López/de Ca...: Las Siete Partidas.

 Legal

Titulus. XII. De religio. domi.

Section
aDelas coſsas deste mundo. Dixit Symon Petrus ad Ieſsum. Ecce nos reli quimus omnia: & ſsecuti ſsumuste. Mathei. 19. cap. Super quibus verbis dicit ſsanctus Bernardus in declamationibus. Omnia ſsanè dixerim, non tantùm poſsſseſssiones, ſsed etiam cupiditates, & eas maximè, plus enim cõcupiſscẽtia mũ di, quàm ſsubſstantia nocet. & hæc fugien darum cauſsa diuitiarum præcipua eſst: quòd autem vix, aut nunquam ſsine amore valeant poſssideri. Limoſsa ſsiquidẽ & glutinoſsa nimis, nõ mõ exterior verũetiã interior ſsubſstantia no ſstra videtur & ſsacilè cor humanũ oibus quæ frequentat, adhęret.
bEn los montes. Inuenimus eũ in campis ſsyluæ. Pſsal. 131. & pingueſscent ſspecioſsa deſser ti. Pſsalm. 64. & quando Adam ſsolus erat, nõ eſst præ uaricatus: ꝗa mens eius adhærebat Deo. capit. quando Adam. de pœ nitent. diſstin. 2. Ecce elonga ui fugiens, & manſsi in ſsolitudine. Pſsal. 54. Spiritꝰ ſsan ctus non libẽter habitat, vbi turbę & frequentia, & diſs ſsenſsiones, & rixæ, ſsed propriè ſsedem ha bet ſsolitudinem. Chryſsoſstom. ſsuper Mathe. Et non primus Scipio ſsciuit tunc ſsolus non eſsſse, cum ſsolus eſsſset, neq; minus ocioſsus, quàm cùm ocioſsus eſsſset. Ambroſsius. lib. 5. officio. cap. 1. & quod dicit Epiſstola. 41. & ideò dicit glo. in cap. luminoſso. 18. quæſstione. 2. quòd monaſsteria potiùs ſsunt ædificanda in ſsolitudine quàm in vrbibus. & vide in capi. ſsi cupis vbi etiam glo. 16. quæſstione. 1.
¶ Lex. I.

Lex. I.

Religioſsa loca dicuntur Monaſsteria, Heremitæ, Eccleſsiæ, Hoſspitalia, & alia loca ad ſseruitium Dei facta. Item & oratoria licentia Epiſscopi facta: & loca alia ad opera pietatis conſstructa: quorum aliqua vt eccleſsiæ, monaſsteria, vel alia loca ad cultum Dei, de auctoritate epiſscopi ſsunt etiam ſsacra. h.d.
cDe religion. Religioſsus locus & ſsacer, habent ſse tanquam genus, & ſspecies: tranſsit enim a nomine ſspeciali. & dicitur ſsacer, quãdo dedi catur ab Epiſscopo, & remanet in generali, quòd dicitur religioſsus locus: ergo ſsacer religioſsus eſst, ſsed non conuertitur. Hoſstien. in ſsumma. de religo. domi. & hic.
dOſspitales. Quando auctoritate Epiſscopi ſsunt fundata, intellige, & vi de in ca. ad hæc. de religio. domi. aliàs non reputantur loca religioſsa: vt de corpore eccleſsiæ intelligantur: & quando Hoſspitale non fuit conſstructum, auctoritate epiſscopi, dominus poteſst pœnitere quandocunq; vult Bal. in. l. orphanotrophos. C. de Epiſsco. & cleri. neq; relicta tali Hoſspitali acquiruntur ſsibi, ſsed Epiſscopus diſstribuet inter pauperes. Bal. notabiliter in Aucten. hoc ius porrectum. col. 2. C. de ſsacro ſsanct. Eccleſsi. & vi. per eum in dict. l. orphanotrophos. verſsicu. quæro vtrùm lex. neq; cenſsetur tunc eſsſse venerabilis & pius locus, vt tradit Alexan der. 1. volu. cõſsi. 120. ſsuper eo quod quærit̃ col. 2. ꝟſsi. poſsſset etiam reſsponderi.
¶ Lex. II.

¶ Lex. II.

Monaſsteria ſsubſsunt epiſscopis, quo ad legem iuriſsdi ctionis, quæ cõſsiſstit in clericorum inſsti tutione & deſstitutione, cor rectione, refor matione, ordi num collatio ne, eccleſsiarũ & altariũ cõſse cratiõe, ſsacramẽtorũ, quæ ab Epiſscopo ſsunt recipienda perceptione. iuriſsdictio ne omniũ cau ſsarum ad eccleliaſsticũ forum ſspectantium: in his ve rò quę ſspectãt ad legẽ dioceſsanam, ſsicut eſst ad Synodum vocatio ſseu ad ſsepulturas vel exequiasmortuo rum, ad proceſssiones quæ Epiſscopo præſsente fiunt, cathedratici ſsolutio, quarta funeralium, tertia vel quarta decimarum: hoſspitium, exempta ſsunt monaſsteria, præter procurationem ratione viſsitationis: & obedientiam & ſsubiectionem in eccleſsijs, ſseu capellis parrochialibus, ad monaſsterium ſspectantibus. priuilegio exemptionis ceſsſsante. Si tamen in conſstructione monaſsterij aliquid fuit ſstatutum quod daretur Epiſscopo, vel ex antiqua cõ ſsuetudine aliquod ſseruitium debetur, ſseruandum eſst pactum & talis conſsuetudo. h.d.
eEn eſstas coſsas. Ortum habet iſsta lex à notatis per glo. 10. quæſstione. 1. in ſsumma. & in cap. Eleutherius. 18. quæſstione. 2. & per gloſsſs. in cap. dilectus. de offi. ordina. monaſsteria ergo de iure communi ſsunt exempta à lege dioceſsana, non à lege iuriſsdictionis. cap. inter cætera. 10. quæſstione. 3. cap. quàm ſsit. 18. quæſstione. 2. dict. cap. dilectus. vbi glo & vide de iſstis per Innocen. in cap. 1. de ſstatu. monacho. & primò proponit hic de his quæ ſsunt de lege iuriſsdictionis. Secundò, de his quæ ſsunc de lege dioceſsana.
fPoner clerigos. Iuſstitutio & deſstitutio in omnibus eccleſsijs dioceſsis pertinet ad Epiſscopum de iure communi cap. conquerente. de offi. ordina. & hic & cap. omnes baſsilicæ. 16. quæſstione. 7. vide per Abb. in dict. c. conquerente. verſsi. 4. tenentur.
aCaſstigar. Adde. c. 1. & ca. irrefragabili. de offi. ord. &. c. licet.
bOrdenar. Adde. 9. q. 2. per totum. &.c. nullus. de parrochi.
cConſsagrar las egleſsias. De conſsecra. eccle. vel alta. per totum. & vid. in ec. veniens. de præſscrip.
dSacramentos. Adde dict. ca. conquerente.
eIudgarlos. Ad de dict. c. conquerente.
fA ſsynodo. Ha bes hic ꝙ Synodus eſst de lege dioceſsana. & idem di cit glo. in. c. di lectus. de offi. ordi. & Inno. in ca. 1. de ſsta. reg. & glo. in ca. dilectus. de offi. ordin. & habes etiam hic, ꝙ Abbas monaſsterijnõ tenetur ire ad Synodum. ca. nimis iniqua. de exceſss. præ la. & intellige quando non ſsubeſst cauſsa rationabilis vocandi eum ad Synodum vel quãdo ſsũt exẽpti, & non habent popu lum Epiſscopo ſsubiectum, vt latiꝰ declarat Abb. poſst Hoſstien. quem vi de in. c. quod ſsuper his. de maio. & obed.
gSoterrar los muertos. Voca tio ad exeꝗas. ſseu ſsepulturas eſst de lege dioceſsana: nam in aliquibus locis eſst de conſsuetudine, ꝙ mortuo prælato vel ſsacerdote, vocantur omnes clerici ciuitatis ad ex equias, ad quas non compelluntur venire religioſsi. ſsecundum Inno. in. c. 1. de ſstat. regu. & voluit glo. in dict. c. dilectus. de offi. ordi.
hProceſssion. Adde. c. nimis praua. de exceſss. præla. vbi doctores limitant, niſsi ex magna cauſsa fieret proceſssio, veluti in nouo introitu Epiſscopi vel Legati, imminente peſste, vel alio flagello, vel in generalibus letanijs, quæ vocantur Rogationes. & tradit Abb. in dict. c. dilectus. de offi. ordi. col. pe. verſsi. vndecimo. contra Inno.
iCathedratico. Sequitur glo. in dict. c. dilectus. & Inno. in dict. c. 1. de ſsta. regu. & vid. in. c. inter cætera. 10. q. 3. &. ca. quam ſsit. 18. q. 2.
kDos ſsueldos. Vid. in dict. c. conquerente. de offi. ordi. vbi Abb. dicit iſstos ſsolidos debere eſsſse aureos, lex iſsta dicit monetæ vſsualis. facit. l. nummis. ff. de lega. 3. Hoſstien. dicit ꝙ inſspiciatur conſsuetudo, tam in quantitate, quàm in qualitate pecuniæ. allegat. c. neq; numerus. 10. q. 3. &.c. eccleſsijs. de cenſs. & ca. olim. vide per eum in ſsumma. de cenſsi. §. ex quibus cauſsis & de offi. ord. §. quid pertinet. col. fi.
lA ſsus finamientos. Quarta ergo funeralium, ſseu mortuariorum eſst de lege dioceſsana. & ita tenet Inno. in dict. c. 1. de ſsta. mona. allegat. c. quæſsiſsti. & ca. decimas. 16. q. 1. Ioan. de Imo. & Abb. per dict. ca. dilectus. tenent contrarium: imò ꝙ ſsit de lege iuriſsdictionis, & quod teneantur monaſsteria: quod videtur verius per text. in ca. officij. &. ca. requiſsiſsti. de teſsta. & cap. de his. de ſsepult. & tenet etiam Hoſstien. in fumma. de ſstat. mona. §. & in quibus.
mCoſstumbre. Vi. infrà tit. proximo. in. l. 5.
nDe los diezmos. Intellige ſsecundum Ioan. de imo. in dict. c. dilectus. in caſsibus in quibus monachi non tenentur ad decimas, veluti de fructibus quos proprijs manibus excolunt: vel de his qui eſsſsent priuitegiati iuxta ea quæ habentur in ca. ex parte. & ca. nuper. de decim. nã. aliàs tenentur ad decimas. & idem dicit Abb. in dict. c. dilectus. col. 3. item ſsi monaſsterium habet populum non exemptum à quo percipit decimas, tenetur dare quartam Epiſscopo, ſsicut alia eccleſsia ſsæcularis. ſsecundũ Inno. in cap. quod ſsuper his. de maio. & obedi. glo. & Abb. in dicto cap. dilectus.
oPoſsada. Hoſs pitium. & alia obſsequia ſsunt de lege dioceſsana. glo. in di cto. ca. dilectꝰ. Inno. in dicto ca. 1. de ſstatu mona. & facit ca. quàm ſsit. 18. quæſstione. 2. ex quo nota ſsecundũ Abba. in dict. ca. dilectꝰ. ꝙ monaſsteria non poſsſsunt compelli per Epiſs copũ ad hoſspitandum ali quem prælatum, vel domi nũ, vel ꝙ præſstẽt aliqua ob ſsequia.
pProcuracion. Adde ca. cum ex officij. de præſscrip. glo. 10. q. 1. in ſsumma. cap. ſsopite. & ca. cum nuper, de cen ſsi. ab omnibꝰ, enim ſsubiectis niſsi oſsten dant ſse exem ptos debetur procuratio ratione viſsitationis, adeò quòd neq; per Epiſscopum remitti poteſst. c. cum venerabilis. de cenſsi. & nota quòd ponit hic procurationem ratione viſsitationis, inter ea quæ ſsunt de lege dioceſsana. Hoſstien. in ſsumma. de offi. ordina. §. quod pertinet. verſsi. ſsunt autem quædam. dicit quòd eſst de lege iuriſsdictionis: an autem teneantur ad charitatiuum ſsubſsidium, vide per Abb. in cap. cum apoſstolus. de cenſsi. & in ca. 1. de ſstatu regu.
qOuieſsſsen egleſsias parrochiales. Adde cap. ſsane. 16. quæſstione. 2. & cap. cum & plantare. §. in eccleſsijs, de priuileg. gloſs. 10. q. 1. in ſsumma. & glo. in ca dilectas. de offi. ord.
rTenudos ſson. intellige in bis quæ concernunt populum ſseu eccleſsias parochiales: nam in illis ſsubijcitur monaſsterium Epiſscopo, quò ad legem dioceſsanam: ſsed in non concernentibus populum, monalterium manet exemptum à lege dioceſsana. ſsecundum Inno. & Abba. in cap. 1. de ſstatu regu.
ſsCondicion. Vi. in. c. eleutherius 18. q. 2.
tCoſstrumbre. Vi. in. c. fi. 18. q. 2.
¶ Lex. III.

Lex. III.

Eccleſsię & monaſsteria non ſsunt ad humanos vſsus transferenda, & ſsi monaſsterium aliquod ex malitia religioſsorum male viuentium dete rioraretur, epiſscopus vel alius ſsuperior cui incumbat expulſsis illis alios eiuſsdem ordinis ponat ibi, vel alterius ordinis, ſsi eiuſsdem non in uenerit. & in defectũ iſstorũ clericos ſseculares. Item ſsi monaſsterio exempto fiat per abbatem obedientia Epiſscopo, non nocet maiori or dinis vel Papæ, etiam ſsi fiat de conſsenſsu conuentus, neq; nocet conuentui quando ſsine eius conſsenſsu facta fuit. h.d.
vEn otra manera. Poſsſset tamen Papa inuitis monachis locum religio ſsum deputare clericis ſsecularibus, cum de iure poſssit ſsupra ius diſspenſsare. c. propoſsuit. de conceſss. præben. c. per principalem. 9. q. 3. veruntamen non decet eum. ſsecundum Hoſstien. in ſsumma. de relig. domi. verſsi. velè conuerſso. poſsſset tamen Epiſscopus fauore religionis eccleſsiam ſsæcularem transformare in regularem. c. bonæ rei. 12. q. 2. c. apoſstolicæ. de dona. vid. per glo. in. c. ad audientiam. de eccle. ædifi.
aDe quella orden. Concordat cum. c. relatum, ne cleri, vel mona.
bClerigos ſseglares. Concord. cum. ca. inter quatuor. de re ligi. domi.
cObediencia. Concordat. c. cum dilectus. de relig. dom. vbi poſst glo. docto, dicunt ꝙ ſsola obediẽ tia prælati ex emp iepiſscopo præſstita nõ ſsufficit ad transferendũ poſsſseſssionem ſsubiectiõis in Epiſscopum: ſsed requiritur totus conuen tꝰ, & dicit Abbas ꝙ neque ſsufficeret totus conuentꝰ, quò ad præiu dicium Papæ qui poſssidet ſsubiectionem in monaſsteriũ. vid. ꝑ eũ.
dAl Papa. ad de. c. cum tempore. de arbi. cum glo. ibi.
¶ Lex. IIII.

Lex. IIII.

Si vna eccleſsia vel monaſsterium alteri vnitur, vt ei ſsit ſsubiecta, viuit ſsecundum ma ioris regulam & vtitur eius priuilegijs. Si autem vnitur vt ſsint æquales, tunc ſsecũdum conſsuetudinem ambarum viuunt & omnia ſsunt eis communia: obediet tamen quelibet ſsuo epilcopo, ſsi ſsunt diuerſsarum dioceſsum. Si tamen vniuntur, vr habeant vnum prælatum, tunc nihil eis eſst commune: & tales vniones non fiunt, niſsi per Papam vel per Epiſscopum cum conſsilio Capituli. h.d.
eEn tres maneras. Ortum habet iſsta lex à notatis per glo. in. c. & temporis qualitas. 16. q. 1. &. c. 1. ne ſsede vacan. vbi glo. in verbo vniendo. Hoſstien. in ſsum. §. quot modis ſsiat vnio. ponit iſstos tres modos, de quibus hic & alios duos Primus ſscilicet quando ſsit vnio, vt ſspiritualia tantùm communicentur, ſsicut multæ eccleſsiæ cathedrales, & mul ta monaſsteria ſsunt vnita quo caſsu mortuo vno de fratribꝰ fit in alia eccleſsia pro ipſsius anima, ſsicut in propria, putá fit ſseptimum, vigeſsimum, trigeſsimum, ſsuum, reficitur vnus pauper & ſsimilia. & hæc vnio ſsine Papa & ſsine dioceſsano epiſscopo fieri poteſst. Secundus, quando altera eccleſsia in cathedralem erigitur, & vnitur alteri cathedrali, & vnus fit duarum Epiſscopus, quam vnionem ſsolus Papa facere poteſst ca. quod tranſslationem. de offi. lega. ca. ſsicut vnire. de exceſss. prælat.
fSo poderio de otro. Subijcitur namq; iſsto modo vna eccleſsia alteri in ſspiritualibus & temporalibus: ita ꝙ vna ſsit mater, altera filia. vt in. c. cum dilectus. quod metus cauſs. & tunc filia ſsortitur priuilegia & cõſsuetudines matris. vi. in. c. recolentes. ad fi. de ſstat. mona. & per hanc vnionem non fiet præiudicium dioceſsano, in cuius dioceſsi erat illa, quę alteri ſsub ijcitur etiam ſsi cõfirmatio fiat per Papã. niſsi aliud exprimatur in ea ꝑ id quod habetur in. c. cum dilecta. ad fi. de confir. vti. vel inu. & in. cap. 2. de religio. domi. vel niſsi fieret de cõſsenfu ip ſsius Epiſscopi. vt in ca. inter dilectos. de do nat. & tenet Ioan. andr. & Ioan. de Imo. in dict. ca. 1. ne ſsede vacan.
gMasſson como yguales. & iſsto modo vnum eſst collegium vtriuſsq; eccleſsiæ, quò ad ſspiritualia & tẽporalia: ita ꝙ qui eſst Canonicus in vna. eſst canonicus in altera: & quando ſsic vniuntur, com municãt ſsibi potiora priuilegia. vt tradit glo. in dict. c. & temporis. & in dict. ca. 1.
hA los perlados dellas. Adca. 2. de relig. domi.
iEn vno para auer vn perlado. Tunc quæ libet eccleſsia in ſsuo ſstatu, & honore remanet. & erit vnus prælatꝰ duarum eccle fiarum, & ab omnibus communiter eligetur in loco, de quo in vnione conuentum eſst: & ſsi de hoc non fuit conuentum, dic vt per Abbatem in dicto cap. 1.
kApartadamente. Vide quæ dixi in. l. 27. titu. 7. ſsupra. eadem partit. in glo magna.
lDe ſsu obiſspo. Vt in cap. ſsicut vnire. de exceſss. prælato. & vide quæ dixi in. l. 13. titul. 5. ſsuprà. eadem Partita. & licèt vnum monaſsterium vniatur monaſsterio regulæ aretioris, non poteſst fieri vnio ſsine conſsenſsu Epiſscopi. ſsecundum Hoſstienſsem in ſsumma. de religio. domi. .§. cui ſsubeſst verſsicu. ſsed nunquid. an autem de conſsenſsu Epiſscopi poſssit fieri vnio de monaſsterijs diuerſsæ religionis? Paulus in Clementina. 1. de electio. dicit quòd non: poſsſset tamen ſsecundum eum fieri per Papam. & ſsequitur Ioan. de Imo. in dict. ca. 1. ne ſsede vacan. colum. 2.
mA ſsu cabildo. Adde, c. paſstoralis. de dona cum concord. ibi allegatis in glo. & Abb. in dict. c. ſsicut vnire.
¶ Lex finalis.

Lex finalis.

Si religioſsi ſsuis expenſsis in proprie ſsolo ædificent eccleſsiam, habent in ea temporalia: & ius præſsentandi Clericos: Epiſscopus verò habebit inſstitutionem, & ſspiritualia. Si tamen Epiſscopus eis concedat eccleſsiam, habent in ca quod conceſsſsum eſst. Et ſsi Epiſscopus nihil in donatione reſseruat, nihilo minus habet cathedraticũ, & procuratio nem & correctionem. Iſstæ tamen donationes fieri de bent cum con ſsenſsu capituli. Et ſsi patronꝰ dat eccleſsiam monaſsterio, quærit mona ſsteriũ ius patronatus h.d.
aDepartiolo an ſsi. Ortum habet à notatis per glo. in ca. de monachis. de præbend. & per glo. 16. quæſstione. 2. in ſsumma. & per Hoſstien. in ſsumma. de capel. monachorum. §. quid iuris.
bTodas las coſsas temporales. Idem dicit Hoſstien. vbi ſsuprà. & glo in di cto. c. de monachis. & facit cap. ſsanè. 16. quæſstione. 2. Abbas tamen in dict. cap. de monachis. colum. fina. dicit quòd hoc nullo iure probatur. Innocent. & Ioan. Andre. ibi dicunt, quòd ſsi monachi fundantes eccleſsiam, non retinent in fundatione dominium rerum, quas donant eccleſsiæ, tunc monachi habent ius patronatus, & ius præſsentandi rectorem, & ius exquirendi rationem de temporalibus: & ius cuſstodiæ, vacante eccleſsia, non autem habebunt poteſstatem appropriandi temporalia: ex quo ſsunt in talem Capellam vel Eccleſsiam tranſslata. Si autem tempore fundationis retinent proprietatem bonorum: ſsaltem quo ad directum dominium, tunc dicit Innocent. quòd habebit Abbas ibi poteſstatem ponendi & deponendi presbyterum ad libitum, quando Eccleſsia non exiſsteret parochia lis. vt habetur de ſstatu monach. cap. cum ad monaſsterium. §. tales. & in cap. 1. de priuileg. lib. 6. debebit tamen ſsacerdos ibi poſsitus, de ſspiritualibus Epiſscopo reſspondere: licèt ipſsa Eccleſsia non habeat populum vel collegium. Si verò monachi ædificant Eccleſsiam patrochialem: & ſsubdunt, quòd illa ſsubſsit eis, tanquam vnus Prioratus manualis, ſseu grangia: tunc dicunt Inno. & Ioan. Andre. quòd hoc fieri non poteſst, ex eo quòd Capellæ monachorum ſsunt ſsubiectæ Epiſscopo de iure communi, etiam quò ad legem dioceſsanam: & non eſst licitum ædificanti iura Epiſscopalia vel legis Canonicæ minuere per pactum. ca. 2. &. ca. nouerint. 10. quæſstione. 1. cap. accepimus. de pact. & hoc ſsecundum Ioan. Andre. & ſsi fieret cum conſsenſsu Epiſscopi, cauſsa iuſsta non ſsubſsiſstenti. & dicta Innocent. & Ioan. Andre. ſse quitur ibi Ioan. de Imo. col. 14. &. 15. & adde eundem Innocent. in ca. in Lateranenſsi. de præbend. & iuxta iſsta dicta poteris reſstringere & limitare iſstam legem.
cLos clerigos. Adde. c. 2 de ſsupple. neg. præla. &. g. in. d.c. de monachis.
dQue les otorgare. Sequitur dicta gloſsſs. in dict. capit. de monachis. & glo. 16. q. 2. in ſsumma. & adde. cap. conſstitutus. de religio. domibus. & l. in traditionibus. ff. de pactis.
eCon todos los derechos. Concord. cum ca. viſsis. 16. q. 2. & nota quòd licèt eccleſsia ſsit ſsubiecta religioſsis. quò ad temporalia, non tamen poſsſsunt ad libitum alterare antiquum ſstatum Eccleſsiæ: ſsed tenentur conſseruare rectores, ſseu vicarios illarum eccleſsiarum in antiquo ſstatu, vnde non poſsſsunt diminuere ſsolitam penſsionem, quæ datur illis rectoribus, neque poſsſsunt augere penſsionem vbi certam penſsionem à principio ſsoliti errant recipere. cap. auaritiæ. & ibi Abb. 1. notab. de præbend. debent ergo religioſsi quibus per Epiſscopum conceditur eccleſsia pleno iure, conſseruare eccleſsiam, quantum ad cleriricos in ſstatu ſsuo, ita quòd poſsſsent congruè ſsuſstentari ſsecundum ſstatum antiquum. vt tradit Anto. & Ioan. de Imo. in dict. c. de monachis. & vid. per Abb. in. c. 2. de relig. domi.
fLas coſsas temporales. Poterunt ergo monachi percipere redditus eccleſsiæ, & conuertere in vtilitatem propriam, conſseruata Eccleſsia in ſstatu priſstino. vt dixi in glo. proxima, & habetur in cap. paſstoralis. de dona. Abb. in dict. cap. de monachis. colum. penult. vbi reſspondet ad glo. quæ vi detur dicere cõtrarium. in Clement. 1. de exceſss. præla. & idem tenẽt Anto. & Cardina. in dicto cap. de mona chis. item & quando eis eccleſsia cõceditur quò ad tẽporalia, licèt non ſsit ſsubiecta, quò ad ſspiritualia conſs: quuntur ius patronatus, vt poſssint ibi p̃ſsentare rectorem. ſsecũdum Abb. in dict. cap. de monachis, licèt antea non habuiſsſsent ibi ius patronatus, cuius con trarium voluit idem Abb. in cap. 1. de Capellis monacho. ſsed primũ verius, vt comprobat Rochus in ſsuo tracta. iur. patrona. verbo com petens alicui. col. 16. verſsi. 25. quæritur.
gSpirituales. Eo ipſso quòd eccleſsia eſst conceſsſsa pleno iure intelligitur monachis conceſsſsa poteſstas conferendi ipſsam Eccleſsiam, & inſstituendi rectorem, etiam quo ad auctorabilem inſstitutionem ſsupra curam: ita tamen quòd hoc faciant vice Epiſscopi vel Papæ con cedentis Eccleſsiam pleno iure, tanquam gerentes vices Epiſscopi. ſsecundum Ioan. Andre. & Petrum de Ancha. & Ioan. de Imo. & Abb. in dict. cap. de monachis. licèt Anto. aliud ibi voluit. an autem facultas cognoſscendi de cauſsis criminalibus clericorum, tranſseat per dictam conceſssionem? Anto in dict. cap. de monachis. concludit quòd non. per text. in cap. viſsis. 16. quæſstione. 2. vbi dicit, quòd piacula ſsacerdotum per Epiſscopos audientur. Putat tamen quòd Abbas poterit audire leues correctiones & iurgia leuia. argumen. eorum quæ habentur in cap. ad hæc. de offi. Archidia. licèt cauſsas graues criminales non poſssit audire. & ſsic dicit intelligendum quod notauit glo. in dict. cap. viſsis. dicit etiam, quòd ſsi Abbas velit inquirere de ratione temporalium, quomodo rector gubernauerit eccleſsiam, de plano exigendo rationem quòd adhuc poterit. Item ea quæ ſsunt Epiſscopa lis ordinis, etiam data tali concesſsione pleno iure remanent apud Epiſscopum, vt ordinare, conſsecrare, & ſsimilia. vt & dixit glo, 16. quæſst. 2. in ſsumma.
hFinque a el. Concordat cum ca. venerabilis. de cenſsibus. &. cap. paſstoralis. de donatio. glo. in dicto cap. viſsis. 16. quæſstione. 2. vbi ponuntur iſsta, de quibus hic, quæ reſseruantur Epiſscopo. Item adde & charitatiuum ſsubſsidium. vt in cap. cum Apoſstolus. de cenſsibus. Ioan. Andre. & Abb. in cap. cum venerabilis, eodem titu. vbi & de iure reuerentiæ. Item & ea quæ ſsunt iuris epiſscopalis, vt dixi ſsuprà. An autem & cenſscaturreſseruatum ius Canonicæ portionis competentis Epiſscopo, de qua in ca. conquerente. de offi. ordi. Ioan. And. in. c. paſstoralis. de dona. vult quòd & hæc cenſseatur Epiſscopo reſseruata: quia iſsta & cathedraticum æquiparantur, quod & ſsequi videtur An to. in dict. c. de monachis. vbi & Ioan. de imo. col. 7. vult (ſsub dubio fortè) ꝙ non intelligatur iſstud ius retineri: quia non repetitur iure cautum in tex. & glo. & ideò videtur quòd tranſsire debeat cum alijs iuribus ſspiritualibus, ex quo pleno iure facta eſst conceſssio. & vid. l. 6. infrà. tit. 14. Quid autem ſsi Epiſscopus donet eccleſsiam monaſsterio exempto, an tunc iſsta etiam tranſseunt in monaſsterium? vid. Anto. in dict. ca. de monachis. vbi Ioan. de imo. colum. 9. & Innocent. in. c. paſstoralis. de donatio.
iTitar los. Vide quæ dixi ſsuprà. &.c. viſsis. 16. q. 2. & in. §. fina ea. cauſsa &. q.c. in Lateranenſsi. §. 1. de præbend. glo. in clem. 1. de exceſssi. prælatõ. ſsuper verbo ad menſsam.
aDe ſsu cabildo. Adde. c. paſstoralis. de dona. c. ſsi. 12. q. 3. &.c. ſsine exceptione. 12. q. 2.
b Al patron. Adde gloſsſs. in ſsumma. 16. quæſstione. 2. & in dict cap. de monachis.
Loading...