽſsu impoſsito, non põt alius de nouo imponi, neq; anti quusaugeri. hoc dicit.
gEn quatro maneras. Adde Hoſstien. eodem titul. in ſsumma. §. quis imponere poteſst.
hQuando fazen la ygleſsia. Adde cap. quanto. eod. titul.
iLa conſsagran. Adde capitul. neque numerus. 10. quæſstione. 2. c. eleutherius. 18. quæſstione. 2.
kAl patron. Adde Hoſstien. in ſsumma. de iur. patr. §. quid competat. ver. Item quia de conſsenſsu epiſscopi.
lFranquean. Vid. in. c. recipimus. de priuileg.
mOtro de nueuo Adde. c. prohibemus. eod. titul. & intellige, niſsi ex iuſsta cauſsa fiat & epiſscopi authoritate interueniẽſse, vt in capit. ſsigni ficauit. et in. c. præterea. eod. titulo. & ꝑ gl. in. d.c. ꝓhibemus. eodem ti tul. & in dict. capitul. ſsignificauit & Hoſstien. eod. tit. in ſsumma. §. quis cẽſsus ſsoluendus ſsit. ver ſsicul. nouum etiam cenſsum intelligas.
nMaguer no quieran.. Adde Hoſstien. in di cto. §. quis cen ſsus. & verſsicu. nouum. &. l. ſsi cut. C. de act. & oblig. cap. magnè. §. primo. de voto.
¶ Lex. XI.

Lex. XI.

Ex cauſsa poteſst cenſsus augeri, vt in exẽplo hic poſsito, & non poteſst epiſscopus remittere, vel minuere cenſsum eccleſsijs ſsine conſsenſsu ſsui capituli. h. dicit.
oCierta quantia de dineros. Quid ſsi non per viam cenſsus: ſsed penſsio nis talis quan titas certa fuiſsſset impoſsita. vid. per Abb. in cap. prohibemus. eod. ti tul. qui infert, quód ſsi eccleſsia fuit donata monaſsterio ad vſsꝰ ꝓprios et monaſsteriũ reſseruata ſsibi penſsione con ceſssit eam alteri, ſsi augeantur facultates eccleſsia debet augeri penſsio: ex quo illa fuit impoſsita ratione fructuum.
aEſsto ſseria. Adde cap. quanto. eod. titu. & vid. quæ tradit Alex. conſsil. 178. volumi. ſsecundo.
bSin otorgamiento de ſsus cabildos. Adde. c. cum venerabitis, & ibi Abb. 1. notabili. eod. titu. &. c. tua. &. c. paſstoralis. de his qux fiũt à præ. ſsine cõſsen. capituli. &. c. paſstoralis. de dona.
¶ Lex. XII.

Lex. XII.

Perens cẽſsum debet probare, ex qua cau ſsa & quo tempore ſsibi debeatur, ſsi tamẽ poſssideat illum à tẽpore immemoriali, hoc ſsufſsi cit interueniẽ te probatione ꝙ tẽpore qua draginta annorum illum recepit ipſse, & prędeceſsſsores ſsui credentes impoſsitũ fuiſsſse, & ſsibi deberi. Si tñ ex liberalitate fuit præſstitus non obligat in futurum. h.d.
cQue mueſstre. Adde. c. peruenit; eod. titul.
dGela deue dar. Nota bene. ad. c. peruenit. eod. titul.
eQuando no es en poſsſseßion. Si enim ꝗs agat poſsſseſsſsorio ꝓ cenſsu ſsubtracto obtinebit, quamuis nullã cauſsam pro bet, vt in cap. querelam. de electio. đ quo vid per Abb. & alios. ibi.
fQue ſse acuerdan dello. Adde capi. ſseruitium. 18. qõ. 2. & cap. ſsuper quibuſsdam. §. præterea. de verb. ſsignifi. & procedit etiã ſsi ius commune reſsiſstat. c. 1. de præſscrip. lib. 6.
gQue ha quarenta años. Teſstis ergo deponens ſsuper præſscriptiõe immemoriali deponere debet de viſsu per tempus quadraginta annorũ vt hic habes. & in. l. 41. in ordi. thaur. & idem dic de iure communi, vt tradit Florianus. in. l. ſseruitutes. la grande. col. 11. ver. cuius autẽ æta tis. ff. de ſseruit. debet ergo deponere teſstis in probatione immemoria lis de quadraginta annis de viſsu, & vlterioribus de auditu. Quid autẽ ſsi non ita probaret, ſsed tantum de tempore quadraginta annorum, in quo cenſsus fuit ſsolutus: neque poteſst liquere de cauſsa inſstitutiõis? glo. in. d.c. peruenit. vult quòd vbi ius commune poſssidere non vetat, ſsufficit huius temporis probatio. Hoſstien. etiam. eod. titu. in ſsum ma. §. quis cenſsus. dicit, quòd ſsi agatur petitorio & agatur tãtum ex tempore, ſsuccumbet agens cum tempus non ſsit modus inducendæ obligationis. l. obligationum ferè. §. placet. ff. de actio. & obliga. Sed ſsi proponas cauſsam ad quam probandam inducis patientiam magni temporis, obtinebis, ſsi tempus probes. 1. cum de in rem verſso. ff. de vſsur. & contra eccleſsiam requiretur tempus longiſssimum quadra ginta annorum: caueas tamen ſsecundùm Hoſstien. de conſscientia ꝗa ſsi proponas contra conſscientiam ædificas ad gehennam, & idem in effectu tenet Abb. in. d.c. peruenit limitans, niſsi ius cõe reſsiſstat tunc em̃ nõ ſsufficeret allegare titulũ cũ curſsu lõgi vel longiſssimi tꝑis, niſsi titulus probet̃, vel probaretur de imn. emoriali. vt in. d.c. 1. de præſscr. li. 6. de materia. vi. plene per Bar. in. d.l. cũ de in rẽ verſso. ff. de vſsu. Frãciſsc. Balb. in tracta. præſscript. charta. 10. 11. &. 12. & an ſsicut præſsumitur contra ſsol uentem ex lõ go tẽpore præ ſsumatur etiã pro eo veluti ſsi quis ſsoluat tã quã emphiteota per decẽ annos & vltra an cogat̃ oſstẽdere titulum emphiteoſsis? Ioan. de Plat. in. l. 1. C. de ad mi. reipu. li. 11. dicit quòd ſsic quia prætendens titulũ in re aliena, quã fatetur alienã cogitur oſsten dere titulum ſsuæ poſsſseſssionis, quod dicit eſsſse verum niſsi tenuiſsſset ꝑ quadraginta annos: ꝗa tunc nõ poſsſset ſsibi opponi, quòd non eſsſset emphiteota. gloſs. ma gna. in fi. in. l. 2. C. de iur. em phi. vid. etiam quod idẽ platea tradit. in. l. fin. verſsi. Item quid ſsi quis ꝑ triginta annos. C. de fun dis patri. li. 11. & non ſsinas videre in hoc quod notat i in contrariũ. Bald. volẽs de cem annorũ ſsolutionẽ ſsufficere ad præſsumendum rẽ eſsſse emphiteo ticam, etiam cõtra eccleſsiam. in. l. prima. colum. 3. ver. pone quidam. C. de fidei com. quòd etiam voluit Sali. in dict. l. cum de in rem verſso. in. 6. &. 7. quæſstione. & videas in additio. ad Bald. in dicta. l. prima. & in dict. ver. & vid. etiam in materia quæ notat Bald. in. l. ſsumma rerũ. colum. 2. ff. de rerum diuiſsi.
hQue crean. Facit hæc. l. ad dictum Salice. in. l. ſsi certis annis. in prima quæſstione. C. de pactis.
iDe ſsu voluntad. Adde. l. ſsi certis annis, & quæ ibi plene glo. & Doct. notant. C. de pactis. & gloſs. in. l. ſsolent. §. fina. ff. de offi. proconſsu. & ibi Bal. qui vult, quòd in dubio potius videtur enſsenſsij donatio, quã debiti exhibitio: duabus enim coniecturis cadẽtibus ſsuper eodem il la præponderat, qui ſsapit minus abuſsionis, & dilapidationis. argumento. ff. de ſsolu. l. ſsi cum aurum. &. l. merito. ff. pro ſsocio. debent ergo in hoc attendi cõiecturę an fuerit liberalitas, nec ne: an fuerit vni formis præſstatio, vel ne. videas ibi per cum & per Bartol. in. d.l. cum de in rem verſso.
¶ Lex. XIII.

Lex. XIII.

Si dubitetur an ex iuſsta cauſsa epiſscopus petat charitatiuum ſsubſsidium, de quo ſsuprà eodem. l. 3. recurritur ad ſsuperiorem qui hoc decidat. hoc dicit.
kPechos. Concordat cum capitul. primo. 18. quæſstione ſsecunda. &.c. quia cognouimus. 10. quæſstione. 3. cap. conqueſstus. 9. quæſstione. 3. & ca. cum Apoſstolus. §. prohibemus. eodem tit. & vid. glo. in ca. nullus. el fi. 1. quæſstione. 1. &. c. quoniam quidem. in fine. 18. diſstinct. &. cap. 1. de exceſss. prælato.
aEl mayoral. Concordat dict. cap. quia cognouimus. 10. quæſstione. 3. &. 11. quæſstione. 1. cap. ſsi cle ricus aduerſsus. vid. Abb. in cap. cum apoſstolus. eodem titu. poſst glo. ibi in verbo rationabilis.
bMueſstra les. Videas in ca. qui ſscit ſse. & ca. qui ſseſscit. 2. quæſstione ſsexta.
¶ Lex. XIIII.

Lex. XIIII.

Prælati exigẽtes plus debito à ſsubditis prætextu ſseruitij, ſseu ſsubſsidij quod petitur à Papa, vel debet dari Regi con tra infideles, tenentur reſsti tuere cum du plo pauperibus applican do. h.d.
cMas de lo que monta. Ortum habet à capi. quia pleriq;. de immunita. eccleſsi. & vid. ca. ea quæ. de cenſsi.
dEl Rey. Adde quod habetur in auctentico. de mandatis princi. §. 1. colla. 3. &. l. 1. C. de ſsuperindi. lib. 10.
eQue quieren dar. Adde ca. non minus. & ca. aduerſsus. de immunita. eccleſsi. &. l. 52. &. 54. & quæ ibi dixi titul. ſsexto. eadem partit. & vid. quod habetur in. l. fina. titu. 2. libro. 1. ordinamenti rega. de argento eccleſsiarũ, quòd poteſst capi à Rege, inſstante bello, ſseu maxima neceſssitate: ita quòd poſstea integrè, & ſsine di minutione reddat eccleſsijs: & videtur intelligenda & limitanda illa lex periſstam: ita quòd fiat de prælatorum & clericorum aſssenſsu, & per ea quæ habentur in dicto cap. non minus. & videas quod habetur in cap. conuenior. 23. quæſstione. 8. & per Archidia. & Præpoſsi. in c. commenſsationes.
¶ Lex. XV.

Lex. XV.

Prælati non grauent ſsubdiros, eos iniuſstè excommu nicando, vel ſsuſspendendo: & excommu nicatio non proferatur ꝓ cauſsis leuibus item iudicent deliberatè lites, non cum præcipitatione, & ſsine con ſsilio ſsuorum capitulorum, & iudicia appendant æquo libramine: non ſsint nimis ſseueri: ſsed neq; remiſs ſsi; doceant humiliter, non arroganter, neq; cum au ſsteritate impe rent, ſsed pietatem habeant. h.d.
fDeſscomulgã. Adde capit. 1. de exceſss. præ lato.
gPor coſsas pequeñas. Con cordat cum. c. Epiſscopi. 11. q. 3. & cap. ſsacro. de ſsentent. ex communicationis.
hA ſsus cabildos. Concor dat cum capi. epiſscosus nullius. 15. quæſsti. 7.
iTemplamiento. Concordat cum cap. diſsci plina. 45. diſstinct.
kSoberuioſsamente. Adde ca. habet hoc propriũ. 46. diſstinct.
lPiedad. Adde cap. vera iuſsti tia. 45. diſstinctione.
¶ Lex. XVI.

Lex. XVI.

Excedũt præ lati ordinanres clericosma los, vel igno rantes: & me lius eſst paucos & bonos ordinare quam multos & innutiles: excedunt etiam cibis delicatis, et grandi ſsumptu paratis vtendo. Item diuitias cumulando & potius intendere debent vt prouideant in eccleſsijs clericos honeſstos, & literaros, quàm in ſsumptuoſsis ædificijs & picturis eccleſsiæ multum expendere. hoc dicit.
aEſsto fazen. Cõcordat. cum capitul. ſsi offi cia. 58. diſstin.
bEn el derecho. Vide in capitu. cum ſsit ars artium. de ęta te & qualita.
cMuchos comeres adobados. Adde capitu. gloria epiſscopi. 12. quæſstio ne. prima.
dGrandes gaſstos en labrar. Vide dict. capitu. gloria Epiſscopi. 12. qõne prima
¶ Lex. XVII.

Lex. XVII.

Epiſscopus in eccleſsia in cõſseſsſsu presbyterorũ, ſsublimior ſsedeat itra domũ vero collegã p̃ſsbyterorum ſse cẽ cognoſscat, ita tamen, ꝙ non ſse cõtem ptibilem reddat, excedunt etiam prælati indebitas ꝓcuratiões exigentes, & qđ iniuſste abſstu lerũt in q̈druplũ reſstituẽt, excedunt etiã iura minorũ p̃latorum ſsub uertendo, vel minuẽdo. hoc dicit.
eEl derecho. Vid. cap. epiſscopus in eccle ſsia. 95. diſstin.
fMas por miedo. Vid. in ca. qm̃ quidem. in fin. 18. diſst. text. & gloſsã. & glo. in cap. cum ad quorũdam. de exceſsſs. præla.
gMenoſscaban. Adde ca. conquerẽte cum gloſs. de reſstit. ſspol. & cap. ad hoc de exceſsſs. præla.
¶ Lex. XVIII.

Lex. XVIII.

Excedũt etiã prælati retinẽ tes ſsibi beneficia vacantia, in caſsibus non permiſssis: & imponendo abbatibus & religioſsis ſseruitium: contra ſsui ordinis inſstituta, quo ca ſsu religioſsis licet quod ſsic petitur denegare & non parere, niſsi prælati ſsint in poſsſseſssione talis ſseruitij, tunc enim non licet propria authoritate denegare, ſsed recurritur ad iudicium ſsuperioris. h.d.
hEn la ley. Vide ſsupra titul. 16. in. l. 5. & q̃ ibi dixi, & ad de adhoc qđ in iſsta. l. dicit̃. cap. ad aures. de exceſsſs. præ lato.
iCõtra los eſstableſscimiẽtos de ſsu orden. Con cord. cum ca. ſsane. de exceſs. præla. cap. ne dei eccleſsiam. de ſsimo. capi. dilecti. de priuil. & ca. quia cognouimus. 10. quæſst. 3.
kEn poſsſseßion. Adde capit, à memoria. vt lit. penden. & cap. volumus. 16. quæſstio. 4. &. 17. diſstin. §. hinc diſstinguendum ca. querelam. de electio.
¶ Lex finalis.

Lex finalis.

Excedunt ab bates & religioſsi, abutentes ſsuis priuile gijs neque co gnoſscere poſsſsunt abbates neque alij prę lati religioſsi, de cauſsis matrimonialibꝰ: neque indulgentias conce dere: neq; pœ nitentias publicas imponere: neq; ałs exercere, quæ ad epiſscopalẽ dignitatẽ ſspectant: niſsi ſsibi cõpetant priuilegio papæ, vłex antiqua cõſsuetudine. hoc dicit.
lMas deuen. Concor. cum capi. nuper. in fin. de decim. & cum dictis Goffre. & Hoſstiẽ. de exceſsſs. p̃la. i ſsumma. ver. illud ſsciãt. ibi. verſsa vice.
mDe caſsamientos. Cõcor. cũ c. accedẽtibus. de exceſsſs. prælato. & ibi notatis.
Loading...